«هلیکوباکتر پیلوری» باعث کم‌خونی فقرآهن می‌شود

کم خونی، مشکلی قابل توجه و شایع در دوران بارداری است که علاوه بر تهدید سلامت مادر، سلامتی جنین را نیز تحت تاثیر قرار داده و احتمال محدودیت رشد، کم وزنی و حتی مرگ جنین را افزایش می دهد. شیوع کم خونی یا اصطلاحا «آنمی» در زنان باردار از 14 تا 52 درصد متغیر است و بنا بر مطالعات صورت گرفته، این بیماری مسئول 15 تا 20 درصد از مرگ مادران باردار می باشد.

در مورد دلایل کم خونی به خصوص کم خونی فقر آهن که 95 درصد از کل موارد آنمی دوران بارداری را شامل می شود دلایل متعددی ذکر می شود که مهم ترین آن ها کمبود آهن در رژیم غذایی و مصرف غیراصولی ترکیبات آهن می باشد. ولی در میان دلایل ذکرشده توسط منابع مختلف، مورد عجیبی وجود دارد که احتمال می رود در ابتلا به کم خونی نقش داشته باشد: باکتری «هلیکوباکتر پیلوری»!

شیوع کم خونی یا اصطلاحا «آنمی» در زنان باردار از 14 تا 52 درصد متغیر است و بنا بر مطالعات صورت گرفته، این بیماری مسئول 15 تا 20 درصد از مرگ مادران باردار می باشد.

محققین کشورمان به منظور بررسی این موضوع که به صورت متفاوت و اغلب غیرهماهنگی در منابع مختلف علمی به آن اشاره شده و یک نتیجه کلی در خصوص آن وجود ندارد، پژوهشی را به صورت مرور ساختاریافته بر روی منابع علمی فوق الذکر به انجام رسانده و نتایج ارائه شده توسط آن ها را به صورت یکجا مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند تا از این طریق به نتیجه مشخصی در خصوص ارتباط هلیکوباکتر پیلوری با بیماری کم خونی فقر آهن دست یابند.

این محققین که همگی از دانشگاه علوم پزشکی ایلام هستند برای انجام پژوهش فوق الذکر، مقالات و داده های ارائه شده در این خصوص را از بانک های اطلاعاتی معتبر علمی پژوهشی جمع آوری نموده و مورد بررسی قرار دادند. بدین منظور 310 مقاله علمی پژوهشی ارزیابی شد و پس از حذف موارد تکراری و غیرمرتبط، داده های مقالات کاملا مرتبط، استخراج شده و مورد آنالیز آماری جامع قرار گرفت.

نتایج این مطالعه نظام مند و مرور ساختاریافته نشان می دهد که ارتباط معنادار و قابل توجهی بین آلودگی به هلیکوباکتر پیلوری با کم خونی فقرآهن در زنان باردار وجود دارد و به جرات می توان گفت که هلیکوباکتر پیلوری به عنوان یک عامل بالقوه می تواند در ایجاد کم خونی یا آنمی فقر آهن در زنان باردار نقش داشته باشد.

یافته های این پژوهش همچنین نشان از آن دارد که بین آلودگی با هلیکوباکتر پیلوری و سطوح «فریتین» و «هموگلوبین» که از مهم ترین شاخص های خونی انسان هستند ارتباط چشمگیری وجود دارد. به عبارتی آلودگی دستگاه گوارش مادران باردار به هلیکوباکتر پیلوری می تواند باعث کاهش سطح این دو فاکتور مهم خونی شود.

بنا بر نتایج حاصله از این مطالعه، پژوهشگران با توجه به آثار زیان بار کم خونی بر مادر و جنین و همچنین با توجه به مقاوم بودن فقر آهن ناشی از هلیکوباکتر پیلوری به درمان با مکمل آهن، توصیه نموده اند در صورت وجود فقر آهن در زنان باردار حتما از آنان تست هلیکوباکتر پیلوری گرفته شده و در صورت نیاز درمان های مرتبط به کار گرفته شود.

مقاله علمی پژوهشی برگرفته از نتایج این تحقیق در «مجله میکروب شناسی پزشکی ایران» وابسته به انجمن میکروبیولوژی ایران به چاپ رسیده است.

نویسنده: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: اعظمی، م.، درویشی، ز.، برجی، م. و سایه میری، ک. 1395. ارتباط هلیکوباکتر پیلوری و آنمی فقر آهن در زنان باردار: یک مطالعه متاآنالیز. مجله میکروب شناسی پزشکی ایران، 10(1): 7-1.

 

No tags for this post.