در پژوهشی بررسی شد؛
ویژگی جذاب کافی شاپ ها چیست؟

محققان کشور در یک مطالعه جالب پژوهشی بر اهمیت و نقش کافی شاپ ها به عنوان مکان هایی صلح محور برای حضور افراد جامعه به ویژه جوانان تاکید کرده اند.

به گزارش سیناپرس، کافی شاپ، مکان عمومی جوان پسندی است که انگیزه جهانی شدن را در مدرنیته متاخر دارد. کافی شاپ ها و قهوه خانه ها در اروپا به طور معمول در فرانسه و بریتانیا ابتدا محفل های ادبی را در خود جای دادند و سپس به محفل های سیاسی تبدیل شدند. نقش تاریخی کافی شاپ ها را در مبارزات استعماری نیز می توان ردیابی کرد، به طوری که کافی شاپ های اندونزی مکان مقاومت در برابر استعمارگران بودند. همچنین کافی شاپ ها در طی تاریخ، مکانی برای بروز مدرنیته و اندیشه‌های نوگرایی قلمداد می‌شدند مانند کافی شاپ های ژاپن در دوره میجی. به علاوه چنین مکان هایی مانند کافه نادری در ایران کانون بحث های انتقادی نیز بوده اند.

بنا بر نظر متخصصان، تلقی اجتماعی از کافی شاپ ها به عنوان مکان سوم شناخته می شود. مکان سوم به عنوان یکی از نهادهای اصلی حوزه عمومی، مکانی است که صاحب نظران آن را به عنوان پناهگاه در مقابل خانه یا محل کار تعریف می کند که افراد می توانند به صورت منظم به آن سر بزنند و با دوستان یا غریبه ها ارتباط برقرار کنند. اما آنچه کافی‌شاپ‌ها را از سایر حوزه‌های عمومی یا مکان های سوم متمایز می‌کند، نظام روابط معنایی حاکم بر آن است. کافی شاپ به عنوان یک مکان، فراتر از بعد فضایی، از بعد اجتماعی و فرهنگی گسترش یافته است. در خصوص پدیده کافی شاپ در ایران البته چند نکته قابل تامل وجود دارد که بایستی مورد توجه و بررسی قرار گیرند.

در رابطه با این پدیده رو به گسترش، یک مطالعه تحقیقاتی توسط دانشگاه بجنورد انجام شده است که در آن به بازاندیشی در نظام روابط معنایی کافی‌‌شاپ پرداخته شده و قابلیت آن به‌مثابۀ یک مکان صلح‌محور مورد کاوش قرار گرفته است. به گزارش سیناپرس، این تحقیق با تمرکز بر استقبال جوانان از کافی‌شاپ ها در شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی و با کمک مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته انجام شده است.

بر اساس نتایج این تحقیق، مواردی چون رهایی از سلطۀ ساختاری به‌عنوان شرایط علّی، گسترش اندیشه جهانی‌شدن و هم‌آوایی با اسطوره‌ها به‌عنوان شرایط مداخله‌ای، عاملیت وابسته به مکان به‌عنوان شرایط زمینه‌ای و مقوله زایش صلح در مکان به‌عنوان پیامد مصرف مکان در راستای تولید زیست جهان انحصاری جوانان از خلال راهبرد متمدنانه‌زیستن استخراج شدند.

به گفته مریم رحمانی، استادیار و پژوهشگر گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه بجنورد و دیگر همکارش در این تحقیق، کافی‌شاپ برای جوانان، مکان رهایی از خشونت‌های فرهنگی و مکان نمایش اختیار عاملیت در برابر اجبارِ ساختار است. همچنین کافی‌شاپ برای آنان زیست‌ جهان صلح‌محوری است که از خلال متمدنانه‌زیستن و با آرزوی جهانی‌زیستن از آن استفاده می‌کنند تا فرهنگ صلح را تسری دهند.

آن ها می افزایند: توجه به تغییرات در نظام روابط معنایی حاکم بر مکان‌های سوم همچون کافی‌شاپ‌ها از نگاه جوانان می‌تواند زمینه‌ساز فهم بهتر ارتباط آنان با مکان و شناسایی نیازهای مکانی – معنایی آنان شود.

بر این اساس، گفتمان صلح محوری حین مصرف کافی شاپ از خلال رفتارهای تمدنی، می تواند اشاره جدید این پژوهش باشد که با پژوهش‌های پیشین قابل قیاس نیست.

رحمانی و همکارش می گویند: رفتار تمدنی برای جوانان به معنای آداب تعاملی مهرورزانه، فضای عاری از تبعیض و قضاوت منفی و همراه با مصرف فرهنگی است. همچنین جامعه ای صلح محور برای جوانان به معنای مکانی آرام، امن، دعوت کننده به ماندگاری و حیات بخش است.

به عقیده آن ها، نظام روابط معنایی شناسایی شده و مرتبط با حضور جوانان در کافی شاپ می‌تواند به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کمک کند تا در سیاستگذاری برای جوانان، برنامه ریزی بهتری کرده و طراحی مکان های عمومی این نظام معنایی را مد نظر داشته باشند. چراکه اثر مکان بر تفکر و کردار بشر پوشیده نیست و قطعاً با برنامه ریزی و طراحی مکان های صلح محور می توان در راستای زندگی متمدنانه گام های ارزشمندی برداشت.

به گزارش سیناپرس، این یافته های علمی را فصلنامه علمی پژوهشی «جامعه شناسی کاربردی» وابسته به دانشگاه اصفهان منتشر نموده است.

گزارش: رهاامیدوار

No tags for this post.