حذف رنگ از پساب‌ها با جاذبی از جنس کنجد!
یکی از مهم ترین مشکلاتی که امروزه جهان با آن روبرو است افزایش آلودگی های محیطی و تولید روزافزون پساب های صنعتی است که در این میان مواد رنگی جایگاه ویژه ای دارند. امروزه بیش از 100 هزار نوع رنگ تجاری در دسترس است و سالانه حدود 700 هزار تن از انواع رنگ های مختلف تولید می شود. یکی از صنایعی که به طور گسترده از این رنگ ها استفاده می کند، صنعت نساجی است. در این صنعت و در فرایند رنگرزی، به ازای رنگ کردن هر کیلوگرم پارچه با رنگ های راکتیو، 30 تا 60 لیتر آب مصرف می شود و لذا بدین ترتیب مقدار قابل توجهی پساب رنگی تولید می شود.
با توجه به سمیت رنگ ها و پساب های حاصله از آن ها، لازم است با استفاده از روش های کارآمد نسبت به حذف این آلاینده ها از محیط اقدام کرد. بدون شک روش انتخابی، بایستی علاوه بر موثر و کارآمد بودن، از لحاظ هزینه ای نیز مقرون به صرفه باشد. در این خصوص کربن فعال جاذب مناسبی به شمار می رود که به علت داشتن ظرفیت جذبی بالا، به صورت های مختلفی نظیر گرانول و پودر در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از صنایعی که به طور گسترده از رنگ استفاده می کند، صنعت نساجی است. در این صنعت و در فرایند رنگرزی، به ازای رنگ کردن هر کیلوگرم پارچه با رنگ های راکتیو، 30 تا 60 لیتر آب مصرف می شود و لذا بدین ترتیب مقدار قابل توجهی پساب رنگی تولید می شود.
پژوهشگرانی از دانشگاه های سمنان و یزد در این رابطه تحقیقی را به انجام رسانده اند که در آن از کربن فعال حاصل از سوزاندن پسماند دانه های روغن کشی شده کنجد برای حذف رنگ های راکتیو آبی 19 و قرمز 198 استفاده شده است.
محققین این پسماند را پس از طی مراحلی، در کوره و تحت دمای 900 درجه سانتی گراد قرار داده و از این طریق کربن فعال را به دست آوردند. سپس این کربن فعال را با استفاده از هاون به صورت پودر درآورده و به منظور بهبود خواص جذبی، آن را با ماده ای به نام «پلی وینیل الکل» پوشش دادند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش که گزارش علمی پژوهشی آن در نشریه «آب و فاضلاب» انتشار یافته است نشان می دهد که جاذب تولید شده دارای خواص جذبی بسیار بالایی در حذف رنگ است و می توان از آن به عنوان یک جاذب مناسب برای پاک سازی پساب های صنعتی استفاده کرد.
محققین، عملکرد بالا در محیط های اسیدی و همچنین ظرفیت بالای جذب را از مزایای جاذب فوق برشمرده اند. بر اساس یافته های این آزمایش، مقدار جذب رنگ توسط این جاذب به pH و غلظت اولیه رنگ و همچنین به زمان تماس جاذب با رنگ بستگی دارد.
بنا بر اظهار این پژوهشگران، با توجه به هزینه بالای جاذب های صنعتی و همچنین مشکلات عدیده برای دسترسی به آن ها به دلیل وابستگی های خارجی، توجه به توسعه و کاربرد چنین جاذب هایی ضروری بوده و اهمیت فراوانی دارد.
نویسنده: محمدرضا دلفیه
با اقتباس از: مرادی نسب، ش.، بلیانی، س.، بهزاد، م. و تمدن، ف. 1395. حذف رنگ های راکتیو از پساب های نساجی با استفاده از کربن فعال حاصل پسماندهای دانه کنجد روکش شده با پلی وینیل الکل. آب و فاضلاب،27(4): 92-84.
No tags for this post.
