حل مسائل اجتماعی با یک دست نمی شود
معاون پژوهشی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) گفت: مسائل اجتماعی مسائلی نیستند که تنها یک نهاد بتواند آنها را بر طرف کند، در نظام سیاست‌گذاری، مسائل اجتماعی ابعادی دارند به‌طوریکه بحث شیوع، میزان وقوع، توزیع و شدت مهم است.
دکتر معصوم آقازاده در نشست تخصصی کاربرد پژوهش‌های اجتماعی در نظام سیاست‌گذاری که به همت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)، شعبه همدان برگزار شد، افزود: رویکردی در جامعه شناسی وجود دارد به طوریکه اعتقاد دارد وقتی با مسائل اجتماعی مواجه هستیم از جمله بیکاری و اعتیاد، یک مشکل شخصی نباید تلقی شود.
وی با تأکید بر اینکه مسئولان به نظرسنجی به عنوان یک کار ساده نگاه نکنند، گفت: در سیاست‌گذاری در حوزه علوم اجتماعی ارزش‌های عینی و ذهنی باید مورد توجه قرار بگیرد.
اقازاده با بیان اینکه سیاست‌گذاری کار سختی است، اگر بخواهیم دانایی را به توانایی تبدیل کنیم زمان می‌برد، اظهار کرد: سیاست‌گذار باید بداند نتایج نظرسنجی تعابیر اجتماعی هستند و در طول زمان تغییر می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه عوامل مختلفی افکارعمومی را شکل می‌دهند، تصریح کرد: همین افکار آنچه در جامعه می‌گذرد را به مدیران جامعه انعکاس می‌دهند.
وی با بیان اینکه پژوهش‌ها را به دو نوع فنی و کیفی تقسیم می‌کنند، خاطرنشان کرد: پژوهش کمی با روش‌های آماری تحلیل می‌شود و دنبال سنجش متغیرها هستند و ذیل تحقیقات کمی نظرسنجی و پیمایش انجام می‌گیرد.
آقازاده بیان کرد: پیمایش‌ها معمولا روشی هستند که دیدگاه مردم جامعه را بررسی می‌کنند و در واقع نوعی پژوهش و گردآوری اطلاعات است.
وی با اشاره به فرق نظرسنجی با پیمایش، یادآور شد: نظرسنجی مربوط به موضوعات روز جامعه است و روح جامعه را نشان می‌دهد.
وی گفت: اهمیت و کارکرد نظرسنجی‌ها، ادراک عمومی نسبت به موضوع خاصی را می‌تواند نشان دهد و اینکه منابع به کدام سمت سوق پیدا کند.
آقازاده اظهار کرد: زمانی از مسأله اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی صحبت می‌کنیم که یک وضعیت نگران کننده ایجاد می‌شود و مردم به دنبال رفع این مسائل هستند.
دبیر انجمن جامعه‌شناسی شعبه همدان نیز با بیان اینکه امر اجتماعی در حوزه سیاست‌گذاری مورد غفلت واقع شده است، گفت: امر اجتماعی را باید به حوزه سیاست‌گذاری برگردانیم.
دکتر محمد مبارکی افزود: امر اجتماعی نمی‌تواند بر مبنای منطق اقتصادی باشد چراکه منطق اقتصادی سود و بازار است اما امر اجتماعی وفاق و تأمین رضایت اجتماعی است.
وی تصریح کرد: امر اجتماعی نمی‌تواند امر سیاسی باشد چراکه مناسبات قدرت مطرح است اما امر اجتماعی دغدغه اکثریت جامعه، حوزه عمومی و غیررسمی را دارد.
وی ادامه داد: امر اجتماعی نمی‌تواند امر فرهنگی باشد چراکه فرهنگ وظیفه حفظ الگوهای فرهنگی را دارد اما امر اجتماعی برقراری پیوندهای اجتماعی و روابط گرم متقابل بین افراد جامعه است.
مبارکی با اشاره به اینکه در استان همدان امر اجتماعی مورد غفلت واقع شده و از نظام سیاست‌گذاری کنار گذاشته شده است، یادآور شد: عوامل مختلفی باعث شده این امر اجتماعی کنار گذاشته شود از جمله عوامل درونی آسیب شناسی برنامه، مجریان و مخاطبان است به‌طوریکه برنامه‌هایی که توسط ارگان‌های مختلف برگزار می‌شود متناسب با شرایط و بسترهای جامعه استان نیست و در عمل نمی‌توانیم آثارش را مشاهده کنیم.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌ها ایده‌آل طراحی می‌شود اما در عمل چیزی نمی‌بینیم، خاطرنشان کرد: برنامه‌ها ایده‌آل است و مشکل ندارد اما علت بی اثر بودنشان این است که شناختی از بستر و شرایط استان نداریم.
مبارکی با طرح این سوال که اجراکنندگان برنامه چقدر آموزش دیده‌اند؟ درباره مجریان برنامه‌ها، بیان کرد: شرط اجرا این است که جامعه در اولویت باشد و مجری باور به امر اجتماعی داشته باشد که می‌توان گفت در حوزه مجریان مشکل داریم.
وی درباره بخش مخاطبان نیز اظهار کرد: در حوزه امر اجتماعی مخاطبان چقدر در سیاست‌گذاری‌ها مشارکت داده می‌شوند؟ آیا شناخت دقیقی از نیاز مخاطبان داریم؟ به طور کلی در این سه بخش مشکل وجود دارد.
دبیر انجمن جامعه‌شناسی شعبه همدان با بیان اینکه در سه حوزه برنامه، مجری و مخاطب مشکل وجود دارد، راه حل این موضوع را توجه به این سه موضوع در امر اجتماعی دانست و افزود: ابتدا مشارکت مدیران اجرایی و باور به امر اجتماعی نیاز است در ضمن باید دانشگاهیان از حالت تئوریک خارج شوند و ارتباط با حوزه عمل و اجرا برقرار کنند.
