گزارش تصویری و تحلیل فنی امامزاده کوکب الدین
بنای بقعه دارای گنبد بوده و نمای خارجی و داخلی آن تماماً جدید هستند. گنبد بنا پیازی شکل و بوده و در مرمت های معاصر به این شکل درآمده است.
ورودی بنا از ضلع جنوبی ایجاد شده و بخش بیرونی آن با آجر سه سانتی پوشیده شده است. این پوشش آجری در داخل بقعه نیز وجود دارد و تزئینات قدیمی آن را از بین برده است .
سقف و زیر گنبد با گچ اندود شده است و 4 پنجره در چهار جهت اصلی در بدنه گنبد وجود دارد . یک حیاط و اتاق کوچک در ضلع شمالی بنا وجود دارد و در کف اتاق نیز تدفین صورت گرفته است . دیواره های بنا از کف به ارتفاع 1 متر با سنگ مرمر سفید پوشیده شده است .
در حقیقت می توان این بنا را یک نمونه کامل از مرمت نادرست آثار تاریخی که در آن هویت و هنر و معماری کهن بنا در تعمیرات و نوسازی نابود می شود ؛ دانست. متاسفانه نمونه این عملیات به ظاهر عمرانی در گوشه و کنار ایران به وفور مشاهده شده و در تمامی موارد نیز فرد یا افراد مرمت گر ؛ کوچکترین تخصصی در مرمت آثار باستانی نداشته و صرفا استاد معمارهای سنتی و بومی هستند که با استفاده از مصالحی مانند کچ ؛ سیمان ، آجر سه سانتی و سنگ مرمر، بخشی از هنر و معماری باستانی این سرزمین را نابود می کنند.
وضعیت بنا طوری است که به صورت کامل مرمت شده و از تزئینات قدیمی آن چیزی باقی نمانده است و کل آثار در مرمت از بین رفته است . در حقیقت می توان این بنا را یک نمونه کامل از مرمت نادرست آثار تاریخی که در آن هویت و هنر و معماری کهن بنا در تعمیرات و نوسازی نابود می شود ؛ دانست. متاسفانه نمونه این عملیات به ظاهر عمرانی در گوشه و کنار ایران به وفور مشاهده شده و در تمامی موارد نیز فرد یا افراد مرمت گر ؛ کوچکترین تخصصی در مرمت آثار باستانی نداشته و صرفا استاد معمارهای سنتی و بومی هستند که با استفاده از مصالحی مانند کچ ؛ سیمان ، آجر سه سانتی و سنگ مرمر، بخشی از هنر و معماری باستانی این سرزمین را نابود می کنند. این بنای تاریخی از ابنیه باقیمانده از اوایل قرن هفتم هجری بوده و دارای اهمیت تاریخی و مذهبی است.
دکتر علاء الدین آذری دمیرچی در مورد این بنا می نویسد :
« سنگ قبر هایی که در این بقعه قرار دارد سه تا هستند ، قدیمی ترین آن متعلق به دوره تسلط افاغنه بر ایران است . در این سنگ پس از ذکر اسامی چهارده معصوم از حاجی محمد نصیر نامی از مردان سرشناس ورامین در سال 1142 هجری قمری نام می برد که به دست افاغنه به قتل رسید و آنگاه این شعر را می آورد :
" به زیر تیغ افغان شده مقتول …… بسی حسرت که بدنش بر دل جان " …»
مرحوم صنیع الدوله نیز در مورد مقبره کوکب الدین دارای مطلبی است که ذکر آن خالی از لطف نیست .
او می نویسد :
« مسجد دیگری هست در ورامین ، خراب و کتیبه ها به خط ثلث دارد که خوانده نمی شود و در یک قسمت از کتیبه ها لفظ المسجد الشریف دیده می شود و درقسمت دیگر سنه 707 هـ . ق پدیدار است ، صحن مسجد را حالا قبرستان کرده اند . اهل بلد گویند اینجا مقبره کوکب الدین است . »
لازم به ذکر است که در پرونده اطلاعات این بنا در اداره میراث فرهنگی تهران نوشته شده است :
« هنگام تعمیرات اساسی بنا ، محرابی که دارای کاشی کاری بسیار نفیسی بوده کاملاً جمع آوری شد و اکنون اثری از آن در دست نیست . »
گزارش تصویری و تحلیل فنی : احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.
