بازگشت ژئوپارک قشم به شبکه جهانی یونسکو تا پایان تابستان
دکتر 'سعدالله نصیری قیداری' روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا به روند طولانی و پیچیده بررسی و ثبت پرونده ها در فهرست آثار فرهنگی، تاریخی و طبیعی جهانی اشاره کرد و گفت: برای گرفتن ثبت جهانی یک اثر، هماهنگی و پیگیری های زیادی لازم است زیرا پرونده این آثار در مجامع بین المللی با وسواس و دقت بسیار زیاد مورد بررسی قرار می گیرد و یک اثر برای ثبت باید تاییدیه های بین المللی زیادی را بگیرد.
وی ادامه داد: در تابستان امسال، ژئو پارک قشم را به ثبت خواهیم رساند که کار بسیار ارزشمندی است و تنها ژئوپارکی است که از ایران، ثبت می شود و در منطقه هم جایگاه خوبی دارد و یک میراث طبیعی بسیار با ارزش به شمار می آید.
نصیری قیداری خاطرنشان کرد: قبلا ثبت جهانی هامون را داشتیم که برای کشور ما اهمیت زیادی دارد، همچنین ذخیره گاه تنگ صیاد و سبزکوه را ثبت کردیم و در مجموع تاکنون 12 ذخیره گاه زیستکره را ثبت جهانی کرده ایم و اینها ذخیره های ارزشمندی برای کشور ما هستند و در این حوزه هم ایران در سطح منطقه، جایگاه بسیار خوبی دارد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، مدیریت ذخیره گاه های طبیعی را یکی از برنامه های جدی این کمیسیون ذکر کرد و گفت: علاوه بر مدیریت این ذخیره گاه ها در تلاش هستیم که کارگاه های آموزشی برای کشورهای منطقه به منظور مدیریت ذخیره گاه های طبیعی برگزار کنیم.
به گزارش ایرنا، ژئوپارک قشم با وسعتی افزون بر 300 هزار هکتار که محدوده غربی جزیره را در برمی گرفت، در سال 2006 (1385) به عنوان نخستین و تنها ژئوپارک خاورمیانه در فهرست شبکه جهانی ژئوپارک ها ثبت شد.
در آن زمان، تنها 19 کشور جهان ژئوپارک ثبت شده داشتند که ایران نیز به واسطه ژئوپارک قشم یکی از این 19کشور دارای ژئوپارک در شبکه جهانی ژئوپارک ها بود.
سازمان یونسکو، مهلت دو ساله ای برای ژئوپارک قشم درنظر گرفت و از مسوولان این منطقه درخواست کردگه نواقص موجود از جمله نصب تابلو و علائم راهنمایی، احداث راه های دسترسی، ساخت اماکن اقامتی مانند هتل و مجموعه عوامل پشتیبانی برای حضور گردشگران در محدوده ژئوپارک را در مهلت تعیین شده، برطرف کنند.
به دلیل برآورده نشدن درخواست های یونسکو، این سازمان پس از اتمام مهلت دو ساله ایران، ژئو پارک قشم را از فهرست شبکه جهانی ژئو پارک های ملی تحت حمایت یونسکو خارج کرد.
براساس ضوابط یونسکو، پیوستن دوباره ژئوپارک قشم به شبکه جهانی ژئوپارک ها تنها درصورت تامین زیرساخت ها و شرایط تعیین شده از سوی این سازمان امکان پذیر می شد.
تلاش جدی برای بازگشت این ژئوپارک به شبکه جهانی طی یکی دو سال گذشته آغاز و پس از ایجاد زیرساخت های لازم در منطقه، پرونده مربوطه در آذرماه 1394 مجددا به یونسکو ارسال شد.
در این مدت، تعدادی از کارشناسان و اعضای اصلی شبکه ژئوپارک های یونسکو با سفر به جزیره قشم، وضعیت ژئوپارک قشم را از نزدیک بررسی کرده اند و بررسی پرونده همچنان ادامه دارد.
به گفته مسوولان ژئوپارک قشم و کمیسیون ملی یونسکو، روند بررسی پرونده این مجموعه ارزشمند طبیعی نشان می دهد که ژئوپارک قشم تا پایان تابستان امسال به جمع 112 ژئوپارک جهان خواهد پیوست و اولین ژئوپارک در خاورمیانه و شمال آفریقا خواهد بود که ثبت جهانی می شود.
ژئوپارک براساس تعریف یونسکو، منطقه ای است با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمین شناسی درمحدوده آن قرار گرفته باشد و این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامونی خود نقش موثری ایفا کند.
ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیده های زمین شناسی از آثار تاریخی، بوم شناسی، باستان شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر نیز برخوردار باشد.
یونسکو طرح ژئوپارک را در پاسخ به نیاز احساس شده به وجود برنامه ای بین المللی برای بازشناسی مکان های دارای جاذبه های زمین شناختی به راه انداخت.
هدف برنامه 'شبکه جهانی ژئوپارک ها' تاکید بر ارزش چنین مکان هایی و همزمان ایجاد اشتغال و تقویت توسعه اقتصاد منطقه ای است.
یونسکو برای تحقق اهداف این برنامه یک عنوان به رسمیت شناخته از لحاظ بین المللی به نام 'ژئوپارک یونسکو' را ایجاد کرد و درنظر دارد که این عنوان را به 500 ژئوپارک در سراسر دنیا بدهد.
برنامه ژئوپارک یونسکو در هماهنگی با 'مرکز میراث جهانی' یونسکو و 'شبکه جهانی ذخیره گاه های زیستکره' یا 'انسان و زیستکره' (MAB) عمل می کند.
ژئوپارک قشم با وسعتی بیش از 36 هزار و 662 هکتار در غرب جزیره قرار دارد و دارای محدوده ای طولی است که شرق آن روستای طبل – سلخ، غرب آن به روستای گوری – کانی، از شمال به ساحل شمالی و از جنوب به ساحل جنوبی منتهی می شود.
این مجموعه طبیعی ژئوپارک قشم به دلیل موقعیت استراتژیک آن در خلیج فارس و به عنوان نمونه منطقه ای که در میان ژئوپارک های منطقه ی آسیای شرقی و ژئوپارک های اروپایی قرار گرفته، از وضعیت ویژه و منحصر بفردی برخوردار است.
ژئوپارک قشم تنوع عظیمی از چشم اندازهای زمین شناسی در کنار تنوع سایت های مختلف را ارائه می کند و علاوه بر این، تنوع اکولوژیکی، باستان شناسی و فرهنگی خاصی دارد.
این ژئوپارک دارای 8 سایت اصلی شامل تنگه چاهکوه، دره ستاره افتاده، تنگه عالی، دره تندیس ها، دره شور، نمکدان، دولاب و کورکوراکوه است.
مجاورت با جنگل های حرا واقع شمال جزیره قشم که دارای پنج عنوان تالاب بین المللی، ذخیرگاه زیستکره، منطقه حفاظت شده، منطقه ویژه دریایی و منطقه ویژه پرندگان است، به ارزش ها و جذابیت های طبیعی ژئوپارک قشم افزوده است.
