چرا مغز انسان چین و چروک دارد؟
سیناپرس: تا پیش از این دو توضیح غالب در مورد دلیل وجود فرورفتگی و برجستگی های متعدد بر روی مغز انسان وجود داشت. نخستین توضیح این بود که برخی از بخشهای قشر مغز رشد بیشتری داشته اند و به همین دلیل سطح آنها به صورت چین و چروک درآمده است. توضیح دوم نیز این بود که وجود نورون هایی با پیوندهای بسیار زیاد در قشر مغر موجب نزدیک تر شدن آنها به هم شده است.
با این حال مطالعه جدید که چندی پیش منتشر شد نشان می دهد که شاید دلیل این فرورفتگی ها و برجستگی های قشر مغز، عدم هماهنگی میان رشد قشر خاکستری و بخش سفیدرنگ مغز و ضخامت متفاوت آنها بوده است.
دانشمندان به همین منظور با استفاده از یک مدل رایانه ای ژل دو لایه، به بررسی درستی این فرضیه خود پرداختند. در این آزمایش، لایه پایینی نقش بخش سفیدرنگ و لایه بالایی نیز نقش قشر خاکستری مغز را داشت. این آزمایش نشان داد که با افزایش رشد لایه بالایی، این مجموعه شکلی موجدار و دارای برجستگی و فرورفتگی به خود می گیرد.
در این مدلسازی رایانه ای، فرض بر این گذاشته شد که میزان نرمی هر دو لایه با هم برابر است ولی سرعت رشد آنها با هم تفاوت دارد. این شبیه سازی رایانه ای مشخص کرد که بسته به اندازه مغز، شکل نهایی ایجاد شده متفاوت خواهد بود. برای نمونه، اگر مغز قطری کمتر از یک اینچ داشته باشد، سطح مذکور چین و چروک نخواهد داشت، ولی در مغزهای با اندازه متوسط، چین و چروک ایجاد می شود و با افزایش اندازه مغز، این میزان چین و چروک بیشتر می شود.
این پژوهشگران همچنین به این نتیجه رسیدند که ژنها نیز نقش موثری در شکل دهی به ساختار ظاهری مغز دارند، زیرا ژنها تعیین کننده میزان تولید نورون ها و نیز مهاجرت آنها به بخش های دیگر مغز هستند.
مغز پستانداران از نظر داشتن لایه خارجی (که قشر خاکستری نامیده می شود) با همدیگر تشابه دارد، اما این لایه تنها در مغز پستانداران بزرگ به شکل تاخورده و چروکیده است.
این فرورفتگی و برجستگی سبب می شود تا میزان بیشتری از قشر خاکستری در مغزمان جای بگیرد و به این ترتیب بر توانمندی های شناختی ما در پردازش اطلاعات افزوده شود.
شناخت دقیق دلیل ایجاد فرورفتگی و برجستگی در مغز انسان می تواند به دانشمندان در تشریح بهتر ایجاد مشکلاتی نظیر «پلی میکروجیریا» (وجود تعداد بیش از حد فرورفتگی و برجستگی های مغز)، «پاکی جیریا» (وجود تاخوردگی های بیش از اندازه ضخیم در مغز) . «لیسنسفانی» (کم بودن تعداد چروکهای مغز) کمک کند.
منبع : discovery
