تشخیص زودهنگام، کلید درمان بیماری آپراکسی گفتار

از مدتها پیش محققان در حال بررسی و کشف سرنخ‌هایی برای درمان بیماری آپراکسی گفتار هستند. آپراکسی گفتار نوعی اختلال در هماهنگ کردن گفتار و حرکات اندام‌ها در هنگام صحبت کردن است، به طوریکه در آن فرد قادر به بیان صداها، هجاها و کلمات نبوده و در هنگام ادای کلمات با مشکلاتی روبرو می‌شود.

این اختلال در ابتدا به صورت مشکل گفتاری در هنگام صحبت کردن ظاهر می‌شود، از این رو اغلب تصور می‌کنند که فرد دچار مشکل مغزی شده است. از آنجا که آپراکسی گفتار هنوز در بین بیماران و پزشکان به رسمیت شناخته نشده است، هنگامی که پیشرفت می‌کند معمولا به اشتباه به عنوان بیماری‌هایی مانند آلزایمر و یا اسکلروزیس آمیوتروفیک تشخیص داده می‌شود. حتی در برخی موارد مشاهده شده است که به عنوان اسپاسم عضلانی حنجره و یا بیماری روانی در نظر گرفته شده است.

در صورتی که آپراکسی بر اثر سکته مغزی ایجاد شده باشد، به طور معمول ممکن است با گذشت زمان بهتر شود. اما آپراکسی گفتاری گاهی به عنوان یک بیماری متمایز، نادیده گرفته می‌شود و به مرور به صورت نوعی اختلال عصبی درآمده و سبب بروز مشکل در حرکت چشم، به کارگیری دست و پا و راه رفتن می‌شود که با گذشت زمان بدتر می‌شود.

پژوهشگران خاطرنشان کردند که این بیماری نه تنها خوش‌خیم نیست، بلکه در بعضی موارد از آلزایمر نیز بدتر است. این بیماری معمولا در مراحل اولیه با ناتوانی در ادای برخی کلمات آغاز می‌شود و در مراحل پیشرفته، عدم تعادل بدن و مشکل در راه‌رفتن و زمین خوردن را به دنبال دارد.

در مورد کودکان، تقریبا از شش سالگی به بعد کودک قادر به صحبت و راه رفتن نبوده و همواره آب دهانش سرازیر است.

مهمترین بخش درمان آپراکسی گفتار ارائه اطلاعات درست از نشانه‌های آن است. اگر این بیماری به طور رسمی شناخته شده و نشانه‌های آن – مانند اولین تغییرات در صحبت کردن – به طور دقیق تعیین شود، تشخیص زودهنگام این بیماری میسر و درمان مناسب برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد.

یکی از روشهای بهبود آپراکسی، گفتار درمانی است. با اینکه گفتار درمانی نمی‌تواند جلوی پیشرفت آپراکسی را بگیرد، با این حال می‌تواند برای تولید صداهای بهتر به بیمار کمک کند. افراد مبتلا به آپراکسی گفتار همچنین می‌توانند از کامپیوتر یا پیام کوتاه برای برقراری ارتباط استفاده کنند.

گفتار یکی از دستاوردهای پیچیده مغز انسان است. هنگام صحبت کردن، ابتدا باید کلمات مناسب انتخاب شوند و سپس این کلمات باید برای رساندن پیام مورد نظر به صورت منسجم سازماندهی شوند. برای این کار، 100 عضله بین ریه و لبها فعال می‌شود که در هر ثانیه حداقل 14 صدای متمایز را که یک شنونده می‌تواند درک کند، تولید می‌کند. حال اگر در این هماهنگی بین عضلات و ساختار حرکتی بدن مشکلی به وجود آید، گفته می‌شود که فرد به آپراکسی مبتلا شده است.

نشانه‌های ابتلا به آپراکسی گفتار

1- صحبت کردن با سرعت کم

2- اشتباهات متناقض، مانند اینکه فرد در برخی مواقع کلمه‌ای را به درستی ادا می‌کند و گاهی همان کلمه را نمی‌تواند ادا کند

3- عدم رعایت ریتم گفتاری

4- لمس کردن (کورمالی کردن) دهان و لبها در هنگام تولید صدا

افراد مبتلا به آپراکسی در گفتارهای عادی مانند سلام و احوالپرسی کردن بهتر عمل می‌کنند تا در صحبت کردن به طور هدفمند. همچنین در رعایت تاکید و آهنگ جملات مشکل دارند (مثلا تفاوت بین جمله سوالی و خبری در لحن آنها مشخص نیست).

از سوی دیگر، آپراکسی گفتار با افازی (aphasia) که نوعی اختلال در تکلم به شمار می‌رود و در آن بیمار توانایی درک و استفاده از کلمات را ندارد، متفاوت است. برخی از بیماران می‌توانند هر دو اختلال را با هم داشته باشند.

بر اساس مشاهدات انجام شده روی مغز افرادی که با بیماری آپراکسی گفتار فوت کرده‌اند، تجمع نوعی پروتئین که یکی از عوامل ابتلا به آلزایمر نیز هست در مغز این بیماران یافت شده است، با این وجود علت اولیه آپراکسی پیشرفته هنوز به طور کامل مشخص نیست. از این رو بررسی این مشاهدات به منظور یافتن راهی برای تشخیص زودهنگام و درمان این بیماری همچنان ادامه دارد.

منبع: American Journal of Alzheimer's Disease and Other Dementias

ترجمه: زهر جعفری رودپشت

No tags for this post.