آمار درستی از نتایج پژوهشی در سازمانها نیست

دکتر شمسی‌پور در سال 1378 دررشته جغرافیای طبیعی موفق به اخذ مدرک کارشناسی و در سال 1380 تا 1386 مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود رادر رشته اقلیم شناسی از دانشگاه تهران اخذ کرد. وی تا سال 1393 به عنوان نماینده گروه جغرافیای طبیعی در شورای پژوهشی موسسه جغرافیا به فعالیت پرداخت و تا کنون بیش از 14 مقاله علمی بین المللی ارائه داده است. شمسی پور استاد راهنمای پایان نامه های بسیاری در حوزه مطالعات جغرافیایی است و از پژوهشگران و استادان به نام این حوزه است.

دکتر علی اکبر شمسی پور در گفت و گوی اختصاصی با سیناپرس از نقاط ضعف و قوت علمی کشور در حوزه خود و مهاجرت نخبگان از کشور گفت.

اگر به عقب برگردید بازهم رشته جغرافیا را انتخاب می کنید ؟

هرچند تصور اینکه می توان به عقب برگشت و اشتباه­ات را جبران یا نقاط قوت را تقویت کرد، بیهوده است اما از راهی که انتخاب کرده ­ام راضی هستم و هر روز بیشتر به جوانب مختلف تخصص رشته­ تحصیلی‌ام آگاه ­تر و به اهمیت کاربردی آن اشراف بیشتری پیدا می­کنم.

مشوق اصلی شما در انتخاب این راه چه کسی یا چه چیزی بود؟

 از دوران دبستان علاقه خاصی به این رشته داشتم. بدون شک مهمترین عامل و مشوقم برای ادامه تحصیل تلاش­های پدرم و همچنین در دوران دبیرستان معلم­های خوبی داشتم که آنها نیز مشوق­های من بودند.

نقاط ضعف و قوت علمی کشور در حوزه  خود را درچه مسائلی می ­بینید؟

مسائل مختلفی را می­توان در رابطه با نقاط قوت و ضعف علمی کشور مطرح کرد. مهمترین نقطه ضعف موجود، انبوه دانش ­آموختگان دانشگاهی جویای کار هستند که در انگیزه و اشتیاق دانشجویان تأثیر منفی دارد. شکل­گیری چنین شرایطی به علت مراکز متعدد آموزش دانشگاهی است که در اشکال مختلفی جایگاه دانشگاه­ها را تضعیف می­کند. مراکز دانشگاه جامع علمی و کاربردی، مراکز غیرانتفاعی، واحدهای متعدد دانشگاه آزاد و پیام نور و در کنار آنها پژوهشکده ­های خاص هر سازمان که بجای عملکرد پژوهشی، رویکرد آموزشی و تربیت نیروهای تخصصی دارند. فاصله بین دانشگاه و سازمان­ های اجرایی و پژوهشی از نکات بسیار پراهمیت در این زمینه است. این فاصله ­گیری چه در بخش پژوهش­های استادان دانشگاه و چه در رابطه با استخدام و اشتغال دانش­آموختگان دانشگاهی محدودیت ایجاد کرده است.

از نقاط قوت نیز می­توان به وجود تقاضا برای دانشگاه ­ها را در نظر گرفت و اینکه ارتباط ­های بین ­المللی هم برای دانشجویان مهیاتر از قبل است. زیرساخت­ های سخت ­افزاری و نرم­ افزاری، آموزشی و پژوهشی دانشگاه­ها تقویت شده است و ارتباط بین دانشگاهی و نیز با سازمان­های اجرایی در قالب تفاهم­نامه­ ها و توافق­نامه­ ها بیشتر شده است. همچنین ترکیب کادر علمی باتجربه و نیروهای جوان دانشگاه­ها پایه­ های علمی قوی و کاربردی­ تری فراهم ساخته و در نهایت گرایش به توسعه رشته‌های بین­ رشته­ ای در گروه­های آموزشی مختلف حائز توجه و اهمیت است.

مقالات تولید شده در حوزه  مطالعات علوم جغرافیایی چقدر توانسته کاربردی باشد؟

کاربردی بودن مقاله­ ها در هر تخصصی تا حد زیادی وابسته به تقاضای بیرونی دارد. عرضه مقاله­ های علمی و پژوهشی که ماه­ ها تلاش پشت آنهاست، به حد کافی است و درصد قابل توجهی از آنها قابلیت کاربردی دارند. اما فاصله بین پژوهش‌های دانشگاهی و فعالیت­های اجرایی سازمان­های اجرایی سبب کم­رنگ بودن جنبه ­های کاربردی پژوهش­ها شده است.

در حوزه فعالیت علمی من تمرکز اساسی بر مباحث تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن بر جنبه ­های مختلف فعالیت­ های انسانی، سلامت، بهداشت محیط، کشاورزی و محیط زیست ایران است. همچنین در حوزه مطالعات آب و هوای شهری بر آلودگی هوا و مدیریت مصرف انرژی است. تولیدات علمی حوزه پژوهشی آب و هواشناسی در جمع مطالعات علوم جغرافیایی کاربردی است اما اینکه نتایج پژوهش­ها چقدر در برنامه ­ها و طرح­های سازمان­های اجرایی و مدیریتی کشور گنجانده شده باشند، آمار قابل توجهی نیست.

به نظر شما آمار خروج نخبگان از کشور چقدر نگران کننده است؟

خروج نخبگان و دانش ­آموختگان به نفس خود نگران کننده نیست. چون در ایران هم بمانند از استعداد آنها استفاده نمی­شود، پس لازم است برای شکوفایی و به ثمر رساندن تخصص و استعدادشان به کشورها و دانشگاه ­هایی بروند که زمینه فعالیت برایشان فراهم است. آمار بالای مهاجرت دانش ­آموختگان دانشگاهی وقتی جنبه نگران کننده­ای می­گیرد که هزینه­ های بالایی برای آموزش آنها هزینه می­شود، اما برای اشتغال و ایجاد آسایش نسبی آنها برنامه ­ای وجود ندارد. زیرساخت­های ضعیف اقتصادی و زیربنایی کشور مهمترین علت در خروج نخبگان است که لازم است برای آن چاره­ای اندیشیده شود.

 

گفتگو: فرگل غفاری

 

No tags for this post.