افزايش 10 سانتي متري تراز آب درياچه اروميه
مسعود تجريشي روز سه شنبه در گفت و گو با ايرنا افزود: اقدامات خوبي براي رسيدن آب به بستر درياچه اروميه صورت گرفته است كه موجب شد آب ناشي از بارندگي هاي اخير به صورت هدفمند وارد بستر درياچه شود.
وي با اشاره به افزايش 10 سانتي متري تراز آب درياچه اروميه نسبت به 2 سال گذشته اظهار كرد: اين افزايش تراز آب ناشي از اقدامات برنامه تثبيت وضعيت درياچه است كه سه سال زمان براي آن در نظر گرفته شده است.
تجريشي تاكيد كرد: بر اين اساس ستاد احياي درياچه اروميه توانسته اقدامات سازنده اي را در راستاي تثبيت وضعيت درياچه انجام دهد كه نتيجه آن نشان مي دهد به رغم ثابت ماندن وضعيت، شاهد افزايش تراز آب نيز هستيم.
*** اتصال زرينه رود و سيمينه رود
وي به برخي اقدامات سازه اي براي احياي درياچه اروميه اشاره كرد و گفت: برخي اقدامات سازه اي با هدف احياي درياچه اروميه از اوايل سال 94 آغاز شد و در 6 ماهه اول سال گذشته كارهاي اجرايي آنها به پايان رسيده است.
تجريشي افزود:يكي از اين اقدامات اتصال زرينه رود به سيمينه رود است، درگذشته آبهاي زيادي از اين دو منبع هدر مي رفت و با پخش شدن در دشت به پيكره اصلي درياچه نمي رسيد كه اتصال اين دو رود اين امكان را فراهم كرد كه آبها به درياچه برسد كه يكي از مهمترين كارهاي سازه اي بوده است.
*** ورود 300 ميليون متر معكب آب تصفيه شده به درياچه
تجريشي گفت: انتقال پساب تصفيه خانه ها به درياچه اروميه از ديگر اقدامات در راستاي احياي درياچه اروميه است كه با جديت در حال انجام است.
وي افزود: حدود 300 ميليون متر مكعب آبي كه قبلا وارد درياچه مي شد اكنون توسط شهرها و صنايع مصرف مي شود كه در تلاش هستيم با تصفيه پساب ها اين ميزان آب را دوباره به درياچه برگردانيم كه اين طرح در 14 شهر كوچك و بزرگ حوضه آبريز درياچه اجرا مي شود.
تجريشي ادامه داد: اجراي طرح تصفيه خانه ها از سال گذشته آغاز شد و اميدواريم در سال 95 بخشي از آن به پايان برسد كه تصفيه خانه عجب شير در اولويت قرار دارد و در حال اجرا است كه بخشي از آن در سالجاري آماده مي شود تا آب ناشي از آن به درياچه برگردد و بعد از آن در سال هاي بعد آب تصفيه خانه هاي تبريز و اروميه نيز به اين طرح اضافه خواهد شد.
رييس كارگروه علمي ستاد احياي درياچه اروميه گفت: قرار است در مجموع بيش از 300 ميليون متر مكعب آب از محل تصفيه پساب ها وارد درياچه شود كه با تكميل اين طرح، آبي مطمئن و به صورت شبانه روزي درياچه را تغذيه خواهد كرد.
وي تاكيد كرد: با توجه به اهميت موضوع براي افزايش ظرفيت تصفيه خانه تبريز تامين منابع كرديم و براي خريد لوله نيز كمك كرده ايم چون وقتي فاز اول آن به پايان برسد بايد زمينه براي ورود آب به درياچه فراهم باشد كه از طريق لوله انجام مي شود.
*** ورود دومين دستگاه حفار به كشور تا كمتر از يك ماه آينده
تجريشي گفت: اقدام بعدي انتقال آب زاب به درياچه اروميه است كه قرار است از طريق يك تونل انجام شود، كار حفاري اين تونل با كمك يك دستگاه حفار از شهريورماه سال گذشته آغاز شد و قرار است يك دستگاه حفار ديگر در كمتر از يك ماه ديگر وارد كشور شود تا به ادامه حفاري از سوي ديگر تونل كمك كند.
وي افزود: قرار است آب زاب با استفاده از اين تونل به طول 30 كيلومتر به درياچه برسد كه با توجه به اهميت موضوع مقرر شد دو دستگاه حفار از دو طرف اقدام به حفر تونل كنند.
رييس كارگروه علمي ستاد احياي درياچه اروميه گفت: همچنين پروژه سد چپرآباد، سيلوه و كانال جلديان را هم داريم كه با كاربري كشاورزي ايجاد مي شوند اما از آن نوع پروژه هايي هستند كه در سال هاي 95 و 96مي توان از آب آنها براي درياچه اروميه استفاده كرد.
*** هزار و 500 كيلومتر مربع كانون گرد و غبار در درياچه اروميه
وي ادامه داد:سازمان جنگل ها مراتع و آبخيزداري سال گذشته اقدامات خوبي در زمينه تثبيت خاك در درياچه اروميه انجام داده است ، سازمان حفاظت محيط زيست نيز يك سري اقدامات را با هدف تثبيت خاك در بستر درياچه انجام داد.
تجريشي افزود: اما براي اينكه هماهنگي بيشتري در داخل و خارج بستر درياچه ايجاد شود بر اين اساس سازمان جنگل ها مراتع و آبخيزداري متولي تثبيت خاك در داخل و خارج بستر درياچه شد كه تاكنون اقدامات خوبي براي كاشت گونه هاي درختي و درختچه ها انجام داده و در سالجاري نيز با قوت دنبال مي شود.
وي تاكيد كرد: بايد تلاش كنيم تا مانع به هوا برخاستن گرد و غبارهاي نمكي از بستر درياچه شويم تا اثر سوء بر محيط زيست ، كشاورزي و سلامت مردم منطقه نداشته باشد.
تجريشي گفت: كانون هاي گرد و غبار در سال 94 در قالب دو طرح مطالعاتي شناسايي شدند و مطالعات اوليه اقدامات هر كانون نيز مشخص شده كه در اين بخش سازمان جنگل ها بسيار خوب عمل كرده است كه البته موفقيت آن مشاركت مردم و زمانبندي مديريت هاي مرتبط را مي طلبد.
وي افزود: به رغم كمبود بودجه اي كه وجود دارد اما شناسايي كانون هاي گرد و غبار يكي از پروژه هايي بود كه سازمان مديريت و برنامه ريزي كمك كرد تا تمام منابع مورد نياز براي آن در سازمان جنگل ها و مراتع و آبخيزداري تامين شود تا با محدويت منابع مالي روبرو نشوند.
تجريشي گفت: مطالعات نشان داد حدود 80 درصد حاشيه هاي درياچه اروميه به نحوي كانون گرد و غبار هستند كه وسعتي حدود هزار و 500 كيلومتر را در بر مي گيرد كه بايد براي حفاظت از آنها مانع ورود دام به آنها شويم.
وي ادامه داد: همچنين بايد در مناطقي درخت كاشته شود و براي مناطقي مانند ' جبل ' موانع فيزيكي ايجاد شود تا مانع حركت ماسه هاي بادي شود.
تجريشي گفت: نكته اي كه وجود دارد اين است كه تمام مناطقي كه درياچه در آنها عقب نشيني كرده است كانون هاي گرد و غبار نمكي هستند و نگراني ما هم از همين موضوع است زيرا در صورت مهارنشدن، آسيب هاي جبران ناپذيري به محيط زيست، كشاورزي و سلامت مردم وارد مي شود براي همين منظور، سه سال اول آغاز به كار ستاد احياي درياچه اروميه را به تثبيت وضعيت درياچه اختصاص داده ايم.
*** جاري شدن آب به درياچه از طريق صرفه جويي در كشاورزي
وي گفت: اقدام بعدي كه مهم و بسيار هم سخت است برگرداندن آب به درياچه از طريق صرفه جويي در بخش كشاورزي است كه بايد همزمان با آن افزايش بهره وري نيز صورت گيرد كه براي اين منظور سال 94 مشاور گرفتيم و قرار است دانشگاه هاي تبريز و اروميه در سال 95 به اين طرح بپيوندند.
تجريشي افزود: فائو نيز كمك كرد و دولت ژاپن هم قرار است تيم خارجي تهيه كند تا از تجربه دانشگاه هاي خارجي و بين المللي استفاده كنيم تا مصرف آب را كاهش دهيم تا بخش قابل توجهي آب از طريق صرفه جويي در كشاورزي وارد بستر درياچه شود.
*** رها سازي 600 ميليون متر مكعب آب در درياچه
وي اظهار كرد: اقدام ديگري كه در ستاد احياي درياچه اروميه صورت گرفت رها سازي بيش از 500 ميليون متر مكعب آب از سدهاي حوضه آبريز درياچه اروميه است كه تا آخر اسفندماه انجام شده است.
تجريشي افزود: با هماهنگي كه با وزارت نيرو داشتيم قرار است تا پايان سال آبي جاري ( مهر 94 تا شهريور 95) حدود 600 ميليون متر مكعب آب در بستر درياچه رها سازي شود.
** درياچه اروميه
درياچه اروميه از 19 سال پيش با روند كاهش ميزان تراز آب رو به رو بوده و در اين مدت، سطح آن هفت متر و 41 سانتيمتر نسبت به حداكثر سطح تراز كاهش يافته است.
تراز اين درياچه در ابتداي سال آبي 93-94 حدود 1270.15 و در ابتداي سال آبي 94-95 حدود 1270.08 متر بود كه نشان از كاهش ناچيز سطح دارد و درياچه به وضعيت تثبيت رسيده است.
اين در حالي است كه در برخي سال ها سطح تراز آبي درياچه اروميه بيش از يك متر كاهش داشته است.
با روي كار آمدن دولت يازدهم برنامه هاي 26 گانه براي احياي اين درياچه تصويب شد و به اجرا درآمد كه نتيجه آن، تثبيت ميزان آب درياچه در 2 سال متوالي گذشته است.
