بروز پدیده گرد و غبار نشانه ناهماهنگی میان نهادهای مختلف است
محمد خسروشاهی در گفت و گو با ایرنا افزود: تمام عوامل طبیعی مانند آب، خاک، هوا و پوشش گیاهی به هم وابسته هستند و اگر مشکلی برای یکی از این بخش ها ایجاد شود، بخش های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
وی اظهار کرد: مدیریت و مسوولیت هر کدام از این مولفه ها برعهده یک سازمان و نهاد است بنابراین اگر هماهنگی لازم میان این دستگاه ها نباشد، تعادل این مولفه ها برهم می خورد و بروز پدیده گرد و غبار یکی از پیامدهای این نبود هماهنگی است.
خسروشاهی ادامه داد: به عنوان مثال اگر بخش کشاورزی با بخش مدیریت منابع آب هماهنگ نباشد، در طولانی مدت مشکل بزرگ کم آبی به وجود خواهد آمد همانطور که امروزه درگیر این پدیده هستیم که موجب کاهش سطح آب های زیرزمینی شده است.
وی به روند توسعه بیابان در کشور اشاره کرد و گفت: گام اول در مقابله با این پدیده شناسایی عوامل بروز آن است که در ایران تقریبا شناسایی شده اند، بنابراین راحت تر می شود در راستای مقابله با بیابان زایی حرکت کرد.
خسروشاهی افزود: نقش انسان در تخریب و بازسازی بسیار موثر است؛ وقتی صحبت از عامل انسانی می شود، از بالاترین مقام مسوول تا اهالی بومی یک منطقه را دربرمی گیرد بنابراین همه در حوزه بیابان زایی به نوعی دخیل هستیم.
وی گفت: به عنوان مثال، فردی که پوشش گیاهی و جنگلی را برای چرای دام نابود می کند، یا فردی که زمین را برای کشاورزی، معدن کاری و ویلاسازی تسخیر می کند، در روند بیابان زایی مقصر است و حتی زن خانه داری که در شستن ظروف آب را هدرمی دهد، بدون تقصیر نیست.
خسروشاهی ادامه داد: همچنین مسوولی که بدون نگاه کارشناسانه به خیال خودش در راستای توسعه گام برمی دارد در واقع در راستای تخریب منابع عمل می کند؛ به طور کلی تجربه نشان می دهد که برای فهمیدن علت توسعه بیابان لازم نیست به سراغ کتاب ها یا مقالات برویم.
وی گفت: در واقع در سیاست گذاری ها، تخصیص اعتبارات، هدایت و مشارکت مردم و مهمتر از همه در هماهنگی سازمان ها و نهادهای مسوول مدیریت درستی نداشته ایم.
خسروشاهی افزود: بنابراین برای اینکه بتوانیم در راستای مقابله با بیابان زایی و گرد و غبار گام برداریم، باید به موضوعاتی مانند فرهنگ سازی، هماهنگی بین سازمان ها و استفاده از فناوری های نوین توجه کنیم، این درحالی است که در راستای فرهنگ سازی کم کار کرده ایم.
خسروشاهی تاکید کرد: آگاه بودن مردم در این زمینه بسیار مهم است اما مهمتر این است که مسوولان شناخت پیدا کنند و به منابع طبیعی اهمیت دهند در این صورت است که می توان امیدوار بود.
رییس بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع گفت: بحرانی که در منابع آبی داریم، به خودی خود در بخش هوا، پوشش گیاهی و انتشار کربن اثر می گذارد.
خسروشاهی مساله دیگر را اعتبارات و بودجه عنوان کرد و افزود: برنامه راهبردی 1404 را 11 سال پیش تهیه کردیم که بر اساس آن باید در این سال حرف اول را در منطقه بزنیم اما کار زیادی انجام نشده است وقتی دلیل را بررسی کردیم متوجه شدیم که به مسائل بودجه ای و اعتباری بر می گردد.
وی ادامه داد: با این وجود، اگر در همین وضعیت کمبود اعتبارات نیز بتوانیم میان دستگاه ها هماهنگی ایجاد کنیم، می توانیم تاحدودی موفق باشیم، همچنین باید به سمت استفاده از فناوری های روز دنیا پیش رویم؛ امروزه روش های مقابله با بیابان زایی همچنان سنتی است و باید برای تغییر آن مشارکت مردم را نیز جلب کرد.
