چه خبر از فسیل های ایرانی بازگشته ازآمریکا
حدود 6 ماه از بازگشت فسیل های ایرانی از آمریکا به کشور می گذرد؛ فسیل هایی که حدود 40 سال پیش در مراغه کشف و برای انجام تحقیقات به آمریکا ارسال و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تیره شدن روابط ایران و آمریکا این گنجینه ارزشمند در کشور بیگانه باقی ماند تا اینکه بعد از سالها رایزنی حدود 6 ماه پیش وارد کشور شد.
کاوش برای یافتن این فسیل ها براساس همکاری مشترک بین ایران و آمریکا از سال 1974 تا 1976 (1352- 1354) آغازشد و براساس آن کارشناسان دو کشور موفق به کشف تعداد زیادی فسیل از مراغه که یکی از چهار منطقه مهم دنیا در حوزه ذخایر فسیلی است، شدند.
این طرح مشترک بین محققان و متخصصان دانشگاه کالیفرنیا و موزه لس آنجلس و محققان ایرانی انجام شد که مدت دو سال ادامه داشت؛ در این مدت مقدار زیادی فسیل استخراج و به موزه ملی تاریخ طبیعی ایران ارسال شد، برخی از آنها توسط محققان داخلی شناسایی و کدگذاری شد و تعدادی نیز برای شناسایی و کدگذاری و انجام کارهای مطالعاتی به آمریکا ارسال شد که علت تیره شدن روابط دو کشور بعد از پیرورزی انقلاب اسلامی فسیل ها در آمریکا ماندند.
چندین سال بعد از آن پرونده فسیل ها به دیوان لاهه ارجاع شد تا مورد بررسی قرار گیرد، از سال 63 تا 93 سازمان حفاظت محیط زیست این پروژه را در دیوان لاهه پیگیری کرد و در سال های 92 و 93 با گشایشی که از نظر گفت و گو بین دو کشور رخ داد این مساله در دستور کار دیوان لاهه قرار گرفت.
شهریور 93 نشستی با حضور نمایندگان دو طرف به عنوان جلسه استماع در دیوان لاهه برگزار شد و قضات بعد از استماع مستندات به این جمع بندی رسیدند که آمریکا باید فسیل ها را به ایران بازگرداند که در نهایت اسفند سال گذشته 1351 قطعه فسیل به کشور بازگردانده شد.
زهرا اورک مدیر گروه دیرینه شناسی دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگارایرنا درباره آخرین وضعیت فسیل های ایرانی بازگشته ازآمریکا گفت: درحال انجام مطالعات بر روی نمونه ها هستیم اما انجام این گونه کارهای تحقیقاتی، زمانبر است؛ یک سری نمونه ها در آمریکا مطالعه و بررسی قرار گرفته واکنون درحال مطالعه و مقایسه بر روی نمونه هایی که در کاوش های بعدی در ایران پیدا شده هستیم.
وی افزود: همچنین در آمریکا بر روی تعدادی از نمونه ها کارهای تحقیقاتی انجام نشده بود که در حال مطالعه آنها هستیم و گام بعدی معرفی و شناسایی گونه ها و بعد از آن انتشار مقالات علمی است.
اورک ادامه داد: کارهای مطالعاتی بر روی فسیل ها توسط گروه فتوشناسی سازمان محیط زیست بر اساس خانواده گونه انجام می شود اما در شناسایی های آخر حتما از متخصصان خارجی آنهم به صورت دوستانه نه در قالب پروژه استفاده خواهیم کرد.
مدیر گروه دیرینه شناسی دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: یک تیم علمی تحقیقاتی از سراسر دنیا با هم در ارتباط هستیم و تبادل اطلاعات داریم که در صورت نیاز موضوعی را برای بررسی و نتیجه گیری علمی به اشتراک می گذاریم.
وی افزود: به عنوان مثال متخصص خانواده گوشتخواران در خارج از کشور است بنابراین زمانی که در مورد گونه های گوشتخوار به کمک نیاز داشتیم با این فرد تماس خواهیم گرفت بدون اینکه هزینه ای به سازمان محیط زیست تحمیل شود.
اورک اظهار کرد: گروه فسیل شناسی سازمان حفاظت محیط زیست شناخته شده است و چون قبل از انقلاب نیز کارهای مشترک بین المللی بر روی این فسیل ها انجام شده بود، از این رو همه با هم در قالب یک گروه فعالیت می کنیم، البته هر جا هم لازم باشد هزینه خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه زمان پایان این کار را نمی توان پیش بینی کرد گفت: قبل از انتقال این فسیل ها به ایران یک سری کارها آغاز شد و حدود 6 ماه که از آمدن آنها می گذرد کارهای مطالعاتی در حال انجام است اما یک سری کارهای دیگر نیز در اولویت هستند که باید همزمان با مطالعه این فسیل ها برروی آنها نیز تمرکز کنیم از این رو نمی توانیم تمام وقت کار مطالعات آنها را انجام دهیم.
اورک تاکید کرد: برای ما پایان کار زمانی است که به صورت یک گزارش مستند علمی در سطح بین المللی مانند مقالات ISIارائه شود، وقتی آنرا منتشر کنیم یعنی دیگر کار تمام شده است.
وی ادامه داد: در واقع پایان کار تهیه و انتشار گزارش بین المللی از این فسیل ها است که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به نام ایران معرفی می شوند و مقاله به نام چند نفری که روی این فسیل ها کار می کنند منتشر خواهد شد.
اورک اظهار کرد: هر کار علمی باید یک سند علمی داشته باشد و به نام آن کشور و افرادی که بر روی آن پروژه کار کردند ثبت شود در مورد این فسیل ها هم همینطور است.
وی افزود: در مورد فسیل ها الان در مرحله ای هستیم که آنها را جدا سازی کردیم زیرا زمانی که به ایران آمدند بسته بندی بودند، بعد از انتقال باز و کنترل شدند تا مطمئن شویم همان نمونه هایی هستند که در امریکا تایید شدند که ایرانی و سالم هستند، این کارها انجام شده و در فاز بعدی فسیل ها را از هم جدا کردیم یعنی خانواده مختلف پستانداران خشکی را در این فسیل ها داریم که از هم جدا کردیم و اکنون به مرحله مقایسه این نمونه ها با نمونه هایی که در این چند سال در ایران روی آنها کار کردیم هستیم که حداقل دو تا سه ماه زمان می برد چون کار بسیار وقت گیر و مهمی است.
وی افزود: بعد از اتمام این مرحله وارد فاز بعدی می شویم به این صورت که نمونه هایی که خودمان داریم و نمونه هایی که شناسایی نشده باشند را شناسایی و بعد از آن شروع به آماده سازی و انتشار مقالات به نام ایران می کنیم.
به گفته وی اکنون در مرحله شناسایی و مقایسه نمونه ها هستیم اینکه از هر کدام چند نمونه مشترک وجود دارد و از هر نمونه چند تا داریم.
اورک تاکید کرد: تعیین سن دقیق فسیل ها و اینکه چه اتفاقی افتاده که فسیل شدند در این کار تحقیقاتی مورد مطالعه قرار می گیرند، همچنین بحث اکولوژی مطرح است گونه هایی که اکنون به عنوان نمونه زنده در ایران وجود ندارد اما در این مجموعه فسیلی یافت می شود، اینکه مثلا در هفت میلیون سال قبل چه نمونه هایی وجود داشته است تمام این گونه ها معرفی می شوند.
وی گفت: همراه فسیل ها یک سری گزارش نیز وارد ایران شد که در این روند مطالعاتی از آنها هم استفاده خواهیم کرد و با اطلاعات خود جمع بندی می کنیم.
مدیر گروه دیرینه شناسی دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: قطعا تا یک سال آینده به مرحله تهیه گزارش خواهیم رسید البته یک گزارش ملی تهیه و برای سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارسال کرده ایم اما اساس و بهترین حالت کار انتشار دادن گزارش بین المللی است.
به گفته وی در این گزارش تقریبا نام بیش از 90 درصد گونه ها مبنی بر اینکه از چه قطعه ای هستند را استخراج کرده ایم اما برخی نمونه ها نیاز به بازنگری دارند.
به گزارش ایرنا،اورک تاکید کرد: حد عالی این کار این است که به عنوان نمونه های ایرانی در قالب یک مقاله بین المللی تهیه شود که ممکن است دو تا سه سال زمان ببرد.
وی درباره نحوه نگهداری فسیل ها گفت: شرایط نگهداری فسیل ها کاملا مطابق با استانداردهای دنیا است در حالی که امریکا در مخازن سنتی و معمولی نگهداری می شدند.
