انجام تحقیقات برای کاهش خطر پذیری زلزله و سونامی در مکران

وی افزود: کاهش خطر پذیری زلزله و سونامی در منطقه مکران، با انجام مطالعات واقع گرایانه تحلیل خطر این دو پدیده طبیعی،  هدف اصلی تحقیقات تعریف شده در پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله است.

مختاری اظهار کرد: با توجه به خطر پذیری بسیار بالای این بخش از کشور و با عنایت به برنامه های توسعه ای صنعتی و اقتصادی و به تبع آن جمعیتی دولت در منطقه مکران، انجام مطالعات زلزله شناسی و بررسی احتمال وقوع سونامی در دریای عمان امری ضروری و حیاتی محسوب می شود.

وی گفت:  در این راستا در فاز نخست از مطالعات جامع «زون فرورانشی» مکران، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با داشتن دو دهه سابقه در انجام اینگونه مطالعات با همکاری دانشگاه سلطان قابوس عمان،  مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان (GFZ)، مرکز SEGAL، موسسه اقیانوس شناسی و هواشناسی پرتغال، موسسه تحقیقاتی لرزه نگاریNORSAR  نروژ و دانشکده علوم زمین دانشگاه یوترخت هلند، جهت دسترسی به اطلاعات پایه برای مدل سازی سونامی و نیز مطالعات کاهش خطر پذیری آتی پیشنهاد برداشت لرزه نگاری فعال در راستای دو پروفایل را کرده است.

پروفیل لرزه نگاری منطقه مکران

رئیس مرکز پیش بینی زلزله پژوهشگاه زلزله در ادامه اظهار کرد: همچنین دو پروفایل لرزه نگاری فعال با استفاده از تفنگ بادی در دریا و مواد ناریه در خشکی، انرژی لرزه تولیدشده به وسیله گیرنده­ های نصب شده در کف دریا و نیز دستگاه های لرزه نگاری نصب شده در خشکی برداشت خواهد شد.

مختاری با اشاره به اهمیت منطقه مکران از نظر اقتصادی و بازرگانی گفت: دسترسی به منابع غنی انرژی، تسلط بر مهمترین مسیر انتقال انرژی و کالا در سطح جهان، موقعیت استراتژیک برای دسترسی کشورهای محصور در خشکی در آسیای مرکزی، قفقاز و افغانستان به آبهای آزاد، قابلیت مناسب سواحل مکران برای ایجاد بندرگاهها و ترمینال های وسیع تجاری و تبدیل آن به کانون ورود و خروج کالا از طریق جاده های شمالی جنوبی از مواردی به شمار می روند که انجام تحقیقات روی منطقه مکران را توجیه می کند.

وی تاکید کرد: همچنین به دلیل جاده شرقی جنوبی و جاده جنوبی غربی بین مکران به ویژه چابهار و آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و اروپا، قابلیت های بسیار مناسب توریستی آن برای تبدیل شدن به یک پایگاه توریستی زمستانی و امکان ایجاد پایگاههای نظامی در سواحل مکران و گسترش قدرت مانور ایران در آبهای فرا ملی، بخشی از قابلیت های این منطقه محسوب می شوند.

وی با بیان اینکه رئیس جمهور در بازدید خود از این منطقه، توسعه سواحل مکران را یکی از برنامه های کلیدی دولت معرفی کرده و تصمیم دولت در خصوص ایجاد منطقه آزاد در این گستره را به مردم اعلام کرده است، گفت:  در این راستا می توان احداث مجتمع فولاد مکران، احداث مجتمع تولید فولاد اسفنجی مکران، تکمیل مجتمع پتروشیمی مکران احداث شهرک صنعتی جاسک، توسعه شبکه برق، تولید برق و احداث نیروگاه و تامین آب در سواحل مکران را از برنامه های مهم در این منطقه اشاره کرد.

به گفته وی، در حال حاضر تنها پایانه صادراتی نفتی ایران در جنوب کشور خارک محسوب می شود و این نیاز وجود دارد تا پایانه نفتی دیگری برای صادرات نفت احداث شود؛ از این رو مقرر شده تا با برنامه‌ریزی وزارت نفت دومین پایانه بزرگ نفتی ایران با ظرفیت تخلیه روزانه ۲‌ میلیون بشکه نفت در بندر جاسک احداث شود.

مختاری اظهار داشت: یک میلیون بشکه از این ظرفیت توسط خط لوله موجود میان خوزستان و شرق کشور و یک میلیون بشکه دیگر هم توسط خط لوله نکا به جاسک منتقل خواهد شد.

رئیس مرکز پیش بینی زلزله پژوهشگاه زلزله با بیان اینکه در نظر گرفتن این موضوعات در این منطقه که فقط بخش اندکی از برنامه ریزی ها صنعتی و تجاری آینده را شامل می شود ضروری است، عنوان کرد: باید به اهمیت نقش سوانح طبیعی در جهت حفظ جان و مال مردم ساکن در این مناطق توجه ویژه ای کرد.

وی با اشاره به دیگر اهداف پژوهشگاه بین المللی زلزله در این پروژه گفت: برآورد نقاط مستعد روانگرایی و زمین‌لغزش و گسیختگی گسل، جانمایی و تعیین مناطق مستعد برای توسعه صنعتی آتی، بررسی میزان بالا آمدگی احتمالی خشکی در نواحی ساحلی مکران بهنگام وقوع زلزله بزرگ از اهداف دیگر برای  بررسی زلزله در منطقه مکران به شمار می روند.

مختاری تاکید کرد: در اثر وقوع زلزله ۱۹۴۵ پاکستان،  در سواحل پاکستان و نیز بندر کنارک ایران تا حدود ۳-۲ متر بالاآمدگی مشاهده شده، بنابر پاین اهمیت به این امر ضروری است.

به گفته وی از این رو جمع ­آوری و تکمیل داده ­های سیستم جهانی ناوبری ماهوارهای (GNSS) جهت شناسایی و محاسبات مقدار فرورانش (در حال حاضر مقدار فرورانش محاسبه شده به مقدار حدود ۱۹ میلی متر در سال است ) و نرخ کرنش به روز شده ( به عنوان یک پروژه مستقل ولی همزمان) در این پروژه مهم است.

وی افزود: در راستای کاهش خسارت جانی و مالی ایجاد یک سیستم هشدار زود هنگام و نیز آموزش همگانی در سواحل سونامی خیز ایران از ملزومات است؛ بعلاوه تهیه آئین نامه های اجرایی در ساخت وساز در سواحل که شامل خطرات ناشی از سونامی در کنار دیگر سوانح طبیعی نیز باید مد نظر قرار گیرد.