اینشتین درباره امواج گرانشی درست میگفت

بی‌بی‌سی در خبری فوری از کشف این امواج گرانشی توسط فیزیکدانان آزمایشگاه لایگو خبر داد. دیوید ریتز،مدیر رصدخانه‌ تداخل‌سنج لیزری موج گرانشی مشهور لایگو در نشستی خبری به خبرنگاران گفت: ما امواج گرانشی را رصد کرده‌ایم. ما موفق شدیم.

یک قرن پیش، آلبرت اینشتین نظریه خود در مورد وجود این امواج را مطرح کرده بود، موجهای کوچکی در فضا و زمان که با سرعت نور جهان را می پیمایند. دانشمندان تاکنون فقط به شواهد غیرمستقیمی مبنی بر وجود این امواج دست یافته بودند. اما این کشف نقطه عطفی در پژوهشهای علمی محسوب می شود، و راه تازه ای برای رازگشایی از معماهای فضایی مانند سیاه چاله ها و ستاره های نوترونی باز می کند.

وجود امواج گرانشی نخستین بار بر اساس معادلات آلبرت انیشتین و نظریه نسبیت او پیش‌بینی شده بود.

وجود امواج گرانشی نخستین بار بر اساس معادلات آلبرت انیشتین و نظریه نسبیت او پیش‌بینی شده بود. به این معنی که وقتی اجرام فوق‌العاده پرجرم حرکتی شتاب‌دار را در فضا و زمان انجام می‌دهند باعث به وجود موج‌هایی در بافت فضا-زمان می‌شوند. امواجی که از اجرام سبک‌تر تولید می‌شوند به‌سرعت محو می‌شوند اما اجرامی چون سیاهچاله‌ها و ستاره‌های نوترونی ممکن است امواجی آن‌چنان قدرتمند را ایجاد کنند که بتوان حتی از روی زمین نشانه‌های آن را رصد کرد.

آزمایشگاه لایگو بر مبنای استفاده از تداخل سنجی لیزری بناشده است به این معنی که دو پرتو لیزری در ساختاری عمود بر هم هر یک به طول 4 کیلومتر به‌طور دائم اندازه‌گیری می‌شود. اگر موجی گرانشی از زمین عبور کند فضا زمان و درنتیجه زمین و ابزارهای روی آن را به مقدار اندکی تغییر می‌دهد. درنتیجه دانشمندان می‌توانند تغییر طول این لیزرها را که عمود بر هم قرار دارند اندازه‌گیری کرده و وجود عاملی مانند موج گرانشی را کشف کنند.

این تغییر طول فوق‌العاده کوچک و در حد چند هزار برابر کوچک‌تر از هسته‌اتم است اما بااین‌وجود ابزارهای دقیق لایگو  توانسته است این تغییر را ثبت کنند.

 این نخستین باری در تاریخ است که وجود این امواج به‌صورت عملی و مستقیم تائید و شناسایی شده است.

تقریبا ۷۰ سال پیش، بمب اتمی مشهور روی شهر ناکازاکی ژاپن انداخته شد و هزاران نفر را کشت. پلوتونیوم موجود در این بمب، در رآکتوری واقع در مرکز «هنفورد» (Hanford) شهر واشنگتن ساخته شد. ولی حالا کاربری این مرکز تغییر کرده و آن‌جا محلی برای پیشبرد یکی از بزرگترین پروژه‌های دنیای فیزیک شده است. مرکز هنفورد، خانه‌ی یکی از حساس‌ترین ابزارهای علمی ساخت بشر است. دانشمندان امیدوارند به کمک این ماشین، بتوانند صدای امواج مرموز گرانشی را از دوردست‌های عالم بشنوند.

پژوهشگران اخیرا توانسته‌اند «رصدخانه‌ تداخل‌سنج لیزری موج گرانشی» یا به اختصار «لایگو» (LIGO) که در مرکز هنفورد واشنگتن قرار دارد را به لیزرهای جدید و قدرتمند، آینه‌های فوق پایدار و ابرکامپیوترهای بسیار ‌سریع مجهز کنند.

No tags for this post.