تحریم ها مشکلات محیط زیستی زیادی برای ایران ایجاد کرد
جفری ساکس روز یکشنبه در همایش ملی محیط زیست که به مناسبت گرامیداشت هفته محیط زیست برگزار شد، تاکید کرد: تحریم ها باید به صورت جامع برداشته شود، اما در شرایط کنونی نیز باید اقداماتی در زمینه حفظ محیط زیست و رسیدن به توسعه پایدار صورت گیرد.
وی افزود: ایران در منطقه ای خشک واقع شده و متوسط بارندگی در آن حدود 250 میلی متر است که نسبت به بارندگی های دنیا بسیار کم است، همسایه های ایران نیز کشورهای کم آب هستند، سد می سازند و مسیر رودخانه ها را تغییر می دهند و با این کارها به بحران دامن می زنند و به جای اینکه آب وارد کشور کنند، گرد و غبار وارد می کنند.
** خشکسالی، مهمترین چالش زمین
مشاور دبیرکل سازمان ملل در اهداف توسعه پایدار اظهار کرد: سال 2015 گرمترین سال دنیا بود و بررسی ها نشان می دهد ماه های سال 2016 نیز گرمترین ماه های کره زمین بوده است؛ خشکسالی و گرم شدن زمین چالش هایی است که زمین با آن مواجه است و مردم این بحران را احساس کرده اند.
ساکس افزود: این وضعیت ما را به نقطه فلج شدن رسانده است، از این رو دست یافتن به توسعه پایدار امری الزامی است و دیگر اختیاری نیست.
وی با ابراز خوشحالی از سفر به ایران گفت: برای اولین بار است که به ایران سفر کرده ام و افتخار می کنم که در این کشور هستم، کارهای خوبی در زمینه توسعه پایدار در ایران انجام شده که نقش بزرگی در تعیین اهداف توسعه پایدار جهانی داشته است.
ساکس ادامه داد: دکتر روحانی رییس جمهوری ایران در سال 2015 در راستای حمایت از اهداف توسعه پایدار در سازمان ملل سخنرانی کرد که اقدام مثبتی برای رسیدن به تفاهم و درک مشترک این اهداف بود، حدود 193 کشور دنیا در مورد اهداف توسعه پایدار به تفاهم رسیدند و بعد از آن 196 کشور در پاریس گردهم آمدند و به توافق پاریس دست یافتند.
** نیازمند توسعه پایدار هستیم
وی با بیان اینکه امروز به توسعه پایدار نیاز داریم و این موضوع دیگر امری فانتزی یا اختیاری نیست بلکه برای جهان حیاتی است، تاکید کرد: در این راستا چارچوب کلی پیگیری نحوه حرکت به جلو در خصوص تغییر اقلیم است.
مشاور دبیر کل سازمان ملل در اهداف توسعه پایدار افزود: تمام کشورهای دنیا در حال حاضر با یک بحران مشترک مواجه هستند همانطور که دکتر روحانی گفت همه ما در یک کشتی هستیم و گریزناپذیر است، به علت این واقعیت باید تمام کشورها در کنار هم قرار گیرند تا چالش های محیط زیستی را برطرف کنند.
وی تاکید کرد: دانش موجود در جهان به حدی گسترده است که می توانیم معضلاتی مانند آب، هوا و غذا را برطرف کنیم؛ با این حال به دلیل این ظرفیت ها و رشد اقتصادی که جهان در 50 سال گذشته تجربه کرده است، رسیدن به راه حل های اساسی بدون درک مخاطرات امکان پذیر نیست.
ساکس با بیان اینکه فعالیت های انسان موجب شده تا مشکلات بزرگتر و در نهایت به بحران تبدیل شوند، افزود: مشکلات زیادی ایجاد شده اما نتوانستیم راهکاری ارایه دهیم؛ بسیاری از منابع در مناقشات و دشمنی ها و جلوگیری از ارایه راهکارها از بین رفته اند و اکنون به نقطه بغرنجی رسیده ایم.
مدیر شبکه راهکارهای توسعه پایدار گفت: منابع زیاد است اما همین منابع در خطر هستند و از آن گریزی نیست؛ در یک ماه گذشته به 15 کشور سفر کردم و یک کشور نبود که چالش محیط زیستی نداشته باشد.
وی افزود: با خشکسالی های گسترده ای در کالیفرنیا مواجه هستیم، مردم این بحران را احساس کرده اند و باید در کنار هم این مشکل را برطرف کنیم.
** افزایش هشت برابری تنش های محیط زیستی ایران پس از قرن بیستم
ساکس اظهار کرد: افزایش جمعیت نیز مشکلاتی ایجاد کرده است؛ در شروع قرن 20 جهان 1.5 میلیارد نفر جمعیت داشت اما اکنون جمعیت به 7.3 میلیارد نفر رسیده است، ایران در ابتدای قرن 20 حدود 10 میلیون جمعیت داشت اما اکنون 8 برابر شده است بنابراین تنش های محیط زیستی نیز هشت برابر شده است. استفاده از منابعی مانند آب، خاک و تنوع زیستی نیز افزایش یافته و هماهنگ با آن محیط زیست جهان نیز دچار تنش شده است.
وی گفت: بارندگی در سه تا چهار دهه اخیر حدود 20 برابر کاهش یافته که در کنار افزایش جمعیت، سبب افزایش چالش های محیط زیستی شده است؛ این چالش بزرگی است که تمام دنیا با آن مواجه است و تمام پیش بینی ها روی تنش آبی و وخامت بیشتر تاکید دارند. نه فقط ایران بلکه تمام کشورهایی که در این طول جغرافیایی قرار دارند، خشکسالی را در پیش رو دارند.
ساکس افزود: همزمان با آن به علت کاهش بیش از حد منابع زیرزمینی و افزایش تبخیر به علت گرم شدن زمین، چالش ها بیشتر شده است.
** حذف کامل تولید هیدروکربن تا 50 سال آینده
وی با بیان اینکه چالش های دیگری نیز در ایران وجود دارد، گفت: ایران یکی از تولیدکنندگان هیدروکربن اصلی در جهان است؛ در یک بازه زمانی در حدود 50 سال آینده قرار است هیدروکربن از چرخه تولید حذف شود که در توافق پاریس بر آن تاکید شده است و این مساله مهمی برای کشورهای تولیدکننده مانند ایران به شمار می رود.
ساکس اظهار کرد: در نشست پاریس تاکید شده است که باید مانع گرم شدن زمین تا دو درجه شویم این در حالی است که در مقایسه با زمان صنعتی شدن دنیا تاکنون زمین یک درجه گرمتر شده است یعنی نیمی از راه را رفته ایم، علت اصلی گرم شدن زمین انتشار گازهای گلخانه ای است که از سوخت های فسیلی و قطع درختان به دست می آید.
وی با بیان اینکه تا سال 2070 باید انتشار هیدروکربن به صفر برسد، افزود: در آمریکا صنعت نفتی بسیار قوی است و به صحبت هایی که در این زمینه مطرح می کنیم توجه نمی کنند اما دولت ایران آن را خوب درک کرده است.
ساکس ادامه داد: علاوه بر چالش های منابع آب و خاک، ایران یک چالش تلخ دیگری نیز در پیشرو دارد و آن اینکه اقتصاد با کربن بالا را باید به اقتصاد با کربن پایین تغییر دهد که کار بسیار سختی است، هرچند در این زمینه گام های اساسی برداشته شده اما کافی نیست و راه زیادی در پیش است چراکه تحول در انرژی در ایران مطرح است.
وی افزود: ایران گزینه استفاده از انرژی های باد و خورشید را دارد، شاید گزینه ترسیب کربن نیز مطرح باشد اما هنوز به نتیجه ای نرسیده ایم؛ ایران سرمایه بزرگی دارد و آن دانشمندان باهوش و جوانان تحصیلکرده و با مهارت است که می توانند مشکلات را برطرف کنند.
ساکس تاکید کرد: باید مناقشات را کنار بگذاریم و راهکاری جهانی پیدا کنیم چراکه دیگر وقت زیادی نداریم، همسایه های ایران وضعیت بهتری ندارند اما آنها باید مشکلات داخلی را خودشان حل کنند و برای مشکلات فرامرزی نیز همکاری کنند.
