نرم افزاری که متن را می‌فهمد!
تاکنون نرم افزارهای زیادی برای خواندن متن طراحی و به بازار عرضه شده‌اند. این نرم افزارهای می‌توانند برای افراد نابینا و کم بینا و یا حتی افراد عادی که در موقعیت مناسبی برای خواندن نیستند سودمند باشد.
حالا فرض کنید که نرم افزاری وجود داشته باشد که بتواند متن بروشور یک ماشین لباسشویی را بخواند و سپس بتواند به پرسش‌هایی که در ذهن‌مان درباره کارکرد این دستگاه شکل می‌گیرد پاسخ دهد. بی تردید چنین نرم افزاری، کاربردها و البته مشتریان فراوانی در دنیای امروز خواهد داشت.
خواندن و درک متن، کاری بسیار پیچیده برای رایانه‌ها به شمار می‌رود. در این میان، یک شرکت کانادایی به نام «مالوبا» (maluuba) توانسته الگوریتمی طراحی کند که به رایانه امکان خواندن متن و پاسخگویی با دقت بالا به پرسش‌های مطرح شده درباره آن متن را می‌دهد. از همه مهم‌تر اینکه این شیوه بر خلاف سایر رویکردها، میتواند با دریافت مقدار محدودی متن کار کند. این شیوه شاید در آینده بتواند آینده هوش مصنوعی در زمینه درک متون مختلف را دگرگون سازد.
تاکنون پژوهشگران توانسته اند با دادن حجم زیادی از متون مختلف به رایانه، به پیشرفت‌های خوبی در زمینه یادگیری ماشین دست یابند.
پژوهشگران موسسه مالوبا مدتی پیش، مقاله‌ای پژوهشی در مورد آخرین پیشرفت‌های خود منتشر کردند. در این مقاله آمده که الگوریتم طراحی شده در این شرکت میتواند چند صد داستان ویژه کودکان را خوانده و به پرسش‌های مطرح شده در مورد هر یک از این داستان‌ها نیز پاسخ دهد. این الگوریتم پس از بارها تمرین و اصلاح توانست به پرسش‌های چند گزینه‌ای در مورد یک متن ناآشنا با دقت 70 درصد پاسخ صحیح بدهد.
این پژوهشگران همچنین این الگوریتم را بر روی متن کتاب «هری پاتر و سنگ فیسلوف» مورد آزمایش قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که این الگوریتم میتواند پرسش‌هایی مربوط به این داستان را با دقتی مشابه پاسخ دهد.
مالوبا نه تنها یک پیشرفت پژوهشی در حوزه هوش مصنوعی به شمار می‌رود، بلکه در نهایت میتواند سامانه ای را فراهم آورد که خواندن متون پیچیده برایمان آسان‌تر شود.
محمد موسبا که یکی از پژوهشگران ارشد این موسسه است می‌گوید «ما به استفاده از متونی نظیر دفترچه‌های راهنما، سابقه پزشکی بیمار و یا متون مربوط به خدمات مشتریان در این الگوریتم علاقمندیم، زیرا در هیچ کدام از این موارد با انبوهی از داده‌ها روبرو نیستیم.»
تیم مالوبا از یک رویکرد رایج شبکه عصبی به نام «یادگیری عمیق» (deep learning) برای آموزش دادن به الگوریتمش استفاده کرده است. با این وجود، این پژوهشگران شبکه خود را به گونه‌ای طراحی کردند که بتواند با متونی با درجه سختی گوناگون کار کند. همچنین این الگوریتم به گونه‌ای طراحی شده که پیش از آموزش داده شده (دادن داده‌های مختلف برای بهبود عملکرد الگوریتم) بتواند در زمینه یادگیری نیز کارکرد خوبی داشته باشد.
شبکه‌های یادگیری عمیق پیش از یادگیری معمولاً به شکلی تصادفی پیکربندی می‌شوند. به این ترتیب، این شبکه می تواند به سرعت چیزهایی آموخته و پاسخگویی به سئوالات 15 درصد بهتر از حالت پیش از استفاده از رویکرد یادگیری عمیق خواهد بود. پاسخ‌های به دست آمده از این رویکرد همچنین 2 درصد بهتر از بهترین راه حل‌های برنامه نویسی شده دستی (غیر خودکار) است.
یوشوا بنگیو (Yoshua Bengio) استاد دانشگاه مونترال و مشاور عملی شرکت مالوبا بر این باور است که این الگوریتم از نظر میزان درستی پاسخ‌ها پیشرفت چشمگیری داشته است. دکتر بنگیو که یکی از معدود مشاوران حرفه‌ای در زمینه یادگیری عمیق در حوزه هوش مصنوعی در جهان است، بر این نکته نیز تاکید دارد که جا افتادن این شیوه (یادگیری عمیق) در دنیا نیازمند زمان است.
ایده آموزش دادن به ماشین برای خواندن متن و درک دقیق آن بی تردید کار بسیار پیچیده و دشواری است. با این وجود این شیوه میتواند راه‌های جدیدی را برای داده کاوی در میان انبوه اطلاعات موجود در دنیا فراهم سازد. به هر حال درک متن یکی از چالش برانگیزترین کارهایی است که در هوش مصنوعی می‌توان به انجام رساند زیرا درک دقیق زبان نیازمند درک بسیاری از جزئیات زندگی روزمره و واقعی انسانی است که شاید از توان هوش مصنوعی خارج باشد.
با وجود این چالش‌ها، برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه دیجیتال می‌کوشند تا هوش مصنوعی با قابلیت درک متن طراحی کنند. فیسبوک با استفاده از سرویسی به نام «ام» (M) در حال جمع آوری داده‌هایی درباره گفتگوهای کاربران خود است تا به این ترتیب الگوریتمی با قابلیت گفتگوی طبیعی با انسان طراحی کند. پروژه «دیپمایند» (DeepMind) گوگل نیز که یکی از زیرشاخه‌های شرکت آلفابت به شمار می‌رود بر پژوهش در زمینه هوش مصنوعی تمرکز کرده است و کاری مشابه با فیسبوک انجام می‌دهد. این شرکت در حال آموزش دادن به سامانه‌های مبتنی بر یادگیری عمیق برای خواندن چکیده مقالات جدید است.
تاکنون پژوهشگران توانسته اند با دادن حجم زیادی از متون مختلف به رایانه، به پیشرفت‌های خوبی در زمینه یادگیری ماشین دست یابند. اما الگوریتم شرکت مالوبا این چنین نیست. گفتنی است این شرکت که در زمینه پردازش زبان طبیعی فعالیت دارد، پیش از این یک دستیار شخصی ویژه تلفن هوشمند نیز طراحی و به بازار عرضه کرده بود.
ترجمه: صالح سپهری فر
منبع: مجله technologyreview
No tags for this post.
