اثر روزه داری بر تعادل انرژی و وزن بدن
تغییرات وزن بدن به تعادل انرژی در بدن بستگی دارد. منظور از تعادل انرژی در بدن این است که انرژی دریافتی توسط فرد با انرژی مصرف شده در بدن او برابر باشد.انرژی یا کالری دریافتی، انرژی است که از طریق خوردن مواد غذایی وارد بدن می شود.
انرژی مصرف شده در بدن مقدار انرژی لازم برای سوخت و ساز سلولی و انجام کارهای طبیعی بدن (مانند تنفس، ضربان قلب و . . . ) و فعالیت های روزانه (مانند راه رفتن و نشستن، ورزش کردن و . . . ) می باشد.
تغییرات میزان آب و مایعات بدن نیز می تواند بر روی وزن بدن اثر بگذارد
در صورتی که آب بدن کاهش یابد، وزن به طور موقت مختصری کاهش می یابد. عواملی که منجر به کاهش آب بدن می شوند، عبارتند از:
– کاهش مصرف آب و مایعات در طول روز
– تعریق زیاد
با توجه به اینکه تغییرات وزن بدن به عوامل مختلفی بستگی دارد، در ابتدا باید اطلاعات کافی در مورد عوامل مؤثر بر تغییرات وزن داشته باشیم تا بتوانیم بر اساس این اطلاعات، اثرات روزه داری ماه رمضان را بر وزن بدن پیش بینی کنیم.
تغییرات وزن بدن در ماه رمضان به چه عواملی بستگی دارد
تغییر انرژی دریافتی
تغییر مقدار غذای مصرفی در ماه رمضان در مقایسه با سایر ایام سال، می تواند بر وزن بدن اثر بگذارد. به عبارت دیگر، اگر کالری دریافتی روزانه افزایش یابد می تواند منجر به افزایش وزن شود و اگر کاهش یابد، می تواند وزن بدن را کاهش دهد.
به عنوان مثال، مصرف برخی شیرینی جات مثل حلوا، زولبیا و بامیه در ماه رمضان معمول است. پرخوری در مصرف این گونه مواد غذایی که کالری بالایی دارند، می تواند وزن بدن را افزایش دهد.
تغییر انرژی مصرفی بدن
– فعالیت روزانه انرژی مصرفی بدن را افزایش می دهد.
– کاهش فعالیت بدنی در ماه رمضان در مقایسه با قبل از ماه رمضان، نیاز بدن به انرژی را تا حدودی کاهش می دهد.
– اگر در ماه رمضان انرژی دریافتی ثابت بماند و فعالیت بدنی کاهش یابد، می تواند منجر به افزایش وزن شود.
تغییر آب بدن
– حدود 50 تا 60 درصد وزن بدن را آب تشکیل می دهد.
– کاهش آب بدن موجب ایجاد اختلال در عملکرد بدن می شود.
– اگر در ماه رمضان مصرف مایعات و آب در فاصله افطار تا سحر کافی نباشد، بخصوص اگر روزه داری ماه رمضان در ماه های گرم سال واقع شود، این احتمال وجود دارد که در اثر تعریق زیاد و از دست دادن آب بدن، وزن موقتأ کاهش یابد.
تغییرات رژیم غذایی و شیوه زندگی در ماه رمضان اغلب با کاهش دریافت غذا و کاهش وزن همراه است و به طور معمول کاهش وزن حدود دو کیلوگرم و یا کمتر طی این ماه ایجاد می شود.
بعلاوه افراد دارای اضافه وزن نسبت به افراد با وزن طبیعی و یا کم وزن، بیشتر وزن کم می کنند. به عبارت دیگر، افرادی که اضافه وزن دارند و یا چاق هستند، بیشتر تمایل دارند که با رعایت رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان وزن خود را کم کنند. البته این گفته در مورد همه افراد صدق نمی کند. چه بسا ممکن است برخی افراد به دلیل پرخوری در ماه رمضان دچار افزایش وزن نیز شوند.
روزه داری چه تاثیری بر دمای بدن دارد
الگوی خواب، مصرف غذا و فعالیت فیزیکی، درجه حرارت بدن را تحت تأثیر قرار می دهند.
دمای بدن در طول خواب کاهش و در هنگام بیداری افزایش می یابد.
در مقایسه با قبل از ماه رمضان، در ماه رمضان دمای بدن در طول روز کاهش و به هنگام شب افزایش می یابد. علت آن است که سهم بیشتری از کالری دریافتی در اواخر روز و یا نزدیک زمان خواب است. همچنین، معمولأ در این ایام فعالیت بدنی در طور روز کاهش می یابد و فعالیت ورزشی نیز به بعد از وعده افطار موکول می شود.
اثرات کاهش کالری دریافتی چیست
کاهش کالری دریافتی به میزان 30 تا 40 درصد برای افراد چاق و غیر چاق فواید زیادی دارد. محدودیت رژیمی (کاهش کالری و یا گرسنگی متناوب مانند روزه داری) منجر به افزایش طول عمر و مهار فرایندهای مربوط به بیماری هایی مانند بیماری های قلبی عروقی، سرطان، دیابت و بیماری های سیستم عصبی می شود.
برخی اثرات کاهش متوسط کالری دریافتی عبارتند از :
کاهش وزن ، کاهش فشار خون، تنظیم قند خون، تنظیم چربی های خون، تنظیم دمای بدن ، کاهش آسیب های سلولی و به تأخیر انداختن پیری که همه این موارد منجر به افزایش طول عمر می شوند.
بنابراین، در صورتی که روزه داری ماه رمضان با کاهش متوسطی در کالری دریافتی همراه باشد و این کاهش کالری دریافتی در ایام پس از ماه رمضان نیز حفظ شود، اثرات مفیدی در کاهش انواع مختلف بیماری ها و افزایش طول عمر خواهد داشت.
روزه داری و اختلالات خوردن
محدودیت غذایی یک عامل خطر در ایجاد اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی است.رژیم سخت و کاهش وزن شدید معمولأ موجب تسریع پیشرفت بی اشتهایی عصبی و یا پرخوری عصبی می شوند. پرخوری نیز اغلب پیامد رژیم های غلط غذایی است.
بر اساس تحقیقات انجام شده، محدودیت های اعمال شده در روزه داری ماه رمضان موجب به خطر افتادن رفتارهای غذایی دختران و پسران جوان نمی شود. به عبارت دیگر، روزه داری ماه رمضان خطر بی اشتهایی و پرخوری عصبی را افزایش نمی دهد.
