تقارن ماه بدر و انقلاب تابستانی

امشب شروع انقلاب تابستانی و وارد شدن خورشید به صورت فلکی سرطان و ورود ماه به صورت فلکی دلو است. امروز طولانی‌ترین روز سال و روز مشاهده شدن همزمان خورشید و ماه هنگام غروب در آسمان است. مورد خاصی که امسال پیش آمده و درکل هر 70 سال این مورد پیش می‌آید، همزمانی نیمه ماه قمری (15 رمضان) با این روز (31خرداد) است. یعنی هنگام غروب می‌شود خورشید و ماه کامل را در آسمان دید. سرخپوستان برای بزرگداشت این روز آتش روشن می کردند و دور آن می رقصیدند و اروپاییان نیز با درست کردن قایق‌های کاغذی و رها کردنشان در رودخانه، آرزوی خوشبختی و شادی می کردند.

در هفته‌ای که گذشت، یکی از خبرهایی که در شبکه‌های مجازی همراه با برخی شایعات منتشر می‌شد، مربوط به تقارن ماه بدر و انقلاب تابستانی بود. برخی از این رویداد به عنوان پدیده‌ای نادر که 70 تا صدسال پیش روی داده سخن می‌گفتند و برخی نیز آن را با سنت‌های بومیان منطبق می‌دانستند که از بخش‌های رایجی است که شایعه‌پراکنان برای قوت بخشیدن به ادعای خود در انتهای بسیاری از شایعات غیرعلمی در فضای مجازی می‌نویسند.

ولی آیا تقارن ماه بدر با انقلاب تابستانی پدیده‌ای نادر است؟

برای پاسخ به این پرسش باید بدانیم مدت سال قمری نسبت به سال شمسی حدود 11 روز کوتاه‌تر است؛ بنابراین ممکن است هرازگاهی وقوع ماه کامل با انقلابین و اعتدالین مصادف شود. آخرین بار سال 2005 این تقارن روی داده است. انقلاب تابستانی هنگامی روی می‌دهد که بخش‌هایی از نیمکره شمالی، بویژه مناطقی از زمین که روی مدار رأس‌السرطان قرار دارند به علت انحراف محور قطب‌ها ـ که حدود 5/23 درجه است ـ در لحظه ظهر خورشید بر آن عمود می‌تابد و در نیکمره‌جنوبی عکس این حالت برقرار است و در فصل زمستان قرار دارند و پرتوهای خورشید به آنها مایل می‌تابد.

در میان شایعات ،برخی نگاه‌ها به مصادف شدن نیمه‌ ماه مبارک رمضان با انقلاب تابستانی و بیشترین زمان روزه‌داری معطوف بود. از نظر نجومی، لحظه ماه کامل (بدر) در ساعت 15 و32 دقیقه دوشنبه 31 خرداد به وقوع پیوست و در ساعت 3 و4 دقیقه بامداد سه‌شنبه یکم تیر، انقلاب تابستانی روی داد که این رویداد باعث متقارن شدن ماه رمضان در دو فصل بهار و تابستان در سال جاری شده است. اگرچه این تقسیم باعث شده بیشترین مدت روزه‌داری را شاهد باشیم، ولی بر اساس آنچه در تقویم رسمی ایران اشاره شده چنانچه ماه مبارک رمضان در شامگاه بیست و نهمین روز ماه پایان یابد، رکوردی در ایران روی نخواهد داد و مدت ماه رمضان در سال 1394 که 30 روزه بود از این حیث جلوتر خواهد بود.

جالب است بدانید در هر 32 یا 33 سال، ماه‌های تقویم قمری یک بار تقویم شمسی را طی می‌کند. برای مثال آخرین بار اواسط ماه رمضان در سال 1362 بود، به طوری که یکم تیر 1362 مصادف با 11 رمضان 1403 بوده است. ولی اگر بخواهیم در تقویم به عقب برویم و آخرین زمانی که انقلاب تابستانی با اواسط ماه رمضان مقارن شده را بیابیم تقریبا به سال 1232 هجری شمسی می رسیم. در این زمان انقلاب تابستانی در 31 خرداد روی داد که مصادف با 13 رمضان 1269 قمری بوده است. نوبت بعدی که این تقارن تقریبا روی خواهد داد سال 1460 هجری شمسی خواهد بود که اول تیرماه با 14 رمضان 1504 قمری منطبق خواهد شد

منبع :جام جم آنلاین

No tags for this post.