تاکید ابتکار بر ضرورت ایجاد مشوق برای سرمایه گذاری در حوزه پسماند
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت ایجاد مشوق برای سرمایه گذاری در حوزه پسماند گفت:باتوجه به معضل بزرگ پسماند، مشوق های قابل توجهی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی در این حوزه در نظر گرفته شود و در همین راستا مکاتباتی با وزیر اقتصاد و دارایی صورت گرفته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، معصومه ابتکار در جلسه بررسی راهکارهای حل معضل پسماند استان های گیلان و مازندران افزود: برنامه جامع مدیریت پسماند کشور توسط سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور به صورت مشترک در حال تهیه و تدوین است.
وی اضافه کرد: به دلیل اهمیت موضوع پسماند، در برنامه ششم توسعه و سیاست گذاری های کلان نیز نگاهی ویژه به این موضوع شده است.
ابتکار تاکید کرد: با توجه به روند صعودی میزان زباله تولیدی روزانه در شمال کشور بر اثر تردد گردشگران به این استان ها و افزایش هزینه های مادی و معنوی این موضوع برای این مناطق ، ضروری است تصمیماتی ویژه در این خصوص اتخاذ شود.
معاون رئیس جمهوری ادامه داد: تصمیماتی بدون انجام ارزیابی زیست محیطی و جانمایی اصولی در دولت گذشته برای مراکز مدیریت پسماند در استان های شمالی اخذ شده که اکنون مشکلات حقوقی برای سازمان حفاظت محیط زیست در دوره جدید ایجاد کرده است ولی به دلیل اهمیت موضوع مدیریت پسماند و افزایش آسیب های این معضل بر محیط زیست و سلامت و بهداشت مردم باید راهکار و تصمیماتی برای رفع این مشکلات و آغاز به کار واحدها اتخاذ شود.
ابتکار خاطرنشان کرد: الزامی است فرهنگ سازی و اقدامات مدیریتی در خصوص تفکیک و بازیافت پسماند در اولویت برنامه ریزی های مرتبط با این حوزه قرار گیرد.
معاون رئیس جمهوری با بیان اینکه اروپا امروز سوزاندن هر نوع زباله بازیافتی را ممنوع کرده است، گفت: در بسیاری از کشورها کاغذ تا هفت بار مورد بازیافت و استفاده مجدد با کیفیت اولیه قرار می گیرد و پس از هفت بار بازیافت، تبدیل به شانه تخم مرغ و امثال آن می شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: جمع آوری و ساماندهی شیرابه های ناشی از پسماندها نیز باید همزمان و در کوتاه مدت مورد پیگیری قرار گیرد.
ابتکار با اعلام اینکه قرار است به زودی میثاق نامه ای با حضور وی، خداکرم جلالی رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و استانداران استان های شمالی به منظور پاکسازی جنگل های شمالی کشور امضاء شود، افزود: این اقدام در راستای تاکیدات مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری در راستای حفظ اراضی جنگلی کشور از آسیب و تخریب ها است.
وی همچنین به رایزنی های بین المللی خود برای استفاده از تجربیات و دانش روز برای رفع معضل پسماند و تشویق سرمایه گذاران خارجی برای فعالیت در این عرصه اشاره کرد و گفت: عقب ماندگی های بسیاری در این حوزه وجود دارد.
** فقط 7 درصد زباله کشور تفکیک می شود
محمد جواد سروش مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تراکم بالای جمعیتی در استان های شمالی، همچنین حساسیت های اکوسیستم خشکی و آبی این بخش کشور و بالا بودن سطح آب های زیرزمینی، گفت: ظرفیت آلودگی در این استان ها به ویژه در منابع پایه مانند آب و خاک بسیار بالا است.
وی تاکید کرد: بافت اجتماعی استان های شمالی، سیستم مدیریتی متفاوت برای مدیریت پسماند این استان ها را می طلبد و البته بررسی نحوه مدیریت پسماند در سایر کشورها نیز نشان می دهد که با توجه به شرایط کشورها، مدیریت ها هم بسیار متفاوت است.
سروش ادامه داد: به طور نمونه در استرالیا با توجه به شرایط زمین 70 درصد پسماند دفن و 30 درصد به صورت بازیافت، در ایتالیا 54 درصد دفن، 12 درصد بازیافت و 33 درصد کمپوست، در ژاپن 3 درصد دفن، 17 درصد بازیافت مواد و 74 درصد بازیافت انرژی، در سوییس 1 درصد دفن، 33 درصد بازیافت مواد، 50 درصد بازیافت انرژی و 16 درصد کمپوست، در آمریکا 54 درصد دفن، 24 درصد بازیافت مواد، 14 درصد بازیافت انرژی و 8 درصد بازیافت کمپوست است.
وی افزود: آمار جهانی نشان می دهد متوسط سرانه تولید پسماندهای عادی در بخش شهر نشینی جهان، 1 کیلو و 19 صدم است که در کشورهای پیشرفته به رغم مدیریت جامع برای کاهش پسماند باز هم شاهد رقمی بالاتر از میانگین جهانی هستیم به گونه ای که در آمریکا این رقم برای هر فرد شهرنشین 2.5 کیلوگرم، در آلمان به 2.11 کیلوگرم، در استرالیا به 2.23 و در ژاپن به 1.73 می رسد.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اما در کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه این رقم با کاهش مواجه است به گونه ای که حتی پایین تر از میانگین جهانی است.
سروش اضافه کرد: به طور نمونه در هند این میزان به 0.34 و در پاکستان به 0.84 می رسد و این نشان می دهد که در این کشورها روش ها و نظام های بسیار سیستماتیکی از ابتدا تا انتها وجود دارد و مدیریت کاهش تولید پسماند و زباله به خوبی انجام می شود. مدیریت علمی که مطابق با شرایط فرهنگی، اقتصادی و اقلیم است.
وی با بیان اینکه در ایران متوسط سرانه تولید پسماندهای عادی در بخش شهرنشینی 710 گرم است، اظهار کرد: ولی می بینیم که با همین میزان که حتی 50 درصد کمتر از کشورهای توسعه یافته است روزانه 48 هزار تن پسماند در کشور داریم.
سروش ادامه داد: وقتی به آمارها بر می گردیم می بینیم که در کشور ما از این میزان زباله تولیدی فقط 7 درصد تفکیک می شود و با توجه به ارزش بالای پسماند، حدود 22 درصد هم بازیافت زباله داریم.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در استان های شمالی فقط 3 درصد دفن بهداشتی زباله داریم، گفت: برای مدیریت پسماند در ایران نیاز به مدیریت تلفیقی داریم تا بتوانیم مانند تمام دنیا دفن، بازیافت مواد، بازیافت انرژی و کمپوست را در کنار هم به کار گیریم.
وی تاکید کرد: این اقدام باید در قالب برنامه ای با همکاری تمام دستگاه های مربوطه و ایجاد عزم ملی پیگیری شود، زیرا پسماند یک معضل بزرگ زیست محیطی است که خطرات آن ملموس و قابل دیدن نیست ولی بسیار عمیق است.
سروش خاطرنشان کرد: امروزه تولید کمپوست در شرایط هوازی به دلیل اثرات نامطلوبی که بر جای می گذارد کاملا منتفی شده است و تولید کمپوست به صورت بی هوازی و با استفاده از فناوری های جدید صورت می گیرد.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اکنون فقط زباله های عفونی و ویژه در دنیا سوزانده می شود و حجم عظیمی از زباله ها به صورت بازیافت به چرخه اقتصادی باز می گردد.
سروش، زباله های پزشکی و عدم مدیریت اصولی این نوع از پسماند را تهدید زیستی بزرگ کشور دانست و خاطرنشان کرد: ساماندهی وضعیت پسماندهای پزشکی و کشاورزی در اسرع وقت ضروری است.
** دفن سنتی 80 درصد زباله های استان مازندران
ناصر مهردادی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران نیز ضمن اشاره به تلاش های استانداری برای ساماندهی وضعیت مدیریت پسماند استان، همچنین تشکیل کارگروه ویژه مدیریت پسماند زیر نظر استاندار، گفت: به دلیل حساسیت های اجتماعی، یکی از چالش ها، جانمایی برای ایجاد مراکز مدیریت پسماند است.
وی ادامه داد: میانگین تولید روزانه زباله در استان 3 هزار تن است که این رقم در ایام خاص به دلیل ورود گردشگران به استان افزایش چشمگیری دارد تا حدی که به طور نمونه در ایام عید که شاهد حجم بالای گردشگران نوروزی هستیم این میزان تا 10 هزار تن در روز هم می رسد و همین امر مدیریت و کنترل پسماند استان را با دشواری هایی خاص همراه کرده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران افزود: 80 درصد زباله های استان دفن سنتی، 5 درصد تفکیک سنتی، 12 درصد کمپوست و 3 درصد هم دفن بهداشتی می شود.
وی از تدوین و نهایی شدن نقشه راه و برنامه جامع مدیریت پسماند استان مازندران خبر داد و اظهار کرد: هم راستا با این اقدامات برنامه های پاکسازی نیز در سطح استان در قالب طرح ها و پروژه های متفاوت همچون طرح مسیر سبز ساحل پاک انجام شده و می شود و البته هماهنگی هایی نیز با راهداری استان برای همکاری در این زمینه صورت گرفته است.
مهردادی اشاره ای هم به طراحی و ایجاد ایستگاه های ثابت بازیافت زباله های خشک در سطح استان داشت و گفت: به طور کلی در برنامه جامع اهداف کوتاه، میان و بلند مدت در حال پیگیری است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران پاکسازی، ارتقاء مدیریت زیست محیطی، راه اندازی کارخانه های کمپوست را از جمله اهداف کوتاه مدت؛ ترویج تفکیک زباله از مبداء از طریق آموزش و فرهنگ سازی، افزایش ظرفیت کارخانجات کمپوست را از جمله اهداف میان مدت و طراحی کاهش 40 درصدی مواد دفنی تا سال 1396، کاهش 60 درصدی مواد دفنی تا سال 1400 و کاهش 80 درصدی مواد دفنی تا سال 1404 را از جمله اهداف بلند مدت برنامه جامع مدیریت پسماند استان اعلام کرد.
وی بر اهمیت همکاری با بخش خصوصی و سرمایه گذاران داخلی و خارجی در زمینه پسماند تاکید کرد و افزود: باید اقداماتی نیز در این زمینه و در سطح ملی صورت گیرد.
مهردادی گزارشی از چالش های مالی و فنی استان به ویژه چالش های موجود برای فعالیت مرکز زباله سوز ساری برای مدیریت پسماند استان ارائه داد و خواستار رفع هر چه سریع تر این چالش ها به منظور حل معضل پسماند استان شد.
** تولید سالانه یک میلیون و 850 هزار تن زباله کشاورزی در گیلان
غلامعلی محمدپور مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان با اشاره به شرایط حساس و ویژه گیلان در حوزه پسماند، گفت: یکی از مهمترین معضلات این حوزه آثار منفی مراکز دفن زباله در مناطق جلگه ای استان است.
وی افزود: میانگین تولید روزانه زباله در استان 2 هزار تن است که این رقم در ایام خاص به دلیل ورود گردشگران به استان افزایش چشمگیری دارد تا حدی که به طور نمونه در ایام عید که شاهد حجم بالای گردشگران نوروزی هستیم این میزان تا 6 هزار تن در روز هم می رسد و همین امر مدیریت و کنترل پسماند استان را با دشواری هایی خاص همراه ساخته است.
محمدپور، گزارشی هم در خصوص معضلات ناشی از واحد کمپوست آستانه به دلیل مجاورت با بافت مسکونی منطقه و نزدیکی به رودخانه حفاظت شده سفید رود داشت و ادامه داد: مشابه این شرایط در خصوص مرکز کیاشهر در مجاورت پارک خشکی – آبی بوجاق نیز وجود دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان در خصوص مرکز تالش و سراوان نیز با ارائه گزارشی مشابه، اظهار کرد: به طور کلی وضعیت استان در هیچ حوزه شهری و روستایی قابل قبول نیست.
وی تاکید کرد: حرکت در مسیر کنونی منجر خواهد شد برای دفن زباله در عمق 10 متر، روزانه و به طور میانگین 400 متر از اراضی استان اشغال شود.
محمدپور با اعلام اینکه برنامه جامع مدیریت پسماند استان به زودی نهایی خواهد شد، گفت: در کوتاه مدت بر موضوع تفکیک از مبداء، بهسازی واحدهای کمپوست و مراکز دفن زباله و در بلند مدت بر تلفیق شیوه های مدیریت پسماند به منظور رفع معضل پسماند استان تاکید شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان گزارشی هم از روند پاکسازی پسماندهای استان در راستای اجرای فاز دوم مسیر سبز ساحل پاک ارائه داد و خاطرنشان کرد: قبل و حین ایام تعطیلات نورزوی جمعا پنج بار پاکسازی در استان صورت خواهد گرفت.
وی آماری هم از وضعیت و میزان پسماند کشاورزی و پزشکی استان ارائه داد و افزود: سالانه حدود یک میلیون و 850 هزار تن زباله کشاورزی در استان تولید می شود.
سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این جلسه گزارشی از روند پیگیری اقدامات به منظور اجرای فاز دوم طرح مسیر سبز ساحل پاک ارائه داد.
حمید جلالوندی مدیرکل دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص طرح هایی که پیش از آغاز به کار این دولت، اقداماتی برای اجرایی کردن آن ها آغاز شده بود و افرادی در این پروژه ها دارای حقوق مکتسبه شده اند، گفت: صدور مجوز ارزیابی این طرح ها به استان ها تفویض شده است.
وی افزود: برحسب اهمیت موضوع، بررسی و اعلام نتیجه گزارش های ارزیابی مرتبط با جانمایی مراکز مرتبط با مدیریت پسماند، در اولویت کاری دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
مقرر شد با توجه به محدودیت های موجود، به عنوان نخستین گام اجرایی برای حل معضل پسماند طی جلسه ای با حضور معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و نمایندگان تام الاختیار دستگاه های مسئول پیش از پایان سالجاری و به منظور تسریع روند حل معضل پسماند استان مازندران و جلوگیری از افزایش اثرات منفی این موضوع، در خصوص رفع موانع برای آغاز به کار مرکز زباله سوز ساری اقدام شود.
ربیع فلاح جلودار استاندار مازندران، محمد خزاعی به سمت معاون وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس کل سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی، معاون وزیر کشور، سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، حمید جلالوندی مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست، مرتضی فرید مدیرکل دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات از جمله حاضران در این جلسه بودند.
