آیا زمان تحول حمل و نقل زمینی فرا رسیده است؟

بسیاری از مردم جهان، ایلان ماسک را به خاطر طرح‌های جسورانه‌اش در حوزه فناوری‌های گوناگون به خوبی می‌شناسند. آقای ماسک با تاسیس شرکت تسلاموتورز، روند طراحی و تولید خودروهای برقی در جهان را شتاب بخشید و با راه اندازی شرکت اسپیس ایکس، فصل جدیدی را در کاوش‌های فضایی رقم زد. ایده‌هایی همچون ارسال انسان به مریخ نیز از دیگر فکرهایی است که در ذهن این میلیارد آمریکایی جریان دارد.

اما آقای ماسک در آگوست سال 2013 از یکی دیگر از رویاهای خود حرف زد. ایده «هایپرلوپ» عنوانی بود که او برای طرح بلندپروازانه اش در نظر گرفته بود. اما هایپرلوپ چیست؟

هایپرلوپ در واقع یک لوله یا بهتر بگوییم تونل بلند و خالی از هواست که یک کپسول می‌تواند در آن به سرعت حرکت کند. فقدان هوا یا هر گونه گاز در این لوله به کاهش قابل توجه مقاومت در برابر حرکت کپسول می‌انجامد. به این ترتیب کپسول مورد نظر می‌تواند با سرعت در این لوله حرکت کند. این فناوری (البته بر روی کاغذ) می‌تواند به حرکت کپسول با سرعت حدود 1100 کیلومتر در ساعت بیانجامد. برای تصور بهتر این فاصله بد نیست بدانیم فاصله حدود 900 کیلومتری جاده‌ای تهران تا مشهد در زمانی کمتر از یک ساعت به صورت زمینی طی خواهد شد.

به محض ارائه این طرح، بسیاری از کارشناسان اجرای آن را غیرعملی دانستند و تنگناهای فنی و یا مالی را دلیل آن عنوان کردند. اما ظاهر ایلان ماسک قرار نبود به همین راحتی از این ایده خود دست بردارد و به همین دلیل، رقابتی بین المللی را برای طراحی این فناوری اعلام کرد.  

در هر صورت، نتایج داوری این رقابت چند روز پیش اعلام شد و تیم دانشگاه ام.آی.تی رتبه نخست را کسب کرد. این تیم قرار است نسخه آزمایشی فناوری هایپرلوپ را در مسیری 8 کیلومتری ایجاد کند. البته در نمونه آزمایشی مذکور، کپسول امکان حمل مسافر و بار را نداشته و صرفا برای بررسی جنبه‌های مختلف این فناوری و آماده سازی نسخه اصلی طراحی خواهد شد.

با این وجود هنوز موانع زیادی در مسیر نهایی سازی این فناوری وجود دارد. آلودگی صوتی یکی از این موارد است. عبور کپسول از تونل با سروصدای زیادی همراه است که می‌تواند سبب آزار ساکنان مناطق اطراف شود. از سویی دیگر، هزینه چندین میلیارد دلاری این پروژه نیز مانع دیگری است که باید فکری به حال آن شود.

حال سئوال اینجاست که آیا پروژه هایپرلوپ می‌تواند در نهایت به تحول در حمل و نقل زمینی بیانجامد؟ برای پاسخ به این سئوال، به نظر می‌رسد که باید یکی دو سالی منتظر نتیجه نمونه آزمایشی آن بمانیم.

نویسنده: صالح سپهری فر

No tags for this post.