سالمرگ آمادئو آووگادرو

این عدد، از نام آمادئو آووگادرو، دانشمند، فیزیکدان و شیمیدان ایتالیایی گرفته شده که در ۹ اوت سال ۱۷۷۵ (میلادی) در شهر تورین در کشور ایتالیا به دنیا آمد و درست یک ماه پیش از این که جشن 81 سالگی خود را بگیرد، در ۹ ژوئیه سال ۱۸۵۶ در شهر زادگاهش چشم از جهان فرو بست. آووگادرو آدم عجیبی بود. پدرش كنت فيليپو آووگادرو وكيلي برجسته و كارمند عالي‌رتبه دربار بود و در سال 1768 سناتور پادشاه فيدمونت شد و در سال 1799 وقتي حكومت، تحت سلطه فرانسه در‌آمد، به مقام رياست مجلس منصوب شد. مادر آمادئو، آناماريا ورسلونه نيز به تدريس بچه‌هاي نجبا و درباريان مي‌پرداخت. خانواده وي بسيار مذهبي و متعصب به دين كاتوليك بودند و رسم در اين خانواده به صورتي بود كه فرزند بايد راه پدر را ادامه دهد از اين رو آمادئو نيز به پيشه پدری را ادامه داد و در سال 1796 در حالي‌كه فقط 20 سال داشت توانست در رشته حقوق با نمرات ممتاز از دانشگاه سنت لويي فارغ‌التحصيل شود.

چهار سال بعد نيز مدرك دكتراي خود را در رشته قانون‌هاي كليسا گرفت و شروع به كار عملي در حقوق كرد. آمادئو در سال 1801 منشي دربار شد و درآمد خوبي داشت اما با وجود موفقيت در رشته حقوق و قضاوت، به رشته علوم تجربي روي آورد و به فلسفه طبيعي هم علاقه نشان داد. به اين ترتيب خودش بدون معلم به تحصيل در رشته رياضي و فيزيك پرداخت. اولين تحقيقات خود را در اين زمينه در سال 1803 به كمك برادرش «فليك» كه يك فيزيكدان بود، به طور عملي ارائه داد. وی در سن 33 سالگی به مقام استادی فیزیک کالج سلطنتیه ورچیلی در شمال ایتالیا منصوب شد و در سال 1811 فرضیه معروف مولکولیش را در یک مجله فرانسوی منتشر کرد. تا آن زمان دانشمندان روشهای مختلفی را برای اندازه گیری مولکول های گاز به کار می بردند اما آووگادرو ثابت کرد که تعداد ذرات موجود در واحد حجم کلیه گاز ها در دما و فشار معین مقداری ثابت است که امروزه این فرضیه در شیمی به نام قانون آووگادرو معروف شده است. این مقاله به دست فراموشی سپرده شد اما سال‌ها بعد کانیزارو شیمیدان ایتالیایی، با تلاش نظریه مولکولی آووگادرو را به اثبات رساند و با سرسختی تمام به دفاع از آن پرداخت و به همین دلیل در سال 1891 به دریافت نشان انجمن سلطنتی انگلستان نایل شد اما در این زمان حدود نیم قرن از مرگ آووگادرو می‌گذشت.

فرضيه آووگادرو

آمادئو نظريه گيلو ساك را درباره گازها بررسي و مورد آزمايش قرار داد و نشان داد كه حجم‌هاي برابر از گازهاي مختلف در دما و فشار ثابت داراي تعداد مولكول‌هاي برابر هستند كه اين فرضيه يا قانون هم‌اكنون قانون آووگادرو ناميده مي‌شود.

از آن زمان به بعد تعداد واحدها در يك مول به افتخار آمادئو آووگادرو، عدد آووگادرو ناميده مي‌شود. او اولين كسي بود كه حالت گازها را برحسب تعداد مولكول‌هاي واكنش‌دهنده توجيه كرد. عدد آووگادرو با نماد N يا NA نمايش داده مي‌شود.

ناگفته نماند كه آووگادرو، نظريه‌هاي زيادي در علم شيمي داشته كه توسط افراد سودجو در آن زمان به دست فراموشي سپرده شده و يا به نام ديگر افراد به ثبت رسيده است.

 

مهرداد نصرتی

 

 

 

 

No tags for this post.