پیلاتس، ورزشی برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان

فرایند سالمندی مجموعه ای از تغییرات نامطلوب ساختاری و عملکردی است که با افزایش سن به صورتی فزاینده روی هم انباشته شده و علاوه بر ایجاد مانع در اجرای مهارت های حرکتی و کاهش سازگاری فرد با محیط، موجب تغییراتی در وضعیت روانی و اجتماعی او می گردد. بنا بر تعریف سازمان بهداشت جهانی، دوران سالمندی با عبور از مرز 60 سالگی شروع می شود و بر اساس برآوردهای این سازمان، تا سال 2020 میلادی 20 درصد از کل جمعیت جهان را افراد بالای 65 سال تشکیل خواهند داد.

دوران سالمندی با عبور از مرز 60 سالگی شروع می شود و بر اساس برآوردهای این سازمان، تا سال 2020 میلادی 20 درصد از کل جمعیت جهان را افراد بالای 65 سال تشکیل خواهند داد.

با افزایش سن و افت تدریجی کارکرد دستگاه های بدن، تغییرات زیادی در بدن ایجاد می شود. یکی از مهم ترین این تغییرات، ضعف قابل توجه عضلات دست و پا است که شرایط را برای از دست دادن تعادل و زمین خوردن سالمندان مهیا می کند، به طوری که طبق آمارهای ارائه شده، این موضوع ششمین دلیل مرگ و میر در جمعیت سالمند معرفی شده است. از سوی دیگر تغییرات رخ داده در دوره سالمندی منحصر به جسم نیستند، بلکه سیستم عصبی و کارکردهای روانی شخص نیز با افزایش سن دچار تغییراتی می شود که کاهش فعالیت های بدنی و مشارکت اجتماعی آن ها را در پی دارد و این امر زمینه ساز برخی مشکلات روانی نظیر افسردگی در آن ها می گردد.

با توجه به اهمیت این موضوعات، محققینی از دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه اصفهان بر آن شدند تا تاثیر حرکات نوعی ورزش نوپا به نام «پیلاتس» را بر بهبود قدرت عضلانی و رهایی از افسردگی زنان سالمند مورد بررسی قرار دهند.

پیلاتس یا علم «کنترولوژی» نوعی برنامه تمرینی کششی و قدرتی است که استفاده از فکر را جهت کنترل عضلات تشویق می کند. برخلاف ورزش های مقاومتی سنتی که در آن ها عضلات به صورت جداگانه تحت تمرین قرار می گیرند، ورزش پیلاتس با یک رویکرد کل نگر، فعال سازی و هماهنگی چندین گروه از عضله ها را به صورت همزمان دنبال می کند.

پژوهش یادشده بر روی زنان 55 تا 60 ساله مراجعه کننده به مرکز فرهنگی تفریحی باغ تجربه و همچنین آسایشگاه سالمندان صادقیه شهرستان اصفهان به انجام رسیده است. این زنان، ناتوان در راه رفتن به صورت مستقل و بدون عصا و همچنین دچار عدم کنترل بر فعالیت های روزانه خود بودند.

 نتایج این آزمایش گویای آن است که انجام تمرینات طراحی شده پیلاتس توانسته به طور قابل توجهی قدرت عضلانی و قابلیت حرکتی زنان مورد مطالعه را افزایش داده و ضمنا موجب بهبود افسردگی در آنان شود.

طبق اظهار این پژوهشگران، با توجه به افزایش قدرت عضلانی اندام های تحتانی و همچنین کاهش افسردگی در سالمندان با استفاده از تمرینات منتخب پیلاتس، مربیان و مسئولان می توانند از این روش در برنامه تمرینی یا بازتوانی ویژه سالمندان بهره گیری نمایند.

بر اساس یافته های پژوهش، ورزش پیلاتس که برای تمرین آن به فضا و امکانات زیادی نیاز نیست می تواند ابزار مفیدی برای کمک به افراد سالمند در جهت کاهش زمین خوردن آن ها باشد.

پژوهشگران در انتهای گزارش علمی پژوهشی خود که در فصل نامه «علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد» منتشر گردیده است اشاره نموده اند ورزش پیلاتس، ورزشی کم هزینه، کم خطر، غیرتهاجمی و به دور از حرکات سریع و انفجاری است و اساس آن بر اجرای حرکات به صورت بسیار آرام و کنترل شده است. لذا به کمک آن می توان با افزایش قدرت عضلانی در سالمندان، پدیده زمین خوردن آن ها و به دنبال آن هزینه های درمانی مربوطه را کاهش داد.

نویسنده: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: کمالی، ع.، مهدوی نژاد، ر. و نوروزی، ک. 1395. تاثیر تمرینات منتخب پیلاتس بر قدرت عضلات ران و افسردگی زنان سالمند. علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد، 5(2): 75-67.

 

No tags for this post.