فاجعه صنعتی چرنوبیل 30 ساله شد

 امروز سی امین سالروز حادثه انفجار نیروگاه هسته ای چرنوبیل بزرگترین فاجعه صنعتی تاریخ با شمار زیادی كشته یا مصدوم است كه صدها هزار نفر را از خانه و كاشانه خود كوچاند و یك منطقه بزرگ با پیشرفته ترین تاسیسات و یك شهر با امكانات رفاهی عالی ویژه كاركنان این نیروگاه را نیز غیرقابل استفاده كرد. 

چرنوبیل منطقه ای در شمال استان كی یف نزدیك مرز بلاروس است كه 26 آوریل 1986 (پنج سال پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوری) بر اثر انفجار راكتور چهارم نیروگاه هسته ای واقع در آن، مواد هسته ای و رادیواكتیوی محیط پیرامونی و هوا را آلوده كرد كه بزرگترین حادثه صنعتی در طول تاریخ بشری را با عواقب هولناك برای ساكنان مناطق اطراف در كشورهای اوكراین، بلاروس و روسیه رقم زد و پرتوها و مواد پراكنده شده از آن مرزهای كشورهای اروپایی را در نوردید.
حادثه چرنوبیل ساعت 1:24 صبح 26 آوریل سال 1986 به وقوع پیوست و بر اثر انفجار در واحد چهارم نیروگاه هسته ای از نوع RBMK، شعله‌ای رنگین كمانی به بلندای 1000 متری آسمان اوكراین زبانه كشید.
رسانه ها در این باره نوشتند كه آزمایشی نادرست در نیروگاه هسته‌ای در اوكراین (شوروی) موجب گداختی هولناك شد و ابرهای كشنده مواد اتمی به جو فوران كرد.
این حادثه دولت شوروی را كه پرده آهنین دور مرزهای خود كشیده بود، به شدت غافلگیر كرد و بر اساس اطلاعات در دسترس پس از 36 ساعت تاخیر برای اطلاع رسانی، افكار عمومی جهان از آن آگاه و تخلیه ساكنان شهر كاركنان نیروگاه واقع در سه كیلومتری آن آغاز شد.
پس از این حادثه در طول هشت ماه بیش از 800 هزار سرباز جوان، معدنكار و حتی شهروندان عادی از گوشه و كنار اتحاد جماهیر شوروی سابق در عملیات امدادی نیروگاه آسیب دیده چرنوبیل شركت كرده و تلاش می‌كردند شرایط را كنترل كنند و مقبره‌ای سنگی دورتادور راكتور ویران شده بسازند و مهمتر از همه اینكه احتمال وقوع یك انفجار دیگر را ناممكن كنند.
به عقیده كارشناسان، انفجار اتمی ثانویه در راكتور آسیب دیده نیروگاه چرنوبیل ناشی از واكنش‌های زنجیره‌ای مهیب، ‌10 برابر قوی تر از بمب آمریكایی منفجر شده در هیروشیما توان داشت و هر لحظه منطقه را تهدید می‌كرد كه نه تنها كل اوكراین بلكه به كشورهای اطراف خسارات جبران ناپذیر وارد می كرد.
هنوز با وجود گذشت 30 سال از حادثه چرنوبیل، آمار دقیقی از تلفات انسانی آن وجود ندارد. بر اساس آمار موجود در اثر نتایج اولیه این حادثه 31 كارمند نیروگاه و آتش نشان جان باختند كه دلیل مرگ آسیب های حاد ناشی از پرتو اعلام شد.
اما شمار قربانیان واقعی حادثه چرنوبیل كه در سال های بعد بر اثر پرتوهای رادیواكتیوی به مرور زمان دچار بیماری شده و جان باختند دهها برابر رقم قربانیان اولیه بوده به گونه ای كه بر اساس اطلاعات رسانه های روسی، در طول سه دهه گذشته هزاران نفر براثر بیماری‌های مرتبط با پرتوهای هسته‌ای مانند سرطان از پای درآمدند هر چند كه تاكنون آمار دقیقی در این باره اعلام نشده است.
بر اساس اطلاعات موجود 330 هزار نفر كه اطراف نیروگاه زندگی می كردند، ناگزیر از تخلیه منازل خود شدند و شهر نزدیك نیروگاه چرنوبیل خالی از سكنه شد كه تا كنون هم متروكه مانده است. 
ˈآمار رسمی مربوط به مصدومان و مبتلایان به عوارض سلامتی بر اثر حادثه چرنوبیل هنوز به رغم گذشت سه دهه از این حادثه هسته ای، بسیار هولناك است و هزاران كودك مبتلا به سرطان تیروئید و شش میلیون انسان هنوز در مناطق آلوده اوكراین و فدراسیون روسیه زندگی می كنند. 
حادثه نیروگاه هسته ای چرنوبیل با هزینه‌ای بالغ بر 200 میلیارد دلار پرخرج ترین حادثه تاریخ به شمار می‌رود. در زمان حاضر نیز اقدام ها برای تامین ایمنی راكتور منفجر شده نیروگاه چرنوبیل هزینه های سنگینی در بردارد و مهمترین آن احداث طاق پوششی فولادی به ارزش 1.5 میلیارد یورو است كه مراحل نهایی آن در حال تكمیل است.
بر اساس طرح موجود، طاق پوششی فولادی راكتور چهارم دچار حادثه شده را به صورت كامل خواهد پوشاند و از نشت بیشتر مواد رادیواكتیو برای 100 سال آینده جلوگیری خواهد كرد و بودجه آن نیز از كمك بیش از 40 دولت تامین شده است. 
حتی با وجود استقرار این طاق فولادی پوشش جدید، مناطق پیرامونی منطقه ممنوعه 2600 كیلومتر مربعی از جنگل و زمین‌های باتلاقی در مرز اوكراین و بلاروس غیر قابل سكونت و برای بازدید كنندگان بدون مجوز بسته باقی خواهد ماند و تقریبا این منطقه از یاد رفته خواهد ماند. 

 

منبع:ایرنا

No tags for this post.