سلامت اجتماعی، پیش‌زمینه رضایت زناشویی
رضایت زناشویی دارای ابعاد مختلفی است که توجه به هر یک، دارای ضرورت‌های خاص خود است. محققان کشور در همین زمینه، نقش پدیده سلامت اجتماعی را در رسیدن به رضایت از زندگی زناشویی مورد مطالعه قرار داده‌اند.
تمام کسانی که قصد ازدواج دارند، قبل از شروع زندگی زناشویی به تحقق زندگی مشترک موفق و پردوام امیدوارند. آن‌ها می‌خواهند خانواده‌ای سالم و سعادتمند و فرزند یا فرزندانی صالح و لایق داشته باشند. به بیان دیگر، توافق و تفاهم با همسر، رضایت‌مندی از زندگی و داشتن زندگی مشترک استوار و محکم، از اصلی‌ترین خواسته‌های کسانی است که می‌خواهند ازدواج کنند. رضایت‌مندی روابط زن و شوهری، موجب ویژگی‌های مثبت زیادی مثل سلامت روانی، سلامت جسمی و رشد برای خانواده می‌شود. رضایت‌مندی همچنین مفهومی است که برای اشاره به کیفیت بالا و شادکامی و یا این واقعیت به کار می‌رود که نیازهای اساسی بین زوجین در ازدواجشان برطرف می‌شود.
بنا بر گفته پژوهشگران، رضایت از زندگی، یکی از شاخص‌های مهم و تعیین کننده سلامتی است. درواقع، رضایت از زندگی با سلامتی مرتبط است و در مقابل، نارضایتی یکی از عوامل پیش‌بینی‌کننده بیماری و مرگ تلقی می‌شود. پدیده رضایت از زندگی بر عواملی مانند رفتار سلامت، حمایت اجتماعی و گزارش فرد از سلامتی خود، تأثیرگذار است. تاکنون پژوهش‌های زیادی در مورد علل از هم گسیختگی خانواده و ازدواج انجام شده، اما درباره رضایت از ازدواج و زندگی خانوادگی کمتر تحقیق شده است. در این میان، عامل موسوم به سلامت اجتماعی، بیشتر به ابعاد اجتماعی و عمومی که افراد توسط آن ها عملکردشان را در زندگی ارزیابی می‌کنند، توجه دارد و نیاز به بررسی بیشتر تاثیرات آن بر زندگی زناشویی احساس می‌شود.
در مطالعه‌ای که در همین زمینه توسط یکی از محققان دانشگاه پیام نور تهران انجام شده است، رابطه سلامت اجتماعی با رضایت زناشویی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطالعه که با مشارکت ۲۰۰ نفر از دانشجویان زن متاهل دانشگاه پیام نور شهرستان گنبدکاووس انجام شده است، پژوهشگر از پرسشنامه‌های استاندارد سلامت اجتماعی و رضایت زناشویی برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز بهره برده است.
یافته‌های این تحقیق بیانگر آن هستند که بین شکوفایی اجتماعی، همبستگی اجتماعی، پذیرش اجتماعی که همگی از ابعاد سلامت اجتماعی هستند، با رضایت زناشویی، رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد.
علیرضا قربانی، محقق گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر سازه رضایت زناشویی، سازه سلامت اجتماعی است؛ بدین معنا که هرچه افراد در زندگی خود به تعیین‌کننده‌های سلامت اجتماعی بیشتر توجه کرده باشند، رضایت زناشویی آن‌ها بسیار بیشتر دیده می‌شود و زناشویی موفق‌تری دارند».
به گفته این محقق، «در این پژوهش، اثر سلامت اجتماعی بر رضایت زناشویی مورد مطالعه قرار گرفت و نشان داد که مؤلفه‌های سلامت اجتماعی، تبیین‌گر خوبی برای رضایت زناشویی هستند؛ جایی که خانواده به عنوان یک نظام اجتماعی، تأثیر شکل‌دهنده عمیقی بر ساختارهای روانی افراد دارد».
روان‌شناسان امروزه به این نکته علاقه‌مند هستند که چگونه فرهنگ بر افراد تأثیر می‌گذارد و هویت فردی آن‌ها را شکل می‌دهد. چراکه محتوای یک فرهنگ، تأثیر پایدار بر رفتار، احساسات و اندیشه‌ها دارد.
قربانی معتقد است: «فرایندها و ساختارهای روان‌شناختی هر فرد توسط تلاش فعالانه و در جهت هماهنگ کردن رفتارهایش با معانی و رفتارهای تجویزشده فرهنگ او سازمان می‌یابد. بنابراین کیفیت مناسبات اجتماعی که بخشی از فرهنگ هر جامعه است، می‌تواند به عنوان یک متغیر واسطه بر رضایت و عملکرد زوجین اثرگذار باشد».
این یافته‌های علمی پژوهشی را دوفصلنامه «مسائل اجتماعی ایران» وابسته به دانشگاه خوارزمی منتشر کرده است.
