گزارش تصویری و تحلیل فنی شاهزاده محمد نوش آباد کاشان
شهر نوش آباد در اراضی مسطح و هموار دامنه شمال شرقی کاشان واقع شده و از نظر آب و هوایی ، ویژگی های اقلیمی کاشان را دارا است .این شهر دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و خشک است. حاشیه ریگزار های کویر مرکزی ، شهر نوش آباد را در بر گرفته و به این جهت در مواقع توفانی با جابجایی ریگ های روان ، هوا کاملا تیره و تار می شود . با توجه به اقلیم خاص منطقه بناها و ساخت و سازه ها شبیه به ابنیه تاریخی و بومی کاشان ، درون گرا و دارای حیاط مرکزی هستند.
در پرونده ثبتی این بنا در اداره میراث قدمت آن ایلخانی معرفی شده است اما با توجه به آثار باقی مانده و تزئینات موجود در بنا شبیه به آثار دوره قاجار است.
در حال حاضر بقعه به صورت بنای کوشک مانندی که از طریق سه ایوان شمالی ، جنوبی و شرقی به فضای حرم دسترسی پیدا می کند، باقی مانده است ولی قبل ازاین تا حدود 40 سال پیش در قسمت شمالی حرم ، صحن مربع شکلی وجود داشته که بر پیرامون آن صفه ها و طاق چشمه ها شکل عمومی فضا را تشکیل می دادند. گنبد بنا مخروطی بوده و دارای تزئینات کاشی کاری در خود گنبد و آجر و کاشی در ساقه آن است. در داخل صحن نیز تزئینات جدید بوده و دیوارها در ارتفاع تقریبی 70 سانتیمتر از کف ، با سنگ پوشش یافته اند. ضریح به کار رفته در این امامزاده نیز فلزی و جدید است. محوطه پیرامون این آستانه از دیرباز محل دفن اموات شهر و قبرستان عمومی شهر بوده که این موضوع نشان دهنده اهمیت مذهبی این محل برای مردم منطقه است. در پرونده ثبتی این بنا در اداره میراث قدمت آن ایلخانی معرفی شده است اما با توجه به آثار باقی مانده بنا شبیه به آثار دوره قاجار است. تیپ و شکل ایوان جنوبی با توجه به نحوه پوشش ، شبیه کارهای دوره صفوی می باشد ولی با توجه به خسارت های متعددی مانند زلزله که این بنا در طول حیات خود دیده است و منابع و متون تاریخی ، شالوده بنا متعلق به دوره ایلخانان است . کل بنا در یک طبقه احداث شده و بخش حرم با پوشش رک در قسمت مرکزی این مجموعه قرار دارد .
در محوطه پیرامون بقعه در سال های اخیر مقابر خصوصی و حسینه ای با سیستم های جدید ساخته شده است . در گذشته در چهار جبهه بنا ، چهار ایوان وجود داشته که در جبهه غربی ایوان موجود تخریب شده و بناهایی در این بخش احداث شده اند.
از تزئینات موجود در این بقعه می توان به در چوبی با تز ئینات زیبا که در ایوان شمالی واقع شده است، اشاره کرد . همچنین تزئینات داخل طاقچه های ایوان شمالی که با توجه به ظرافت و دقت کار احتمالاً مربوط به دوره صفوی است. گنبد بنا به تازگی مرمت شده ؛ داخل بنا نیز به تازگی سفید کاری و ایوان های سه گانه موجود نیز به تازگی آجر کاری شده است . در حال حاضر این بنا جنبه زیارتگاهی دارد . متاسفانه اطراف این بنا تخریب شده است و بدون رعایت هرگونه حریم و فاصله باتوجه به ثبت شده بودن این بنا ساخت و سازهای غیر اصولی انجام شده که با مصالح جدید و بدون در نظر گرفتن ماهیت بنا هستند .
این بنا به شماره 9015 و به تاریخ 10/3/1382 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است .
گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.
