پیشرفت‌های قابل قبولی در بهبود کیفیت هوای شهرهایمان داشتیم
هفته محیط زیست را باید به شما تبریک بگوییم .
خیلی ممنون، من هم تبریک می‌گویم به شما و همه بینندگان عزیز، ان‌شاء‌الله هفته زیست مبارک باشد، ماه مبارک رمضان را هم تبریک می‌گویم. فکر می‌کنم این ماه یک فرصتی است برای همه ما که بتوانیم یک خانه‌تکانی ذهنی، شاید هم یک جایی قلبی، یک مقدار هم در رفتارهایمان داشته باشیم.
امروز شیوه زندگی ما انسان‌ها خیلی با طبیعت سازگار نیست، یک مقدار شاید فرصتی باشد واقعا برای تغییر و اصلاح رفتارهایمان، اصلاح اندیشه‌مان، به هر حال ماه مبارک رمضان ماه برکات زیادی است، ضیات الهی، مهمانی خداست، ان‌شاء‌الله خدا کمک کند همه بتوانیم استفاده کنیم، برای آن حرکتی که همه ما باید به سمت بهتر شدن داشته باشیم، یک بُعد مهمش قطعا در ارتباط با نحوه سازگاری زیست انسان با طبیعت است، نحوه‌ای که هم به خودش لطمه کمتری بزند و هم به طبیعت لطمه کمتری بزند. به نظرم این اصلاح الگوی مصرف خیلی با بحث روزه‌داری ارتباط نزدیکی دارد، ما الگوی خوبی در مصرف نداریم، در مصرف آب نداریم، در مصرف غذا نداریم. الان گزارش جدید فائو می‌گوید ایران هم جزو کشورهایی است که هدررفت مواد غذایی‌اش خیلی بالا است، همه اینها فکر می‌کنم برای ما زنگ خطر است و ان‌شاء‌الله ماه مبارک رمضان فرصتی باشد برای اینکه بتوانیم یک بازنگری کنیم در همین موضوعات
این روزها اصلی‌ترین دغدغه شما در موضوع محیط زیست چیست؟
دغدغه زیاد داریم، همه‌اش مهم است، هر کدام نقش خودش و سهم خودش را دارد، ولی از جهت بیشترین تاثیرگذاری، دولت یازدهم وقتی شروع به کار کرد، بیشترین مشکل را ما در آلودگی هوای شهرهای بزرگ از نظر تاثیرگذاری بر حدود 35 میلیون شهروندی که دارند در شهرها زندگی می‌کنند، بر روی سلامت آنها مستقیما تاثیر دارد آلودگی هوا، این مهمترین برنامه دولت بود و مورد توجه جدی دولت و جناب رئیس‌جمهور از اول قرار گرفت و خوشبختانه با وجود پیچیدگی‌های زیاد، با وجود موانع زیاد، با وجود اینکه دولت خیلی دستش از نظر اعتباری باز نبود و مشکلات زیادی را در تامین اعتبارات داشت، ولی ما طی این نزدیک به 3 سال، هنوز سه سال نشده، ما پیشرفت‌های قابل قبولی را در بهبود کیفیت هوای شهرهایمان داشتیم و حاصل کار و تلاش بین‌بخشی بوده، همه دستگاه‌ها با هم، با یک ساز و کار مدیریتی کارآمد و مشارکت خود مردم، ما در بعضی از شهرها که خیلی وضع هوا بهتر شد، مثالش اصفهان است که تقریبا تعداد روزهای هوای سالم و پاک از سال 92 به سال 94 سه برابر شد، شهرهای دیگر هم ما بهبود کیفیت هوا را داشتیم، ولی مقداری با سرعت کمتر در برخی شهرها، تهران مثلا در مجموع نزدیک به 70 روز هوا بهتر شد، سالم‌تر شد، در مقایسه 92 تا 94، همین‌طور شهرهای دیگر تبریز، شیراز، حالا بعضی شهرها هم بالاخره مشکلاتی هم داشتند و باید تلاش کنیم.
می‌توانیم بگوییم میانه‌راه هستیم، گامهای خوبی برداشتیم، آغاز خوبی داشتیم. امسال دولت برنامه ویژه‌ای دارد برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده در شهرهای بزرگ، یک برشی از برنامه را ما به طور ویژه امسال با همکاری بانک‌ها، دولت یک مصوبه‌ای را ارائه خواهد داد که از رده خارج کردن خودروهای فرسوده از اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها گرفته تا تاکسی‌ها که شروع شده، می‌دانید که 90 هزار تاکسی الان از حدود سه ماه پیش برنامه از رده خارج کردن آنها با تسهیلات بانکی شروع شده، خیلی هم مورد استقبال قرار گرفته. این برنامه استمرار پیدا خواهد کرد و امیدواریم بتوانیم واقعا به شرایط بهتری در ارتباط با بحث کیفت هوا برای کلانشهرها که می‌دانید الان در سطح جهانی هم who سازمان بهداشت جهانی خیلی روی این موضوع تاکید دارد که یکی از دلایل اصلی در بحث بیماری‌های غیرواگیردار، موضوع آلودگی هواست، چه در بیماری قلبی عروقی و چه بیماری‌های تنفسی در مرحله بعد حتی بیماری‌هایی مثل سرطان‌ها نقش آلودگی هوا قطعی است.
خانم دکتر برخی شوخی می‌کنند شما این چند سال خیلی خوش‌شانس بودید، چون باد خیلی خوبی می‌وزد، سال‌های گذشته کمتر می وزید، شاید یکی از دلایل پاکی هوا این باشد، دلیل علمی چیست؟
نه اتفاقا، 93 این طور نبود، 94 در واقع از 92 تا 93 وضعیت 93 خیلی بهتر شد. 94 نه، ما میزان باد و شاید جابه‌جایی هوا آنقدر نبود. اتفاقا در تهران هم یک اپیزود سخت 17 روز وارونگی کامل را داشتیم، هوا به شرایط ناسالم رسید، ولی علت اصلی اقداماتی است که دارد انجام میشود، بنزین تغییر کرده، بنزین از تقریبا بهمن 92 وزارت نفت بنا بر پیگیری و تاکید و در واقع تکلیفی که سازمان حفاظت محیط زیست بر عهده وزارت نفت گذاشت، حذف بنزین پتروشیمی و ارائه بنزین یورو 4 را در کلانشهرها آغاز کرد و تقریبا در اردیبهشت 93 به ما اعلام شد که بنزین پتروشیمی به طور کامل از رده خارج شده و جایگزین آن تدریجا بنزین یورو 4 شهر به شهر ،در کنار آن گازوئیل یورو 4 و یورو 5 که خیلی گوگرد کمتری دارد یعنی تقریبا از 7 هزار پی پی ام گوگرد به حدود 150 پی پی ام رسید، یعنی قسمت در میلیون گوگرد بسیار کاهش پیدا کرد. علاوه بر آن ما مسئله ارتقای استانداردهای خودروها را بعد از 10 سال خودروسازی کشور، استاندارد یورو 4 را اجرایی کرد و این اتفاق خیلی مهم بود.
این اتفاق در ایران افتاده؟
بله، در ایران افتاده، در کنارش ما یک بازرسی مستمر خطوط خودرو داریم که متاسفانه این هم دچار اختلال زیادی بود، مشکلات زیادی را در گذشته در اجرای این بازرسی خطوط خودرو داشتیم. الان به طور منظم از ابتدای سال 93 به طور منظم بازرسی تاییدیه نو و انطباق تولید . انط سی او پی و تی ای همه خطوط خودروی کشور دارد انجام میشود توسط شرکت‌های بازرسی مورد تایید ما و با تایید نهایی و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست، این خیلی اتفاق مهمی است. کیفیت بنزین دارد هر سه ماه یک بار توسط سازمان حفاظت محیط زیست سنجش میشود، تایید میشود، علاوه بر آن اتفاق خوبی که در این دوره رخ داد، تبدیل سوخت نیروگاه‌ها از مازوت به گاز طبیعی بود که این اتفاق، آخرین نیروگاهی که مازوت را دیگر نمی‌تواند مصرف کند و گاز طبیعی مصرف خواهد کرد نیروگاه شهید رجایی است که شهرهای، قزوین،کرج و تهران را تحت تاثیر قرار می‌داد. قبل از آن نیروگاه رامین در اهواز گازسوز شد به طور کامل، قبل از آن نیروگاه‌های اصفهان، هر دو نیروگاه اصفهان گازسوز شد، همان طور ادامه دارد یعنی نیروگاه‌های دیگر کشور همه به این جریان پیوستند و این خیلی بار آلایندگی را کاهش داده بحث استفاده از گاز طبیعی.
علاوه بر این گفتم موضوع از رده خارج کردن خودروهای فرسوده خیلی مهم بوده و در دستور کار دولت بود، سال 93 بیش از 350 هزار خودرو از رده خارج شد، 94 کمی افت پیدا کرد، ولی ادامه داشت. ولی الان بحث تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها با این مصوبه‌ای که فکر می‌کنم فردا در دستور کار دولت است که یک تفاهمی را با بانک‌ها انجام دادیم و امیداریم یک حرکت خوبی را در جهت کاهش آلودگی هوا داشته باشیم.
دستور شخص جناب آقای دکتر روحانی رئیس‌جمهوری بود که موضوع آلودگی هوا با دقت و پیگیری جدی‌تری از طرف دولت دنبال شود و راهکارهای اجرایی برای تسهیل و تسریع برنامه‌های کاهش آلودگی هوا دنبال شود و با همکاری معاونت اجرایی رئیس‌جمهور جناب آقای دکتر شریعتمداری کار خوبی را ما توانستیم بین‌بخشی، بین دستگاه‌ها اول توافق شود، بعد هم با بانک‌ها بتوانند تفاهماتی را انجام بدهند که از رده خارج کردن خودروهای فرسوده به ویژه اتوبوس‌های فرسوده، مینی‌بوس‌های فرسوده، در مرحله بعد حتی موتورسیکلت‌ها تبدیل به احسن شود و این با همکاری شهرداری‌ها در بعضی از شهرها دنبال میشود و امیدواریم با این راهبرد جدید ما بتوانیم با سرعت بیشتر، کیفیت هوا را در شهرهای بزرگ داشته باشیم
این موضوع، موضوعی است که در بلندمدت با استمرار برنامه‌ها، چون این برنامه هیچ وقت متوقف نمی‌شود، برنامه مدیریت آلودگی هوا، شهرهایی که سال‌ها پیش این کار را شروع کردند، هنوز هم امروز اجرا می‌کنند و بعضی وقت‌ها هم دچار مشکل می‌شوند، کند می شود مثلا الان شهرهای اروپایی مثل پاریس مشکل خیلی جدی داشت هم پارسال و هم امسال و رسما اعلام کردند که ما یک بازنگری در استفاده از سوخت دیزل باید کنیم، یک بازنگری در بحث سن خودروها باید داشته باشیم، اتفاقا آنها هم برنامه از رده خارج کردن خودروها را در پاریس به اجرا گذاشتند، دقیقا با همین رویکردی که استمرار باید داشته باشد، برنامه برنامه فرابخشی است، برنامه نیازمند حمایت و مشارکت جدی مردم است، ما باید در شهرهای بزرگ به سمت الگوی حمل و نقل عمومی برویم، نمی‌توانیم روی الگوی فردی پافشاری کنیم و با این جمعیت روزافزون شهرهای بزرگ بتوانیم هم رفت و آمد تسهیل شود، هم آلودگی هوا کاهش پیدا کند. این مشارکت مردم خیلی مهم است.
خانم دکتر مشارکت مردم که به نظرم حق زیادی دارد گردن مردم گذاشته میشود، کافی است همین ساعت بخواهیم با اتوبوس، در مسیر ولیعصر به جام که مسیر روزانه ما است، تقریبا غیرممکن است سوار شدن به اتوبوس اگر هم سوار شوید، طبیعتا کفشتان سالم نیست، لباستان پاره شده ، به نظر میرسد یکی از بحث‌ها همین سه‌شنبه بدون خودرو که همین امروز است که ما خدمت شما هستیم، یکی از محورهایی بوده که ترویج شده، سعی شده که جلب نظر مردم شود، گرچه چه به نظر می‌آید یک جایی سازمان محیط زیست ناچار شده به سراغ کارهای نمادین بیاید تا کارهای اجرایی، چون این سه‌شنبه بدون خودرو، به نظر میرسد ردپایش را در جامعه نمی‌توانیم اثرگذاری اساسی‌اش را ببینیم.
بیشتر پیشنهاد خود تشکل‌ها بوده، بیشتر ما هم به تبع تشکل‌ها گفتیم همراهی داشته باشیم، ولی واقعا برنامه‌های اجرایی دولت نمادین نیست، اینها برنامه‌هایی است که همه نتیجه داده، در بحث سوخت، امروز می‌دانید وزیر نفت از دست آقای دکتر جهانگیری جایزه ملی محیط زیست را به خاطر کاهش آلودگی هوا و گام‌هایی موثری که وزارت نفت برای کاهش آلودگی برداشته، دریافت کرد و این هم هیات مستقل داوران این جایزه را دادند، این مفهومش این است که اقدامات عملی دارد اتفاق می‌افتد.
برگردیم به آغاز دولت یازدهم، تقریبا میشود گفت یکی از خوشحال‌کننده ترین خبرهایی که ما شنیدیم ماجرایی بود که کارگروهی برای دریاچه ارومیه ایجاد شد، یک مقدار بُعد تبلیغاتی زیادی داشت، چون در آستانه ورود به دولت جدید بودیم، حتی تبلیغات انتخاباتی همچنان ردپایش وجود داشت، حتی قبل از اینکه شما به سازمان محیط زیست تشریف بیاورید این کارگروه کارش را شروع کرد، ولی یکدفعه خبرهایش تعطیل شد، به نظر میرسد از دستور کار خارج شد یا شاید دلیل ندارد مردم خبردار شوند اوضاع از چه قرار است؟
نه اتفاقا دریاچه ارومیه کارگروهش خیلی فعال، خیلی دقیق، با هدایت‌هایی که آقای دکتر کلانتری داشتند، دستگاه‌های اجرایی هم خیلی خوب کار کردند،
چرا همه چیز یکدفعه ساکت شد؟
نه همه چیز اتفاقا با سفری که آقای رئیس‌جمهور داشتند به آذربایجان غربی و گزارشات عینی و مشاهده مستقیم بهبود وضعیت دریاچه، اتفاقا خیلی روی این موضوع سر و صدا شد که وضعیت دریاچه خیلی بهتر از آن چیزی که پیش‌بینی می‌شد، الان شده و همه‌اش به خاطر بارندگی نیست، بارندگی سهمی دارد، ولی میزان بارندگی فکر می‌کنم حدود 5 درصد با سال قبل در آن منطقه از شمال غرب کشور بهتر از سال قبل بوده، ولی دریاچه 5 برابر شده مساحتش الان، تراز دریاچه نسبت به بدترین شرایطی که داشته نزدیک به 1 متر و نسبت به سال قبل خودش حدود 48 سانتیمتر افزایش تراز داریم.
از چه سالی؟
از سال قبل خودش در همان تاریخ، یعنی ما مقایسه وقتی می‌کنیم در همین فصل اگر مقایسه کنیم مساحت دریاچه حدود 5 برابر است الان و این نشان‌دهنده بهبود جدی و روند مثبت برای دریاچه است.
چه کار کردید که این اتفاق افتاده، به جز بارندگی، مثلا حقابه داده شد بالاخره؟
بله، ببینید اتفاقات مهمی افتاد اول اینکه ستاد احیا با یک برنامه علمی و رویکرد علمی کارش را شروع کرد، مورد تایید و اجماع اکثریت صاحبنظران داخلی و بین‌المللی قرار گرفت این برنامه، توقف سدسازی و توقف ذخیره‌سازی در سدهایی که مستقیما روی دریاچه تاثیر می‌گذارد، این اتفاق افتاد. در مرحله بعد لایروبی‌ها مسیرها بود، فکر می‌کنم حدود 45 کیلومتر، دستگاه‌های دیگر هم این کار را کردند، لایروبی و باز کردن مسیرهایی که به هر دلیلی مثلا ممکن است بخشی آمده، کشاورزی آمده، مانعی ایجاد کرده روی کشاورزی مانع ایجاد کرده، آب را اجازه نمی‌داده وارد دریاچه شود، این موانع برداشته شد، رهاسازی آب در چند نوبت از سدهای منطقه و حوزه‌های آبریز منطقه اتفاق افتاد، آب وارد دریاچه شد، علاوه بر آن کار خیلی مهم اتصال بین سیمینه‌رود و زرینه‌رود بود که آب را بیاورد داخل دریاچه و این هم تسهیل کرد و کمک کرد به موضوع. علاوه بر این ما داریم کار بلندمدتی انجام می‌دهیم در جهت اصلاح، چون این اصل کار است، اصل کار این است که الگوی کشاورزی در همه ایران از جمله حوزه دریاچه ارومیه باید اصلاح شود، ما آنجا فقط ارزیابی‌ها نشان می‌دهد بین 2.5 تا سه برابر مورد نیاز کشاورزان آب مصرف می‌کنند و االگوی کشت هم تغییر کرده، محصولاتی که نیاز به آب زیادی دارد متاسفانه آنجا کشت میشود. تغییر الگوی کشت، اصلاح الگوی آبیاری و بهینه‌سازی فرآیندهای مربوط به کشاورزی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یک پشتیبان این کار برای احیای دریاچه قرار گرفته و ما الان علاوه بر برنامه عمومی که وزارت جهاد کشاورزی دارد، مکانیزه کردن که خیلی گسترده در آن حوزه اتفاق افتاد و همین طور تغییر الگوی کشت از چغندر به گندم برای مصرف کمتر آب، ما در 90 روستا برنامه آموزش کشاورزی مشارکت با هدف کاهش مصرف آب اجرا کردیم.
یعنی کشاورز کار خودش را انجام می‌دهد، درآمد مالی‌اش را هم دارد، ولی الگو عوض شده؟
الگو عوض شده، آموزش می بیند به نحوی که مصرف کمتری داشته باشد و بازدهی بیشتری و خیلی جالب است در کنار این هم کاری کردیم با روستائیان اطراف در ارتباط با زنان روستایی برای تشکیل سازمان‌های محلی و صندوق‌های خرد برای زنان روستایی که آن جا هم آموزش محیط زیست محور اصلی است و همین‌طور معیشت‌هایی که می‌تواند در کنار کشاورزی کمک کند به تامین نیاز خانواده‌ها مثل صنایع دستی و گردشگری، اینها همه جزو برنامه‌هایی است که الان دارد اجرا می شود. اتفاقا در روزی که جناب رئیس جمهور سفر داشتند به ارومیه من هم به روستای حبشی یکی از روستاهایی که نزدیک سلماس در همان منطقه سفر داشتم و از نزدیک ما در روستای حبشی با سازمان محلی زنان و اجرای طرح مشارکتی آموزش کشاورزی پایدار از نزدیک آشنا شدیم. فضای خوبی است، امید بسیار زیاد است. مخصوصا دریاچه وضعیتش بهتر شده، پرندگان برگشتند به دریاچه، امید خیلی زیاد است، واقعا میشود دریاچه ارومیه را احیا کرد، منتهی برنامه‌ها باید استمرار یابد، ما الگوی کشاورزی را در همه ایران باید اصلاح کنیم، چون مشکل تالاب‌ها فقط ارومیه نیست، ما این مشکل را در فارس داریم، در پریشان و بختگان داریم، این مشکل را در گاوخونی داریم در استان اصفهان، این مشکل را در بسیاری از نقاط کشور داریم، در جازموریان داریم در کرمان که متاسفانه توسعه ناپایدار و بی‌رویه در فعالیت‌های برداشت آب از سفره‌ها از روان‌آب‌ها و از تالاب‌ها متاسفانه منتهی شده به خشک شدن این تالاب‌ها، البته در کنارش تغییر اقلیم و خشکسالی دوره‌ای هم بوده و هیچ چاره‌ای نداریم جز این الگوها تغییر پیدا کند. تحولی که اول عرایضم گفتم یک بخش مهمی است در ارتباط با بحث آب است، خوشبختانه دولت در این زمینه گامهای خوبی برداشته، ولی کار وسیع است، کار بسیار بزرگی است، کشاورزی ما بخش مهمی از تولید غذا در ایران، سهم مهمی در اقتصاد ایران دارد، سهم مهمی در اشتغال دارد و باید ما بتوانیم این الگو را به نحوی که بهره‌وری‌مان افزایش پیدا کند، را مثلا هدررفت غذا را ،گزارش فائو این است که متاسفانه یک چیزی نزدیک به 30 درصد محصولات غذایی در جهان با یک درصدی حالا یک کمی کمتر، ولی در ایران هم محصولات غذایی هدر می‌رود، چه در مرحله برداشت از مزرعه، چه در مرحله حمل و نقل، چه در مرحله فرآوری، چه در مرحله نهایی که می‌آید در سفره‌های ما و متاسفانه درست استفاده نمی‌کنیم، مصرف نمی‌کنیم
اتلاف در مصرف است، در زندگی شخصی ما
در زندگی شخصی ما و آن طور که برآورد شده می‌گوید غذای 15 میلیون نفر را ما داریم هدر می‌دهیم، در ایران و این خیلی تکان‌دهنده است.
فرض کنیم 15 میلیون نفر
اگر صرفه‌جویی کنیم، درست مصرف کنیم، اگر درست فرآیند کشاورزی‌‌مان را اصلاح کنیم، شما ببینید این چه حجمی از آب است،
در تولید مواد غذایی آب مصرف شده
چقدر به خاک فشار آمده، چقدر به زیست بوم ما دارد فشار می‌آید که این مواد غذایی تولید شود و چقدر برای بحث فقرزدایی و اهداف توسعه پایدار، عدالت، سلامت چقدر مهم است.
قبل از آینکه از آب و دریاچه فاصله بگیریم آقای رئیس‌جمهور در سخنرانی داشتند اینقدر حیرت‌انگیز راجع به توسعه صحبت کردند، قطع امید کردند نسبت به روش‌هایی که در گذشته ما داشتیم، بعد شنیدیم ماجرای انتقال آب از خزر به جاهای دیگر و یا از دریای خلیج‌فارس به شمالش ظاهرا گفتند همچنان وجود دارد، این را برای مقبولیت عمومی همچنان ماجرا معلق نگه می‌دارند یا تصمیم قطعی گرفته شده برای این موضوع
نه، تصمیم قطعی منوط به ارزیابی زیست محیطی و مطالعات ارزیابی زیست محیطی یک فرآیندی است، یک چارچوبی دارد، این فرآیند باید تکمیل شود و انجام شود یک مجری دارد این فرآیند باید انجام شود و آقای رئیس‌جمهور خیلی بر این موضوع تاکید دارند که این فرایند درست انجام شود.
چه کسی نظارت می‌کند؟
سیاست ما در انتقال آب این است که اول همه گزینه‌های دیگر انجام شود، یعنی اول در مناطقی که کمبود آب داریم شبکه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب کار خودشان را درست انجام دهند، بازچرخانی آب موجود انجام شود، اصلاح الگوی مصرف انجام شود، اگر امکان انتقال آب داخل حوزه‌ای هست بشود که به بین حوزه‌ای منتهی نشود ولی اگر در نهایت مخصوصا برای آب شرب نیاز به انتقال آب بود، حتما مشمول ارزیابی زیست محیطی میشود
سازمان محیط زیست این کار را می‌کند، البته الان بر اساس رویه فعلی یک کارگروه سه نفره است که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و دستگاه‌های متولی هم عضو هستند، ولی نظر نهایی و تخصصی را طبعا محیط زیست می‌دهد، بحث ارزیابی محیط زیستی بسیار مهم است برای اینکه همه ابعاد اثرات زیست محیطی یک پروژه را می‌بیند.
به دولت یازدهم میرسد یا شاید در دولت دوزادهم تصمیم دیگری گرفته شود؟
مهم این است که یک تصمیم درست گرفته شود، یعنی چون به هر حال اینها پروژه‌های بلندمدتی است، پروژه‌هایی است که در هر صورت در یک مقطع کوتاه‌مدتی جواب نمی‌دهد. ما سیاستمان در انتقال آب این است که اول همه گزینه‌های دیگر انجام شود، یعنی ما اول در مناطقی که کمبود آب داریم در شبکه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب کار خودشان را درست انجام دهند تکمیل شوند، بازچرخانی آب موجود انجام شود، اصلاح الگوی مصرف انجام شود، اگر امکان انتقال آب داخل حوزه‌ای اول هست بشود، که به بین حوزه‌ای منتهی نشود همه این مسیرها را برویم، ولی اگر در نهایت همه این اگر در نهایت باز هم نیاز بود، مخصوصا برای آب شرب نیاز به انتقال آب بود، حتما مشمول ارزیابی زیست محیطی است انجام دهیم و ما در تمام مورد ارزیابی زیست محیطی را داریم انجام می‌دهیم.
چه زمانی مشخص میشود؟
ما سعی می‌کنیم در سریعترین زمان، بی‌دلیل هیچ وقت معطل نمی‌کنیم، اجازه نداریم، قانون به ما اجازه نمی‌دهد، ولی گاهی اوقات گزارش‌هایی که ارائه می شود کامل نیست. ناقص است.
گروهی معتقد هستند که انتقال آب به سمنان بحثش داغ بود، انتقال آب هزینه معینی دارد که برآورد شده، ولی بحث بر سر این است که اگر سیستم کشاورزی در محدوده سمنان احیا شود، سیستم نویی بشود، از کل جابه‌جا شود سیستم های جدید وارد شود، هزینه این ماجرا خیلی کمتر از انتقال آب از جای دیگر به جاهای دیگر است. به نظر این خیلی روشن است، جواب شفاف است
نه به این روشی نیست، واقعا ما در برخی جاها محدودیت‌های شدید آب داریم.
اتفاقاتی هم در گذشته افتاده، یعنی ما وقتی سفره‌های آب زیرزمینی‌مان به شدت افت کردند، ما نمی‌توانیم اتکا به منابع آب زیرزمینی در آن نقاط داشتیم، اینها اتفاقات غلطی است که در گذشته اتفاق افتاده، ما الان با این شرایط، برداشت بیش از حد از منابع، منابع آب زیرزمینی را خیلی از صاحبنظران را اعتقاد دارند اینها منابع راهبردی است، اینها منابع مصرفی نباید باشد، حداکثر 20 درصد از این منابع را باید کشور اجازه مصرف بدهد، حالا اگر خیلی فشار آمد و خیلی مشکل داشت تا 40 درصد هم برخی کشورها مصرف کردند، ولی ما تا 85 درصد داریم مصرف کردیم، ببینید در آن حوزه‌ها شرایط بحرانی است و اینجا شاید ما تتوانیم بگوییم که اتکا کنید به منابع موجود یا اصلاح کشاورزی فقط بتواند منابع جدید بیاورد، گرچه آن هم هست، گفتم اولویت اول اجرای آن طرح‌هاست، هیچ شکی در این نیست یعنی ما باید الگوی مصرفمان را اصلاح کنیم، باید حقابه طبیعت را به رسمیت بشناسیم، یعنی این‌طور نباشد که ما مصرفی که انجام می‌دهیم از حقابه طبیعت برداشت کنیم.
چرا باید یک کشاورز نگاه بلندمدت شما را برای خانواده‌اش کمترین امکانات را تهیه کند؟
باید بپذیرد برای اینکه واقعیت این است که ما زندگی که امروز داریم برای خودمان دنبال می‌کنیم، فزندانمان هم نگاهشان به ماست.
می‌گوید من باید کشاورزی را تعطیل کنم بروم
می‌گوید که من بالاخره برای آینده فرزندم هم فکر کنم
حق به کشاورز را می‌دهید که زندگی‌شان است
ما به کشاورز قطعا کسی نمی‌خواهد بگوید که معیشت کشاورز نادیده گرفته شده است، یا کشاورزی را بخواهیم تعطیل کنیم، ولی اصلا این نیست، واقعیت این است که اگر اصلاح نشود روند کنونی، کشاورزی تعطیل میشود این واقعیت تلخ است، اگر ما نتوانیم روند تامین منابع آب با اصلاح الگوی کشاورزی با اصلاح الگوی کشت اگر این برنامه‌ها به درستی اجرا نشود، اولین بخشی که صدمه می‌خورد در حاشیه دریاچه ارومیه، خود کشاورزی است، خود مردم است. الان در نقطه‌ای مثل جیرفت ما آنجا مجتمع‌های عظیم کشت و صنعت داریم، انواع فرآورده‌های کشاورزی مثل هندوانه، گوجه‌فرنگی، من همزمان با سفر رئیس‌جمهور به کرمان، به همان سمت نزدیک جیرفت در روستای رودبار جنوب رفتم یکی از روستاهای نزدیک به جازموریان و آنجا اولا آثار گرد و غبار کاملا مشهود است، گرد و غبار جازموریان کل منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر ادامه پیدا کند حتما به کشاورزی و سلامت مردم و محیط زیست لطمه می‌زند، شکی نیست.
خانم دکتر خیلی متشکرم، می‌ترسم زمان کم باشد و نرسیم که سکوت درختان را ببینیم می‌خواهیم فیلم مستندی را ببینیم که داستان درختان در شهری مثل تهران هست. البته نوارهای سیاه و نارنجی در این روایت، این نوار رنگش عوض شده از این طرف سال، نوارهای عمودی سیاه و نارنجی که خبر از خراب کردن ساختمان‌های قدیمی‌ها و ایجاد ساختمان‌های جدید است، رنگش عوض شده شده، رنگش شده آبی‌رنگ با خط های کج و خیلی بامزه است آسمان آبی، زمین پاک، همچنین شعاری دارد. به نظر می‌آید در تناقض است، چطور میشود ساختمان‌سازی غیر استاندارد دارد اتفاق می‌افتد. درختان دارند خشک می‌شوند، شهرداری هم گفته بزنید آسمان آبی زمین پاک، رنگ ها در آن تغییر کرده است. قصه همان قصه‌ای است که خانم رستگارپور روایت می‌کند.
خانم دکتر در شهرها می بینید که درختان که آن طرف دیوار حالشان خوب است و آن طرف دیوار بستنش قرار است حکم مرگش صادر شده، دارند اسید می‌ریزند و … سازمان محیط زیست برای این موضوع فکری کرده، چون به نظر میرسد شهرداری می‌بیند، حالا نمی‌دانم چه میشود؟
مسئولیت مستقیم را قانون تعیین می‌کند در این موارد شهرداری و نظارت بر شهرداری را شوراها برعهده دارند، شورای شهر مسئولیت مستقیم را دارد، من زمانی که عضو شورای شهر بودم در کمیته محیط زیست به طور مستمر موضوع قطع درختان را و ضوابط مربوطه را پیگیری می‌کردیم و جاهایی که لازم بود بالاخره تذکر می‌دادیم برخورد می‌کردیم.
آن جایی که سازمان حفاظت محیط زیست می‌بیند، گزارشی برای آن داده میشود و یا در جریان قرار می‌گیرد، یا شکایتی می شود، پیگیری می‌کند و ما هم دنبال می‌کنیم موضوع قطع درختان را، قطعا ما مخالفیم ما فکر می‌کنیم که درختان فضای تنفسی شهر تهران هستند و هر شهر دیگری و مخصوصا قطع درختان تنومند و جایگزینی آنها با نهال‌های خیلی جوان، این یعنی اینکه کاملا خدماتی را داریم از شهر می گیریم و خدمات ناچیزی را جایگزین این خدمات کامل و خوبی می‌کنیم. درخت بزرگ در تهویه هوا خیلی موثر است.
زیبایی و تنفس شهر
برخورد با این موارد عمدتا به عهده خود شهرداری و شورای شهر و نظارت است. آن جایی که لازم باشد موضوع یک مقداری، چون ببینید محیط زیست به اندازه کافی دردسر گرفتاری و مسئولیت دارد. ما در حیطه‌های که قانونا تقسیم شده تذکر می‌دهیم، جاهایی هم ورود کردیم، جاهایی برخورد کردیم . ما هر جایی دیدیم که باغی در معرض آسیب بوده، در معرض تهدید بوده، یا تغییر کاربری زمین‌ها، فعالیت ما در شورای عالی شهرسازی خیلی جدی است در این زمینه، جلوی تغییر کاربری‌ها را آنجا می‌گیریم ،در کمیسیون ماده 5 فعالیت و موضع ما خیلی روشن است. در حفظ باغات، فضای سبز مخالفت با تغییرکاربری‌هایی که آسیب می‌زند و خوشبختانه در این زمینه دولت هم کارهای خوبی کرده
حس شما چیست در خیابان که حرکت می‌کنید با اتومبیل و شهر را می‌بینید این درخت‌ها را می‌بینید
خود درختان یک طرف، خشک شدن آنها یک طرف، این بحث تراکم زیاد فعالیت‌های ساختمانی که بعد به جمعیت ترافیک و تراکم بیشتر منتهی خواهد شد، خود اینها خیلی
این وضعیت برای شما چه معنی دارد
مفهومش این است که شهر یک مکان ارام و زیبا و محل زندگی و شکوفایی زندگی شهری منتهی نخواهد شد و خیلی از ابعاد بحث ارتباط با طبیعت، نقشی که درخت دارد خیلی از اینها را داریم از دست می‌دهیم.
ما مردم باید غصه بخوریم
ما مردم باید در اطلاع‌رسانی، باید به شهرداری شکایت کنیم، شهرداری یک ارگانی است، به نوعی منتخب مردم است، ساز و کارهایش پیش‌بینی شده، اعضای شورای شهر مسئولند، اعضای شورای شهر انتخاب شدند برای ایفای وظایفشان که یکی از وظایفشان وظایف نظارتی است. در این زمینه مسئولیت دارند و می‌توانند با ایفای صحیح مسئولیتشان جلوی خیلی از این روندها را بگیرند، تذکر دهند خود مردم هم همین‌طور
پول خیلی دستشان است
ما لایحه مدیریت شهری را دولت برای همین پیشنهاد داده که یک مقداری درآمدهای شهرداری‌ها از فروش تراکم و فروش شهر جدا شود، راه حل اصلی‌اش هم همین است. در خیلی از شهرهای دنیا هم همین‌طور است شما برای ساخت و ساز جدید برای تخریب و نوسازی، برای پروانه ساختمان جدید، شما هیچ نیازی ندارید وجهی را پرداخت کنید. این پروانه داده میشود بر اساس ضوابط، وجه از زمانی پرداخت باید شود و آن هم سنگین است، عوارض خود ساختمان است. یعنی عوارض ساختمانی است که احداث شده و افراد می‌روند در آن زندگی کنند باید عوارض آن ساختمان و عوارض زندگی در شهر را پرداخت کنند، به این ترتیب هیچ فشاری از طرف شهرداری برای کسب درآمد بیشتر، تخریب درختان، تخریب نوسازی شهر پیش نمی‌آید، الان متاسفانه این طوری است به دلیل اینکه منابع درآمدی برایشان است یک حمایت و فشاری از سمت شهرداری نوعا برای اجرای طرح‌های تخریب و نوسازی و افزایش تراکم وجود دارد که به درختان هم آسیب می‌زند.
باعث ناراحتی است حداقل چیزی که میشود ابراز کرد در آستانه پایان برنامه هستیم پایان خوش برنامه را به عهده شما می‌گذارم. یکی از خبرهای خوب یادمان است سازمان محیط زیست یک زمانی در محوطه پارک پردیسان سیرک برپا شده بود. در این دولت نه، در دوران قبل بود. این روزها یادمان است در سازمان محیط زیست سیرک برگزار می‌شد، در تناقض کامل بود، نماد آزار حیوانات است، الان قانون جدیدی تصویب شد که سیرک‌ها اجازه ندارند از حیوانات استفاده کنند.
بر اساس سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌ها آمدند کمپینی را راه انداختند که سیرک‌ها بدون حیوانات در سطح کشور اگر فعالیت می‌کنند بدون حیوانات فعالیت کنند و استان به استان خیلی تشکل‌ها در این موضوع فعالیت‌های خوبی کردند. استان به استان پیش رفتیم، با ادارات کل ما، با هماهنگی‌هایی که صورت گرفت و در نهایت ما موفق شدیم امسال که اعلام کنیم کشور ما کشور سیرک بدون حیوانات است، از سیرک استقبال می‌کنیم اما سیرک بدون حیوانات، چون فکر می‌کنیم استفاده از حیوانات در سیرک یک نوعی می‌تواند حیوان‌آزاری باشد و مخصوصا حیات وحش یک روشی است برای به کارگیری حیات وحش که خب بالاخره در قاچاق و استفاده‌هایی که از حیات وحش میشود می‌بینید امروز متاسفانه چهارمین رتبه را در قاچاق و در جریان زیست محیطی در دنیا بحث حیات وحش دارد و اجزای حیات وحش و چوب و از این جهت ما خیلی خوشحالیم که در ممنوعیت سیرک بدون حیوانات را در کشور به طور کامل داریم اجرا می کنیم.
خیلی خبر خوبی است ولی خبر بد آن بخشی است که فیلم‌هایی که در شبکه مجازی
یک داستانی است که به هر حال متاسفانه عده‌ای نسبت به حیوانات رعایت اصول اخلاقی و انسانی را ندارند و برخوردهایی در گذشته هم شده . ما از سال قبل آیین‌نامه ساماندهی حیوانات رها شده در عرصه شهر را با هماهنگی وزارت کشور، چون مسئولیت این کار به عهده وزارت کشور، شهردراری‌ها و شوراهای شهر، ولی ما برای اینکه مسئله حیوان آزاری را بتوانیم جواب دهیم آمدیم و یک آیین‌نامه‌ای را اعلام کردیم به همه شهرداری‌ها از نظر نوع ضوابط و رفتاری که با حیوانات باید داشته باشند و این را پیگیری کردیم و نظارت کردیم جاهایی که گزارش‌ها به دست مدیران ما رسید برخورد کردیم، خیلی از این برخوردهای قضایی حاصل شکایت سازمان حفاظت محیط زیست بود .
خیلی خوب باید بگوییم در این دوره در عرصه محیط زیست خیلی با ما همراهی کرده، خیلی کمک‌های خوبی کرده، بسیاری از قضات در استان‌ها نه تنها در ارتباط با بحث حیوان آزاری، در ارتباط با محیط‌بان‌ها، شکارهای غیرمجاز، تخلفات، زمین‌خواری بسیار با ما همکاری خوبی داشتند و اگر این بحث نباشد، البته می‌دانید بعد از تاکیداتی که مقام معظم رهبری داشتند در مورد زمین‌خواری، در مورد جرم‌انگاری محیط زیست که بسیار دلگرمی خوبی را برای ما در قوه مجریه و برای قوه قضائیه پیش آورد، خیلی تحرک خوبی در این زمینه پیش آمد. در مورد بحث حیوان آزاری این نکته را بگویم که باز با همکاری تشکل‌ها و دانشگاهیان، متخصصان، ما پیش‌نویس لایحه مقابله با حیوان آزاری و در واقع ساماندهی حیوانات رها شده در شهرها را به دولت ارائه کردیم، در دستور کار کمیسیون لوایح است الان این پیشنهاد و باز هم هست برای بررسی، برای اعلام نظر، امیدواریم بتوانیم به زودی برای مجلس دهم این لایحه را دولت ارائه بدهد که این بتواند از نظر قانونی موضوع را ساماندهی کند، ولی این روندی بوده برای اینکه بعضی از این فیلم ها مربط به 5 سال پیش است، یک روندی برای تحریک و تهییج افکار عمومی هم در این قضیه است که این را باید یک مقداری مراقب باشیم، هوشیار باشیم خیلی از این اطلاع‌رسانی‌ها درست بوده، ما هم خیلی تشکر می‌کنیم نه تنها در این موضوع در تخلفات مختلف ما تلفن 1540 را داریم، دعوت می‌کنیم مردم در موضوعات محیط زیست مثل قطع درختان، تخریب، زمین‌خواری، حیطه مناطق حفاظت شده مخصوصا، حیطه کار ما واقعا مردم مشارکت خوبی داشتند، خیلی همراهی خوبی داشتند و امیدواریم بتوانیم واقعا در بحث مقابله با این تخلفات بتوانیم گامهای موثری را برداریم.
راجع به عدد 2 درجه‌ای که اجماع جهانی راجع به آن شده، ایران چه خواهد کرد؟
ایران برنامه خود را قبل از اجلاس یعنی قبل از مراحل مذاکرات و نهایی شدن توافق پاییز تصویب کرد، در برنامه ششم توسعه کشور ما کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای آمده، خوشبختانه ما هدف 12 درصد کاهش انتشار را با توجه به برنامه‌های رشد اقتصادی کشور داریم، چون برخی‌ها تشریح کردند گفتند که چه طور میشود هم رشد اقتصادی داشت، اتفاقا ما از محل صرفه‌جویی در مصرف انرژی و بهینه‌سازی مصرف اتفاقا منابع جدید انرژی به دست می‌آید و این به نفع کشوری است که می‌خواهد توسعه پیدا کند، علاوه بر این سرمایه‌گذاری در بحث انرژی‌های نو، انرژی خورشیدی اینها زمینه‌هایی خوبی است برای کاهش انتشار و همین‌طور برای رشد اقتصادی سبز
بسیار متشکرم
No tags for this post.
