ظرفیت بالای علمی در ژنتیک گیاهی
محمود تولایی در گفتگو با مهر، درباره تحولات علم ژنتیک و مقایسه وضعیت این رشته قبل و بعد از انقلاب گفت: علم ژنتیک از دهه هفتاد میلادی با کشف «کری مولیس» و «الک جفریز»، وارد فاز تازه ای شد و سپس با ساخت دستگاههای جدید مانند ماشین همانند سازی دی ان ای، کشف آنزیم های محدودگر، برش و الحاق ژنی، فصل جدید ژنتیک نوین آغاز شد که بر پایه مهندسی ژنتیک استوار شده است.
وی با بیان اینکه پس از انقلاب، به ویژه در دوران جنگ تحمیلی بیش از دو دهه فعالیت انجمن ژنتیک ایران تعطیل بود، اظهار داشت: در طول این سال‌ها علم ژنتیک در سطح جهان به سرعت رشد کرد اما ابعاد این رشته در ایران ناشناخته مانده بود.
تولایی خاطر نشان کرد: در سال ۱۳۷۸ گروهی از اعضا و متخصصین ژنتیک گردهم آمدند و با تهیه اساسنامه جدیدی، مجددا انجمن را فعال کردند. در واقع، این حرکت یک خیزش دوباره در ادامه فعالیت‌های تشکیلاتی متخصصین علم ژنتیک در دو دهه پیشین بود.
رئیس انجمن ژنتیک ایران اظهار داشت: در سال ۱۳۷۹ این انجمن در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سپس در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسید و امروز با شش شاخه تخصصی در حوزه های ژنتیک گیاهی، ژنتیک انسانی، دام و آبزیان، ریز سازواره ها، ذخایر ژنتیکی و سلولهای بنیادی و یک شاخه دانشجویی و دانش آموزی فعالیت می کند.
وی در خصوص اقدامات انجمن ژنتیک گفت: از جمله فعالیت‌های انجمن، برگزاری کنگره ژنتیک است که در جهت اشاعه و توسعه علم ژنتیک و سایر علوم مرتبط در ایران هر دو سال یک بار برگزار می‌شود. تا کنون سیزده کنگره ملی و یک کنگره بین المللی در ژنتیک برگزار شده است و چهاردهمین کنگره ملی ژنتیک و دومین کنگره بین المللی نیز از اول تا سوم خرداد ماه آینده برگزار می‌شود.
رئیس انجمن ژنتیک ایران عنوان کرد: این کنگره محلی برای اجماع و تبادل نظر دانشمندان و دانشجویان این رشته و عرضه داشته‌ها و یافته‌های علم ژنتیک است؛ به طور کلی این کنگره ها را می‌توان آیینه‌ای از وضعیت کشور در هر مقطع زمانی دانست.
تولایی با اشاره به پیشرفت مباحث ژنتیک در کشور بیان کرد: همچنین ماهنامه «پیام» حاوی خبرها و تحلیل‌هایی درباره مسائل روز ژنتیکی و اطلاعات مربوط به شاخه‌های انجمن و همچنین بخش‌هایی چون معرفی کتاب و نیز معرفی پیشکسوتان علم ژنتیک است. اولین شماره این مجله در آبان ماه ۱۳۸۱ به چاپ رسیده است. این نشریه برای دانشجویان و متخصصین عضو انجمن ارسال می‌شود.
وی با بیان اینکه همچنین فصلنامه ژنتیک نوین از سال ۱۳۸۲ دارای امتیاز علمی پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده و در حال حاضر آماده دریافت مقالات علمی محققین و پژوهشگران علم ژنتیک در کشور است، گفت: اولین شماره این مجله در تابستان سال ۱۳۸۳ به چاپ رسید و با استقبال بسیاری روبرو شد؛ تا پایان پاییز ۱۳۹۴ چهل و دو شماره از این مجله به چاپ رسیده است.
به گفته وی، انجمن ژنتیک ایران تا پایان پاییز سال ۱۳۹۴ دارای ۵۷۹ نفر عضو پیوسته، ۱۱۸ نفر عضو وابسته و همچنین ۱۱۹۴ نفر عضویت دانشجویی است.
تولایی با اشاره به تحولات علم ژنتیک در بین دانش آموزان گفت: شاخه دانش آموزی نیز در سطوح دانش آموزی و دانشجویی در عرصه های برگزاری نشست های آموزشی، بازدیدهای دانش آموزی و دانشجویی، برگزاری کارگاه های آزمایشگاهی و … فعالیت می کند.
رئیس انجمن ژنتیک ایران افزود: همچنین در شاخه ژنتیک انسانی با رویکرد گسترش خدمت به جامعه و در راستای ارتقای دانش پیشگیری از عوارض و معلولیتهای اجتماعی در سال ۱۳۹۳ نسبت به افتتاح بنیاد ژنتیک در تهران اقدام شد.
به گفته تولایی، همچنین با پشتیبانی از نشست های آموزشی به عنوان کلاس های ضمن خدمت در آموزش و پرورش و برگزاری کلاس های مشاوره در بهزیستی برای رشد سطح فکری جامعه مخاطب اقدامات خوبی انجام شده است.
رئیس انجمن ژنتیک ایران ادامه داد: کشور در حال حاضر در تمام عرصه های نوین ژنتیک گیاهی، ریز سازواره ها و سلولهای بنیادی از ظرفیت علمی بالایی برخوردار است و بخشی از توانایی های این عرصه در کشور پا به پای مراکز پیشرفته در دنیا در حال انجام است.
وی افزود: امروزه تعدادی از داروهای نسل جدید مبتنی بر دانش نوین بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در کشور ما در حال تولید است و در برخی موارد، ایران به عنوان دومین یا سومین تولید کننده در سطح جهان در بازار رقابت دارویی حضور دارد.
به گفته وی، لنگر دانش و توانایی تولید گیاهان نسل جدید اصلاح شده به روش مهندسی ژنتیک در کشور به وجود آمده است.
وی ابراز امیدواری کرد: با رویکرد اقتصاد مقاومتی و علمی کردن کشاورزی، با توجه به کمبود منابع آبی، اقلیم خشک و فرسایش رو به فزون منابع خاک، بتوانیم با تولید گیاهان شورپسند و مقاوم به خشکی، بخش عظیمی از مرزهای گسترده جوار دریاهای جنوبی در استانهای سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان را به دست آبادانی و کشت و کار و اشتغال پویا و پایدار بسپاریم و با تولید گیاهان مقاوم به آفات و بیماریها، در جهت کاهش مصرف سموم آلاینده طبیعت، محیط زیست و تهدید کننده سلامت انسانها پایان ببخشیم.
