چهار فناوری تأثیرگذار جهانی در سالی که گذشت
تصفیه آب‌شور با کمترین هزینه
حدود 700 میلیون نفر در سراسر دنیا به آب آشامیدنی پاک دسترسی ندارند و بر اساس پیش‌بینی‌ها، این تعداد در ده سال آینده به 8/1 میلیارد نفر خواهد رسید. شرایط موجود در برخی مناطق دنیا به‌گونه‌ای است که تصفیه آب‌شور دریا، تنها راه تأمین آب شیرین موردنیاز مردم به شمار می‌رود. سال 94 یک تصفیه‌خانه بسیار بزرگ آب‌شور در فلسطین اشغالی تأسیس شد که می‌تواند هر روز 627 هزار مترمکعب آب تولید کند. این تصفیه‌خانه با فناوری مرسوم اسمز معکوس کار می‌کند. در این فرآیند آب‌شور با فشار زیاد از یک غشای پلیمری دارای حفره‌های ریز عبور داده می‌شود تا در آن‌سو، آب شیرین داشته باشیم. این فرآیند بسیار پرهزینه است، اما با تغییرات ایجادشده در فناوری این تصفیه‌خانه، هزینه تولید هر مترمکعب آب شیرین به 58 سنت کاهش‌یافته است. همچنین مصرف انرژی این تصفیه‌خانه نیز نسبت به مراکز مشابه بسیار پایین‌تر است.
برخی از کشورهای دنیا نظیر استرالیا، سنگاپور و نیز برخی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس برای تأمین بخشی از آب شیرین موردنیاز خود به شیوه تصفیه آب‌شور روی آورده‌اند. با توجه به فرآیند گرمایش جهانی از یک‌سو و نیز مصرف بی‌رویه منابع آب شیرین جهان از سوی دیگر، این شیوه در آینده توسط کشورهای دیگر نیز مورداستفاده قرار خواهد گرفت. البته ظاهرا نوآوری‌ها در زمینه تصفیه آب‌شور دریا همچنان ادامه دارد و استفاده از ورقه‌های نازک کربنی (به قطر یک اتم) که یکی از دیگر یافته‌های به‌دست‌آمده در این زمینه در سال جاری است، می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور نویدبخش دستیابی به شیوه‌هایی کم‌هزینه‌تر و درنتیجه حل مشکل کم‌آبی مناطق مختلف جهان باشد.
2- پروژه لون
دسترسی به اینترنت، یکی از شاخص‌های توسعه به شمار می‌رود. بااین‌وجود، ساکنان بسیاری از مناطق دنیا هنوز از دسترسی به این شبکه جهانی محروم هستند. اصلی‌ترین دلیل این محرومیت را باید در بالا بودن هزینه نصب و بهره‌برداری از زیرساخت‌های رایج اینترنتی در این مکان‌های معمولا دورافتاده دانست. بر اساس آخرین آمارها، 60 درصد از ساکنان مناطق مختلف سیاره خاکی (3/4 میلیارد نفر) به اینترنت دسترسی ندارند. سال 94، گوگل راهکار جدیدی برای حل این مشکل ارائه کرد. این راهکار که پوشش مناطق موردنظر با استفاده از بالون بود، «پروژه لون» نام گرفت. البته این شیوه سال پیش نیز مطرح‌شده بود، اما در بالون‌های مورداستفاده در پروژه لون به‌مراتب کم دردسرتر بوده و زمان حضور آن‌ها در آسمان نیز به طولانی‌تر است.
هر یک از این بالون‌ها که در ارتفاع 20 کیلومتری از سطح زمین قرار می‌گیرند، دارای مجموعه از تجهیزات الکترونیکی هستند که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند. البته این پروژه مسیر دشواری را پشت سرنهاده و بسیاری از تجهیزات مورداستفاده در بالون و نیز خود بالون‌ها دستخوش تغییراتی شده‌اند تا بتوانند با شرایط ویژه استفاده برای این کار هماهنگ شوند. گوگل قصد دارد در چند سال آینده با ارسال تعداد بیشتری از این بالون‌ها به آسمان، دسترسی به اینترنت را برای مناطق بیشتری به‌ویژه در نیمکره جنوبی زمین فراهم سازد.
3- ارتباط خودرو با خودرو
تصادفات جاده‌ای هرساله هزاران نفر را به کام مرگ می‌برد. ازآنجاکه خطای انسانی، اصلی‌ترین عامل بروز تصادفات است، طراحی فناوری‌هایی برای کاهش این خطا می‌تواند به کاهش آمار مرگ‌ومیر و نیز آسیب‌های مادی واردشده به خودروها بیانجامد. ارتباط بین خودرویی، چند سالی است که نظر بسیاری از شرکت‌های مطرح در حوزه فناوری و خودروسازی را به خود جلب کرده است. سال 1394، خبرهای زیادی در مورد پیشرفت فناوری در این زمینه منتشر شد که نشان می‌داد شاید این فناوری تا چند سال دیگر در اختیار عموم مردم قرار گیرد.
سامانه‌های ارتباط خودرو با خودرو می‌تواند اطلاعاتی نظیر موقعیت، سرعت، وضعیت فرمان و ترمز و نیز مواردی دیگر از یک ماشین را به خودروهایی که در شعاع چند صد متری آن قرار دارند اعلام کند. سایر خودروها می‌توانند با استفاده از این داده‌ها، تصویر بهتری از مسیر پیش رو داشته باشند و به‌این‌ترتیب از بروز تصادفات جلوگیری می‌شود.
البته خودروهایی که در چند سال اخیر وارد بازار شده‌اند، به انبوهی از تجهیزات ایمنی و حسگرهای مختلف محیطی مجهزند. بااین‌وجود بیشتر این حسگرها بُرد محدودی دارند و همچنین در شرایط جوی نامساعد نظیر هوای بارانی، عملکرد خوبی از خود به نمایش نمی‌گذارند. به همین دلیل دریافت اطلاعات از خودروهای دیگر می‌تواند به افزایش ایمنی در جاده‌ها کمک کند. اکنون سامانه‌های ارتباط بین خودرویی در ایالات‌متحده، اروپا و ژاپن مورد آزمایش قرارگرفته است. همچنین برخی از شرکت‌های خودروسازی نظیر فورد اعلام کرده‌اند که سال 2017 میلادی، برخی از محصولات خود را به این سامانه مجهز می‌کنند. البته تبادل اطلاعات بین خودروها یک مزیت دیگر نیز دارد و آن‌هم این است که راه را برای ورود خودروهای بدون راننده هموارتر می‌سازد. به کلامی دیگر، این فناوری می‌تواند زمینه هوشمندتر سازی رانندگی و حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری را آماده کند.
4- فتوسنتز شتاب‌یافته
پاییز سال 94 با انتشار یک خبر علمی، امیدهای زیادی در میان پژوهشگران برای افزایش امنیت غذایی در جهان ایجاد شد. ماجرا ازاین‌قرار بود که کنسرسیومی متشکل از 12 آزمایشگاه پیشرفته در 8 کشور جهان موفق شدند با استفاده از مهندسی ژنتیک، ساختار گیاه برنج را طوری دست‌کاری کنند که بتواند عملیات فتوسنتز را با سرعت و کارایی بیشتری به انجام برساند. این نتیجه درنهایت می‌تواند به افزایش قابل‌توجه تولید برنج و احتمالا گندم منجر شود. برنج و گندم، قوت غالب حدود 40 درصد از مردم دنیا به شمار می‌رود. با در نظر داشتن روند طبیعی رشد این گیاهان از یک‌سو و افزایش شدید تقاضای ناشی از رشد جمعیت از سوی دیگر، این دو محصول نمی‌توانند در آینده پاسخگوی نیاز غذایی مردمان جهان باشند.
این شیوه جدید ژنتیکی «سی 4» (C4) نام دارد. این شیوه سبب می‌شود که گیاه بتواند دی‌اکسید کربن را جذب و آن‌ها را در سلول‌هایی خاص در برگ ذخیره کند. به‌این‌ترتیب فرآیند فتوسنتز به شکل کارآمدتری انجام می‌شود. گفتنی است گیاهانی نظیر نیشکر از همین شیوه به‌طور طبیعی استفاده می‌کنند و به همین دلیل رشد بهتری دارند. اگر این نوع برنج کشت شود، محصول نهایی آن بسیار زودتر از شیوه معمول آماده می‌شود. علاوه برافزایش سرعت رشد گیاه، این شیوه موجب افزایش 50 درصدی میزان برداشت محصول به ازای هر هکتار خواهد شد.
مترجم :صالح سپهری فر
No tags for this post.
