تغییرات اقلیمی ; عامل تغییر ژنهای کلزا
این خشکسالی مثالی از رخدادهای شدید و حادی همچون طوفان و آتشسوزی است که به دلیل تغییر اقلیم نسبت به گذشته به دفعات بیشتری رخ میدهد. خشکسالی در کالیفرنیا نه تنها زندگی میلیونها نفر از مردم را تحت تاثیر قرار میدهد بلکه اثرات وسیعی بر دیگر موجودات زنده دارد.
به گزارش ایسنا و به نقل از هافینگتون پست، برخی از گونهها به دلیل بروز تغییر اقلیم در حال کاهش یا رو به انقراض هستند، در حالی که برخی دیگر میتوانند نسبت به آن سازش پیدا کنند. درک این نکته که این گونهها چگونه با تغییرات اقلیمی کنار میآیند اهمیت زیادی در امر حفاظت محیط زیست دارد. علاوه بر این بررسی اثرات تغییر اقلیم بر گونههای زیستی به ما فرصت میدهد که درک خود از فرآیند تکامل را ارتقا داده، به دانش خود در این زمینه بیفزاییم.
در مقالهای که به تازگی در مجله Molecular Ecology به چاپ رسیده محققان نشان دادهاند که بروز خشکسالی در بین سالهای 1997 تا 2004 در جنوب کالیفرنیا چگونه منجر به بروز تغییرات ژنتیکی در گونه Brassica rapa یا کلزا شده است. کلزا گیاهی با گلهای زرد رنگ است که در قالب واریتههای زراعی مختلف در نقاط مختلف دنیا کشت میشود. این گیاه در کالیفرنیا و ایالات متحده آمریکا به طور خودرو میروید.
مطالعات قبلی نشان میدهد که تغییر اقلیم به نفع گیاهانی عمل میکند که گُلدهی زودهنگام دارند چرا که این امر به آنها امکان میدهد که از اثرات مربوط به خشکسالیهای آخر فصل در امان باشند. جمعیتهای کلزا در منطقه مورد بررسی تنها در عرض چند سال طوری تغییر پیدا کردهاند که بتوانند زودتر گُلدهی داشته باشند. این اولین گزارش از وقوع تکامل سریع در یک جمعیت گیاهی در محیط طبیعی است که در پاسخ به تغییر اقلیم رخ میدهد.
در مطالعه جدید، محققان کل ژنوم واریتههای مختلف گیاه کلزا را قبل و بعد از بروز خشکسالی مورد بررسی قرار دادهاند. آنها دریافتهاند که این جمعیتها به شدت دستخوش تغییرات ژنتیکی شدهاند. برخی از ژنهایی که تغییر پیدا کردهاند مربوط به خصوصیاتی هستند که تحت تاثیر خشکسالی قرار میگیرند مثل زمان گلدهی و پاسخ به تنش. همچنین مشخص شد که دو جمعیت با این که تحت تاثیر شرایط خشکسالی یکسان قرار گرفتهاند، دچار تغییرات ژنتیکی مختلفی شدهاند.
به لطف پیشرفتهای تازه در تکنولوژی توالییابی ژنتیکی، میتوانیم اکنون تغییرات ژنتیکی را در جمعیتهای در حال تکامل و در حال سازش مشاهده کنیم. این روش پنجره جدیدی به سوی تکامل میگشاید و جزئیات این فرآیند مهم و قدرتمند را نشان میدهد.
گیاهان مورد بررسی در این آزمایش خیلی سریع به تغییرات اقلیمی واکنش نشان داده، با آن سازش پیدا کردهاند، اما این به آن معنی نیست که گونهها خودشان را با آن وفق داده، تکامل مییابند. لذا ما نباید نگران تغییر اقلیم باشیم. کاهش اندازه جمعیتهای مختلف به دلیل از دست رفتن زیستگاهها بر اثر تغییر اقلیم نشان میدهد که بسیاری از گونهها نمیتوانند با سرعت کافی تکامل یافته، خودشان را با شرایط اقلیمی جدید تطبیق دهند.
نتایج یک بررسی جدید نشان میدهد در صورتی که تغییر اقلیم به همین روند ادامه پیدا کند، یکی از هر 6 گونه موجود بر روی زمین احتمالا منقرض میشود. برای پیشگیری از نابودی تنوع زیستی در این مقیاس عظیم، لازم است گامهایی به سمت کاهش اثرات انسان بر محیط زیست و مصرف انرژی و منابع به شیوه ای پایدارتر برداریم.
No tags for this post.