۴ روش فناورانه نانویی برای افزایش بهره‌وری در صنعت
توسعه مواد جدید با کارایی بالا، بهبود فرآیندهای تولید، افزایش بهره‌وری انرژی و ارتقاء عملکرد داروها و مکمل‌ها ازجمله راهبردهایی است که شرکت‌های فناور ایرانی طی سال‌های گذشته ارائه کردند و به دنبال آن زمینه ارتقاء و افزایش بهره‌وری در بخش‌های صنعتی را فراهم آوردند.
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر با هدف افزایش بهره‌وری صنعتی، در زمینه تحقیق و توسعه فناوری نانو سرمایه‌گذاری کرده و ماحصل آن نانو محصولاتی بوده که از طریق مسیرهای مختلف موجب ارتقاء بهره‌وری صنعتی شده است.
روش‌هایی که شرکت‌های ایرانی برای به‌کارگیری فناوری نانو به منظور افزایش بهره‌وری صنعتی استفاده کرده‌اند، متعدد و متنوع است که از آن جمله می‌توان به روش “توسعه مواد جدید” اشاره کرد.
شرکت‌های ایرانی روی توسعه نانومواد جدید مانند پوشش‌های نانوساختار، کامپوزیت‌ها و کاتالیزورها کار کرده‌اند و تولید نانومواد گرافن، نقاط کوانتومی، انواع نانوذرات فلزی نظیر طلا و نقره از سوی شرکت‌های ایرانی، افزایش بهره‌وری محصولات صنعتی را به همراه داشته است.
برای مثال یکی از صنایع لاستیک‌سازی با افزودن نانوذرات موفق به تولید واشرهای آب‌بند لوله و اتصالات شده که نسبت به واشرهای معمولی عملکرد بهتری دارند. کاتالیزورهای موجود در کاتالیست‌های داخل اگزوز خودرو با نانوذرات عملکرد بهتری پیدا کرده‌اند و بتن‌های سبک‌تر و مستحکم‌تر نتیجه افزودنی‌های نانویی است که در داخل کشور تولید می‌شود.
بهبود فرآیندهای تولید از دیگر روش‌های بهبود و ارتقاء صنایع از طریق نانو است. شرکت‌های ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه فناوری نانو می‌تواند با ایجاد روش‌های کارآمدتر و دقیق‌تر برای تولید محصولات، بهره‌وری فرآیندهای تولید را بهبود بخشد. به عنوان مثال، یکی از شرکت‌های دانشی، فناوری پوشش تبدیلی نانوزیرکونیوم را به تولیدکنندگان صنعتی لوازم خانگی ارائه کرده است که کارایی خط تولید آنها را بهبود داده و فرآیند نسبت به فناوری‌های قدیمی، تسریع شده است.
یکی از شرکت‌های تولیدکننده وسایل منزل بهره‌وری خود را با این فناوری افزایش داده است، پیش از پیاده‌سازی فناوری پوشش تبدیلی زیرکونیومی از سوی شرکت فناور، این شرکت تولیدکننده وسایل خانگی برای پوشش‌دهی هر محصول به ۳ تا ۵ دقیقه زمان نیاز داشت که این کار سرعت خط تولید را در حد ۱٫۸ متر بر دقیقه محدود می‌کرد. اما استفاده از پوشش تبدیلی زیرکونیومی ایرانی در این خط تولید، سرعت را چند برابر افزایش داد و سرعت خط تولید به ۴٫۲ متر بر دقیقه رسید. بنابراین برای تولید ۲۰۰۰ محصول که قبلا ۲۴ ساعت زمان نیاز بود، در حال حاضر این کار در ۸ ساعت انجام می‌شود.
به نقل از ستاد نانو، افزایش بهره‌وری انرژی از دیگر روش‌های ارتقای فعالیت بخش صنعتی است؛ چرا که یکی از شرکت‌های تولیدکننده سرامیک، سرامیک محفظه احتراق توربین گازی حاوی نانوذرات را ساخته است که این فناوری در حال حاضر در نیروگاه‌های برق یزد و بندرعباس استفاده می‌شود که عمر و عملکرد توربین‌های تولید برق را افزایش می‌دهد.
ارتقاء عملکرد داروها و مکمل‌ها از دیگر روش‌هایی است که صنایع ایران از آن بهره گرفته‌اند. ایران بر توسعه درمان‌های پزشکی جدید مانند درمان‌های سرطان و سیستم‌های دارورسانی متمرکز است. ده‌ها شرکت ایرانی در حال تولید مکمل‌های دارویی با عملکرد بهبودیافته با کمک فناوری‌نانو هستند. داروهای شیمی‌درمانی در ایران تولید و صادر می‌شود که نقش مؤثری در افزایش طول عمر بیماران سرطانی داشته و در عین حال عوارض کمتری را برای بیماران به دنبال دارد. در واقع سیستم‌های دارورسانی مبتنی بر فناوری نانو در ایران توانسته است کارایی و ایمنی داروها را بهبود بخشد و در عین حال عوارض جانبی آنها را کاهش دهد.
No tags for this post.
