تحقیقات علمی بر روی کلوت های دشت لوت

دشت لوت در جنوب شرقی كرمان و یكی از بیابان های بزرگ جهان است و از گرم ترین نقاط دنیا محسوب می شود. دانه سنجی رسوبات می تواند نشان دهنده ویژگی های فرایند های پیشین و مورفولوژی اشكال ناهمواری در منطقه باشد. كلوت های دشت لوت دارای مورفولوژی بسیار جالب توجه و منحصر به فردی در ایران و جهان هستند كه شناخت ارتباط بین خصوصیات دانه سنجی آنها با شكل ناهمواری آن كه مجموعه ای از تپه های مورب و یا رشته های كم و بیش موازی هستند می تواند اطلاعات مفیدی را نشان دهد.

این تحقیق نشان می دهد كه مورفولوژی تخم مرغی یاردانگ های مورد مطالعه در ارتباط با رسوبات سیلتی بخش بالایی و رسوبات رسی بخش پایینی این اشكال ناهمواری است

در مطالعه ای در همین زمینه دو نمونه یاردانگ یا كلوت از دشت لوت در شمال شرق شهر شهداد در شمال كلوت ها انتخاب و تعدادی نمونه رسوب از ارتفاع های مختلف آن مطابق با اصول نمونه برداری برداشت شدند. نمونه های رسوب در آزمایشگاه با روش پیپت مورد اندازه گیری قرار گرفت.

این روش اولین بار توسط نویسندگان در دانشكده جغرافیا طراحی و انجام شده است. در نمونه یاردانگ های مورد مطالعه مشخص شد كه فرسایش آبی و بادی جزء فرایندهای غالب تشكیل دهنده اشكال یاردانگ های شمال دشت لوت است. در این تحقیق آزمایش كلسیمتری، تعیین رنگ رسوبات انجام و پارامترهای آماری نظیر میانگین دانه ها، انحراف معیار، كورتوسیس و اسكیونس داده ها نیز محاسبه شده است.

طبق نتایج حاصل شده از دانه سنجی و پارامترهای مربوط به آن نتیجه گرفته می شود كه یاردانگ های بخش شمالی دشت لوت در تمامی ارتفاع این شكل ناهمواری عمدتاً دارای رسوبات گلی هستند، هم چنین نتایج میزان بیشتر رسوبات سیلتی را در ارتفاع های بالاتر این دو یاردانگ نشان داده است.

به طور کلی می توان گفت که این تحقیق نشان می دهد كه مورفولوژی تخم مرغی یاردانگ های مورد مطالعه در ارتباط با رسوبات سیلتی بخش بالایی و رسوبات رسی بخش پایینی این اشكال ناهمواری است. لازم به ذكر است كه این مقاله از یك طرح تحقیقاتی گرفته شده و با حمایت مالی دانشكده جغرافیا دانشگاه تهران به انجام رسیده است.

منبع: مهران مقصودی، عبدالحسین حاجی زاده، محمد علی نظام محله، زینب بیاتی صداقت، 1394. بررسی شرایط محیطی دیرینه كلوت های تخم مرغی شكل دشت لوت با استفاده از دانه سنجی ،فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر) ، سال بیست و چهارم، شماره 96

لینک منبع

No tags for this post.