هدف اصلی همایش گفت‌وگوی ملی نخبگان چیست؟
سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در این نشست، گفت: آنچه که باعث شد به سمت برگزاری نخستین همایش ملی گفتگوی نخبگان برویم یک نیاز ضروری و واجب بود تا سکویی ایجاد کنیم که نخبگان بدون واسطه با مسئولین کشور که به طور خاص در این مقطع استانداران هستند، گفتگو کرده، نکات خود را در میان بگذارند و نتایج اندیشه‌ورزی خود را در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و … مطرح کنند.
وی با اشاره به اینکه استفاده از فرهنگ فکری نخبگان باید در امور کشور نهادینه شود، گفت: در قدم اول تحقق این امر باید یک رویداد ملی برگزار می‌شد که ممکن است سطح مباحث نیز در آن خیلی بالا نباشد، اما با ظرفیت‌هایی که بنیاد داشته و مسیری که طی کرده یک حرکت روبه جلو است.
سیدافقهی با اشاره به اینکه یکی از آسیب‌ها در فضای نخبگانی این بوده که معمولا نخبگان با مسائل واقعی که به ظاهر پیش پا افتاده‌اند مواجه نبوده‌اند، بیان کرد: در همین راستا عمدتا پیشنهادهایی که از سوی نخبگان مطرح می شده مورد استقبال نبوده که دلیل این امر را عدم وجود فضای مناسب برای ایجاد گفتگو میان نخبگان و مسئولین ارزیابی کردیم.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه افزود: این که هیئت‌های اندیشه ورز بیایند و چالش‌ها را بشنوند و فضای ذهنی مسئولین و مسائل و چالش‌هایی که روزانه با آن درگیر هستند، را درک کنند، یکی از اهداف بزرگ ما در این همایش ملی است.
سیدافقهی با بیان اینکه بنا نداریم که این کار در سطح یک همایش ملی متوقف شود، گفت: بنیاد و وزرات کشور به دنبال این هستند تا در ادامه برگزاری این همایش و پیرو نکاتی که مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان بیان داشتند، در راستای ایجاد خیز علمی و مسئله محوری در مدیریت‌های کلان کشور گام بردارند.
وی با اشاره به اینکه باید در کنار نخبگان، مسائل اصلی که در هر استان وجود دارد را نیز شناسایی کنیم، گفت: اگر بتوانیم نقطه زنی کنیم تا این کارها حل شوند، یک جهش اتفاق می‌افتد و ما تا حدی وظیفه خود را انجام داده‌ایم و قطعا این امر بیشترین فایده بر هزینه را برای ما به همراه دارد.
سیدافقهی با تاکید بر اینکه جامعه نخبگانی اکنون به بلوغ رسیده و باید ذهن، خلاقیت و توانمندی خود را به میدان بیاورد، گفت: همانطور که از تعریف نخبه بر می آید، نخبه به کسی گفته می‌شود که بتواند در راستای پیشرفت و اعتلا کشور، نقش ایفا کند و در مسائل جدی کشور دخیل باشد تا در کنار مسئولین به ایفای نقش موثر خود بپردازد.
وی ادامه داد: در کشور تقریبا سرفصل‌ها مشخص هستند و بارها مسئولان بلندرتبه کشور از جمله مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری به آنها اشاره کرده‌اند که اشتغال‌آفرینی، کاهش ناترازی‌ها، ایجاد امنیت در حوزه‌های مختلف، کاهش آسیب‌های فرهنگی، خودکفایی صنایع، ایجاد تولیدات بنیادی در کشور و … از جمله این موارد هستند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه حل بخشی از مسائل نخبگان نیاز به قانون‌گذاری دارند و در این قانون‌گذاری فکر و اندیشه اهمیت دارد، گفت: در آستانه انتخابات مجلس هستیم و نخبگان باید در چنین فضایی نقش خود را ایفا کنند و شاخص‌های یک فرد اصلح را به مردم معرفی کنند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه ضمن تاکید بر ضرورت نقش آفرینی نخبگان در کف میدان گفت: بنا به گفته رهبر انقلاب از هرکسی که تریبونی در کشور دارد انتظار می‌رود که در این انتخابات ایفای نقش کند، از این رو سوق دادن جامعه به این سمت و بحث در زمینه انتخابات از جمله رسالت‌های نخبگان بشمار می‌رود.
سید افقهی با اشاره به اهمیت شفافیت مسئولین در انجام امور تاکید کرد: مادامی که ما در نظام حکمرانی برای نخبگان جایگاه جدی نبینیم و به سمت بهبود نظام و فناوری و افزایش بهره‌وری حرکت نکنیم به سمت پیشرفت حرکت نخواهیم کرد. باید آمار و ارقام شفاف در اختیار مردم قرار گیرد و با اعتماد به ظرفیت‌های داخلی پیش برویم تا همنشینی نخبگان و مسئولین و گفتمانی که در این زمینه شکل می گیرد تبدیل به مطالبه عمومی شود.
همایش ملی گفتگوی نخبگان مقطعی نیست
در ادامه این نشست یاسین کیخا معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان، ضمن تسلیت شهادت جمعی از هموطنان در حادثه تروریستی کرمان، درباره برگزاری اولین همایش ملی گفتگوی نخبگان بیان کرد: سند راهبردی کشور در امور نخبگان مهمترین سند کشور در امور نخبگان است که اوایل دهه 90 مصوب شد و عملا رویکردهای نخبگان در این سند طرح‌ریزی شده است.
وی ادامه داد: مخاطب بنیاد ملی نخبگان تا به امروز نخبگان به عنوان فرد بودند. در همین راستا نیز سیزده دوره همایش ملی نخبگان برگزار شده و بنیاد متولی همایش بوده است. اما این اولین باری است که مخاطب ما اجتماعات نخبگانی هستند و انشاالله در سال‌های آتی نیز ادامه خواهد یافت.
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان گفت: در خصوص تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز بنیاد ملی نخبگان باید طراحی صورت می‌گرفت که به انسجام فعالیت های این هیئت ها منجر شود که برگزاری این همایش با همراهی وزارت کشور و با حضور تعدادی از هیئت های اندیشه ورز از سراسر کشور، در همین راستا در دستور کار قرار گرفت تا محتوای تولید شده در این هیئت ها به سطح حکمرانی و نهادهای سیاست‌گذار برسد.
کیخا با بیان اینکه حاکمیت برای بهرهمندی از توان اجتماعات نخبگانی در حکمرانی تاکید دارد، گفت: هر هیئت اندیشه ورزی در استان‌ها شکل می‌گیرد، حکم آن توسط استاندار زده می‌شود. بنابراین نهاد بهره‌بردار در این همایش همکاری دارد تا ضمانت اجرایی در خصوص مصوبات هیئت ها ایجاد شود.
کیخا با بیان اینکه همایش ملی گفت‌وگوی نخبگان یک رویداد مقطعی نیست، افزود: این همایش افتتاحیه طرح ملی گفتگوی نخبگان است به این معنا که نظرات نخبگان را جویا شده و ضمن ایجاد فضای گفت‌وگو، ایده‌ها را به اجرا برساند. این محتواها از کل کشور تجمیع، ارزیابی، کیفیت سنجی شده و در نهایت به نهاد تصمیم‌گیر که می‌تواند مجلس، قوه قضاییه و … باشد، خواهد رسید.
زیست بوم اندیشه‌ورزی در کشور تقویت می‌شود
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه سعی کردیم زیست بوم اندیشه‌ورزی را در کشور تقویت کنیم، گفت: خانه اندیشه‌ورزان به عنوان سکوی اندیشکده‌ها نقطه اتصال با بنیاد است و وزارت کشور نیز حامی و نهاد سفارش‌دهنده است. امید داریم تا بعد از همایش هیئت‌ها با قوت تشکیل شوند و خانه اندیشه ورزان نیز بر این مسئله تاکید دارد. بنا داریم تک تک استان‌ها در هیئت‌های اندیشه‌ورز حضور داشته باشند و دوره‌های توانمندسازی برگزار کنند و در نهایت نیز با کمک بنیاد و سایر نهادها شکلی پایدار به خود بگیرند.
وی اظهار کرد: خاستگاه معاونت علمی تا به امروز حمایت از شرکت‌های دانش بنیان بوده، اما از امروز قرار است از اندیشه‌ها نیز حمایت شود. بر همین اساس تعامل و هم‌افزایی مستقیمی میان بنیاد و ستاد فناوری‌های نرم شکل گرفته است.
کیخا در ادامه در تشریح برنامه‌های این همایش بیان کرد: دوشنبه 18 دی ماه میزبان بیش از 400 نفر خواهیم بود، نیمی از این افراد هیئت‌های اندیشه‌ورزی هستند که در کشور کار خود را شروع کرده‌اند که از این میان برخی که به تولید محتوا رسیده‌اند به ارائه سخنرانی خواهند پرداخت و باقی نیز افرادی هستند که از اندیشکده‌ها به ما ملحق خواهند شد. برهمین اساس همایش در نوبت صبح به شکل گفتگومحور و بعدازظهر نیز با حضور مدیران و نماینده استانداران، مسئولان بنیادهای استانی و هیئت‌های اندیشه پیش خواهد رفت. در نهایت نیز از تعدادی از هیئت‌های اندیشه ورز تقدیر به عمل خواهد آمد.
وی ادامه داد: شعار دولت استفاده از نخبگان است و بنا داریم با این همایش بستر کار تولید ملی را شکل دهیم و ضمن افزایش هیئت های اندیشه ورز در نقاط مورد نیاز در کشور، چالش‌های بین رشته‌ای را نیز به کمک نخبگان مرتفع کنیم.
کیخا سپس با اشاره به سقف حمایت بنیاد ملی از هیئت های اندیشه ورز گفت: اگر طبق ارزیابی ها هیئت مد نظر درجه الف دریافت کند سقف حمایت بنیاد 200 میلیون تومان، سطح ب 120 و در نهایت 80 میلیون تومان است. اما اگر محتوا با کیفیت باشد خود دستگاه‌ها وارد عمل شده و برروی آن سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
نخبگان کشور باید پژواک سیاسی داشته باشند
در ادامه این نشست جواد وزیری مشاور حکمرانی وزیر کشور نیز ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای کرمان گفت: دولت سیزدهم و وزارت کشور شعار مهم حکمرانی استانی را پیش گرفته است تا از نیروهای درون‌ز‌ای استان بخواهیم برای حل مسئله قیام کنند. تلاش‌های زیادی در این زمینه صورت گرفته است که از سفرهای استانی دولت تا تقویت استانداری به عنوان نهاد پیشرفت استان را شامل می‌شود.
وی ادامه داد: همچنین ایجاد زیرساخت‌های همکاری و تشکل‌یابی جامعه از جمله این موارد است. از گذشته در وزارت کشور ابزارهای مهمی وجود داشته است اما در این دوره رویکرد ما این است تا از نخبگان به عنوان نیروی متحول و پیشرفت بهره بگیریم. مسئله بزرگ کشور امروز تنها کمبود نیروهای دانشی نیست، بلکه با خلا وجود نیرویی که بتواند به حل مسائل کمک کند و در میانه مردم و حاکمیت باشد، رو به رو هستیم.
وزیری گفت: امروز با مسائل بزرگی در کشور مواجه هستیم که از جمله آن می‌توان به خشکسالی، جوانی جمعیت، سوانح کار، تصادفات، آلودگی هوا، تولید ملی و … اشاره کرد. مسائلی که وزارت کشور به عنوان یک وزارت هماهنگ‌کننده برای حل آنها نیازمند حضور نخبگان است. حضور نخبگان می تواند ما را به یکپارچگی سیاستی برای حل این مسائل بزرگ برساند.
مشاور حکمرانی وزیر کشور بیان کرد: پراکنده بودن و منفرد بودن یک مسئله بزرگ است و باید نخبگان به عنوان نیروی جمعی در کنار هم قرار گیرند و دست به خیزش بزنند. در واقع نخبگان کشور باید پژواک سیاسی داشته باشند و به عنوان نیروی مطالبه‌گر در حل مسئله به صحنه وارد شوند و با مردم، دولت و نمایندگان وارد تعامل جدی شوند. این هیئت‌های اندیشه‌ورز به نوعی گروه‌های جهادی هستند که پای حل مسئله ایستاده‌اند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر وزارت کشور علاوه بر تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز دو موضوع دیگر را نیز مطرح کرده و با همراهی بنیاد ملی نخبگان پیش می‌برد. یکی ستادهای اقتصاد دانش بنیان هستند که سال گذشته از تمام استانداران مطالبه شد تا نیروهای فناور استان جمع شوند و دستورکار جلسات نیز تولیدات دانش بنیان و مسائل استان است و دیگری نیز توسعه زنجیره‌های ارزش راهبردی استان‌هاست. در همه استان‌ها در شورای مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها کارگروهی تشکیل شده است که زنجیره‌های ارزش مهم خود را مشخص کنند و با کمک شرکت‌های دانش بنیان، حلقه‌های مفقوده شناسایی شوند و تقویت آنها پیش گرفته شود.
نهادهای اندیشه‌ورزی مراکزی بین نهاد علم و قدرت هستند
حسین رحمانی قائم مقام خانه اندیشه‌ورزان نیز در تعریف این خانه و اهداف آن اظهار کرد: اندیشکده‌ها و نهادهای اندیشه‌ورزی مراکزی بین نهاد علم و قدرت هستند. فرقی هم میان نهادهای اندیشه‌ورزی با پژوهشکده‌ها و مراکز دانشگاهی وجود دارد و یکی از این تفاوت‌ها نوع مخاطبین آنهاست. در اندیشکده‌ها به همه نوع مسائل پرداخته می‌شود و خروجی آنها نیز به دست مدیران، مسئولین و گاها خود مردم می‌رسد. در کشور ما نیز فعالیت اندیشکده‌ها قدمت کمی دارد و کمتر از چهار سال است که شکل گرفته‌اند، در نتیجه با دنیا در این زمینه نمی‌توانیم مقایسه‌ای داشته باشیم.
وی در پایان گفت: خانه اندیشه‌ورزان از سال 98 فعالیت خود را آغاز کرد و تسهیل‌گری می‌کند و ارتباط میان اندیشکده‌ها و مراکز اندیشه‌ورزی را برعهده دارد، از سوی دیگر ارتباط این مراکز با حاکمیت را نیز عهده‌دار است و گاهی این انتقال به شکل برعکس انجام می‌شود. خانه از هر ظرفیت و نهادی که بتواند این ارتباط را تقویت و تسهیل کند استقبال می کند.
