دستگاه تشخیص دود چگونه کار می کند؟
امروزه سیستم های امنیتی متعددی در ساختمان ها و مراکز مسکونی، اداری و تجاری وجود دارد که هدف تمامی آن ها افزایش سطح امنیت و کاهش میزان خسارات و تلفات ناشی از رویدادهای غیر منتظره است. یکی از پرکاربرد ترین سیستم های امنیتی ، دستگاه های تشخیص دود یا smoke detector است.
یکی از رایج ترین انواع سیستم های تشخیص دهنده دود ، از خاصیت یون های رادیو اکتیو آمریکوم 241 برای آنالیز شرایط محیطی استفاده کرده و در صورت بروز تغییر در چگالی هوای اطراف، به سرعت وجود دود را تشخیص داده و اعلام خطر می کند. البته باید به این موضوع اشاره کرد که میزان رادیو اکتیو موجود در این سیستم ها بسیار ناچیز بوده و خطری برای انسان و سایر موجودات ساکن در منطقه تحت پوشش ایجاد نمی کند.
این دستگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که قادر به تشخیص دود بوده و در پی بروز آتش سوزی می توانند نسبت به اعلام خطر اقدام کرده و در برخی نمونه ها، سیستم اطفای حریق را فعال کنند. دستگاه های تشخیص دهنده دود دارای انواع و مدل های گوناگونی بوده و هر یک بر اساس متد و روش خاص خود عمل می کنند.
نخستین سیستم اخطار آتش سوزی و در سال 1890 میلادی و توسط فرانسیس رابینس ، فیزیکدان و ریاضی دان آمریکائی ساخته شد ؛ اما نخستین سیستم اعلام خطری که منحصرا به تشخیص و شناسائی دود اقدام می کرد در سال 1902 و توسط جرج آندرو داربی دانشمند انگلیسی ساخته شده است.
رایج ترین نوع سیستم های تشخیص دهنده دود که امروزه در خانه ها و ادارات و سایر مراکز استفاده می شود عموما در چهار گروه کلی هستند که هر یک دارای ویژگی ها و توانائی های منحصر به فرد خود بوده و می توانند برای برخی شرایط ویژه، بهتر عمل کنند.
ساده ترین نوع سیستم های تشخیص دهنده نور، بر اساس نور موجود در محل عمل کرده و اگر نور دریافتی سنسورهای دستگاه کم شود، دستگاه آن را به منزله وجود دود و اتش تعبیر کرده و اخطار می دهد. این نوع از سیستم های تشخیص آتش سوزی بیستر مناسب فضای آزاد یا سالن ها و تالارهای بزرگ است.
یکی از رایج ترین انواع سیستم های تشخیص دهنده دود ، از خاصیت یون های رادیو اکتیو آمریکوم 241 برای آنالیز شرایط محیطی استفاده کرده و در صورت بروز تغییر در چگالی هوای اطراف، به سرعت وجود دود را تشخیص داده و اعلام خطر می کند. البته باید به این موضوع اشاره کرد که میزان رادیو اکتیو موجود در این سیستم ها بسیار ناچیز بوده و خطری برای انسان و سایر موجودات ساکن در منطقه تحت پوشش ایجاد نمی کند.
یکی دیگر از نمونه های رایج دستگاه های تشخیص دهنده دود که عموما برای منازل مسکونی استفاده می شوند ، دارای مکنده های ویژه ای هستند که به صورت منظم با مکش هوای اطراف و تجزیه و تحلیل آن می توانند شرایط را تحت کنترل داشته و به محض دریافت نشانه های آتش سوزی ، اعلام خطر می کنند.
البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که در این مبحث ما تنها به سیستم های هشدار دهنده دود می پردازیم و سنسورهای حرارتی که نوع دیگری از سیستم های شناسائی آتش سوزی و اخطار هستند ، مورد بررسی قرار نگرفته اند.
در داخل یک سیستم ساده تشخیص دهنده دود چه چیزهایی وجود دارد؟
- استوانه ای که از جنس فیبر ویزه حساس به دود ( با رنگ زرد در تصویر نمایش داده شده ) ساخته می شود، به دور یک چرخ سرخ رنگی که داخل آن معمولا نوعی فلز قرار دارد ، شالوده اصلی دستگاه های تشخیص دهنده دود را تشکیل می دهند. معمولا دود از بخش انتهای این سیستم وارد مجموعه تشخیص دهنده می شود.
- استوانه فیبری به یک محور میله ای (با رنگ آبی روشن در تصویر) متصل است که در محل خود به وسیله یک فنر قرار داده شده است.
- محور میله ای شماره دو آبی رنگ ، به عنوان یک نگهدارنده برای محور میله ای دیگری (با رنگ سبز در تصویر نمایش داده شده است) عمل می کند.
- محور میله ای سبز رنگ از یک اتصال الکتریکی پشتیبانی کرده که در تصویر با رنگ سرمه ای مشخص می شود.
- دو سر سیم های اتصال به یک باتری و زنگ خطر متصل هستند.
سیستم هشدار دهنده دود چگونه عمل می کند؟
زمانی که در محیط آتش سوزی رخ داده یا به هر دلیلی مقدار نامتعارفی دود به وجود می آید؛ دود از بخش زیرین سیستم وارد دستگاه تشخیص دود شده روی فیبر استوانه ای تاثیر می گذارد. فعل و انفعال رخ داده در فیبر حساس به دود سبب می شود که اهرم آبی رنگ به سمت پائین فشرده شده و به تبع آن اهرم شماره سه یا همان اهرم سبز رنگ نیز حرکت می کند. با حرکت این اهرم ها، سیم های ناقل انرژی الکتریکی به مدار متصل شده و انرژی الکتریکی باتری به بلندگوی هشدار دهنده متصل شده و بلندگو شروع به آژیر کشیدن می کند. این اتصال همچنین می تواند به ط.ر مستقیم سبب ایجاد تماس با مراکز آتش نشانی شده و یا سیستم خودکار اطفای حریق را فعال کند.
در این گزارش ویدئویی به مشاهده عملکرد قطعات داخلی سیستم تشخیص دهنده دود در هنگام آتش سوزی می پردازیم.
منبع: explainthatstuff
ترجمه: احسان محمدحسینی
No tags for this post.
