برنامه مدیریت جامع چهار تالاب کشور نهایی شد
کنوانسیون رامسر با هدف حفاظت از تالاب ها در دوم فوریه سال 1971 میلادی در شهر رامسر تصویب شد، در ابتدا این معاهده به امضای نمایندگان 18 کشور شرکت کننده رسید، اما اکنون 169 کشور جهان عضو این پیمان هستند. از سال 2010، روز دوم فوریه به عنوان روز جهانی تالاب ها نامگذاری شده است.
به گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، محسن سلیمانی روزبهانی اظهار کرد: برنامه مدیریت جامع چهار تالاب زریوار استان کردستان، حله بوشهر، چغاخور چهارمحال بختیاری و مجموعه تالاب های بین المللی هامون سیستان و بلوچستان نهایی شده است و برخی از آنها توسط شورای برنامه ریزی استان ها تصویب و در انتظار ابلاغ استانداران برای اجرا به دستگاه های استانی هستند.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران با اشاره به اینکه فرآیند تدوین برنامه مدیریت جامع هفت سایت تالابی که از سال گذشته آغاز شده در حال نهایی شدن است، گفت: با همکاری و مشارکت جوامع محلی و دستگاه های استانی و حمایت و پشتیبانی مجموعه استانداری در استان ها، برنامه مدیریت جامع تالاب ها در مجموعه نشست ها و کارگاه های فنی و مشورتی تدوین و پس از کار تخصصی و تبدیل خروجی های کارگاه به کتاب برنامه برای تصویب به شورای برنامه ریزی استان ها ارسال شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر برنامه مدیریت چهار سایت تالابی زریوار، حله بوشهر، چغاخور و مجموعه تالاب های بین المللی هامون نهایی شده و از مجموع آنها برنامه مدیریت زریوار و حله در شورای برنامه ریزی استان ها نیز مصوب شده است.
سلیمانی روزبهانی اظهار کرد: برنامه مدیریت تالاب های هامون نیز به استانداری استان سیستان و بلوچستان ارسال شده که امیدواریم به زودی در شورای برنامه ریزی استان مطرح و مصوب و برای اجرا به دستگاه های استانی ابلاغ شود.
وی گفت: با اجرایی شدن برنامه ها در استان ها شاهد تغییرات چشمگیر در مدیریت و حفاظت تالاب ها خواهیم بود به طوری که تمام ذینفعان برای حفاظت و احیای تالاب ها کمک خواهند کرد.
با توجه به اهمیت حفاظت از تالاب های کشور طرح حفاظت از تالاب های ایران در صدد تهیه برنامه جامع مدیریت تالاب ها است.
** تالاب زریوار
این تالاب بزرگترین و زیباترین دریاچه آب شیرین غرب ایران و یکی از منحصربه فردترین دریاچه های آب شیرین در جهان به شمار می رود و تمام شرایط جامع یک تالاب بین المللی را دارد، وجود دریاچه زریوار در میان جنگل های انبوه و زیبای بلوط و گونه های مختلف درختان جنگلی، سرزمین با شکوهی را در غرب ایران پدید آورده و آن را به مهمترین جاذبه گردشگری غرب کشور تبدیل کرده است.
این دریاچه صد و دومین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ماه سال ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت و اکنون در خطر خشک شدن قرار دارد.
** تالاب حله
منطقه حفاظت شده حله در استان بوشهر قرار دارد، این منطقه در سواحل خلیج فارس در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر است، مساحت آن 42 هزار و 600 هکتار است که حدود نیمی از آن تالابی است و آب آن از تالاب رود حله است. این تالاب در سال ۱۳۴۳ بر اثر طغیان رودخانه و تغییر مسیر دادن آن و نفوذ در مسیر سابق در زمین های مجاور تشکیل شده است.
این تالاب زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی است، پوشش گیاهی آن شامل بوته های شور پسند، گیاهان علوفه ای، درختان گز، گردو، اشک و گیاهان تالابی مانند نخل مردابی، نی، بزواش، پیازین و گزنه پالویی است.
این منطقه زیستگاه جانورانی مانند گراز، شغال، گرگ، روباه معمولی و خرگوش است و پرندگانی همچون دراج، کوکر، قمری، کبوتر چاهی، چکاوک، کاکلی، حواصیل خاکستری، درنا، غاز خاکستری، فلامینگو، مرغ سقا، پا خاکستری، بوتیمار، اردک کله تیر، اردک نوک پهن، هوبره و انواع باز در آن بسر می برند.
** تالاب چغاخور
تالاب بین المللی چغاخور با مساحتی حدود 2 هزار و 300 هکتار در استان چهار محال و بختیاری واقع است. در بهترین شرایط و موقعیت بارندگی، عمق آب تالاب به سه متر می رسد.
پوشش گیاهی تالاب را گونه های حاشیه ای، نم پسند، شناور و غوطه ور تشکیل می دهند که از آن جمله می توان بید، مرغ جگن، پتامژتون، پلی گونیوم و ساز را نام برد.
** پرندگان و جانوران منطقه
از پاییز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومی و مهاجر در این تالاب به سر می برند و تخمگذاری می کنند، از انواع پرندگان دائمی یا مهاجری که در این تالاب شناسایی شده اند می توان به انواع مرغابی، غاز و اردک، آنقوت، چنگر و انواع حواصیل، لک لک سفید، کشیم، باکلان، فلامینگو، شکاری ها، پلوه، حواصیل، اکراس، قو، سلیم و کاکایی ها و خروس کولی اشاره کرد.
از دیگر گونه های جانوری این منطقه، خزندگانی همچون انواع مارها، بزمجه ها، لاک پشت آبزی و پستاندارانی مانند گراز، شغال، سمورسنگی، شنگ، روباه، خرگوش، گرگ و انواع قورباغه هستند.
** ماهیان منطقه
ماهی های این تالاب شامل ماهی گورخری، زرده پر، عروس و ماهیان تحمیل شده به تالاب مانند کپور، فیتوفاک، آمور و شیرماهی هستند.
** تالاب هامون
دریاچه و تالاب بین المللی هامون در سیستان و بلوچستان سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه و هفتمین تالاب بین المللی جهان است. این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند تشکیل شده است که در زمان فراوانی آب به هم می پیوندند و دریاچه هامون را تشکیل می دهند.
رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و رودخانه های خاش رود، فراه، هاروت رود، شور رود، حسین آباد و نهبندان به هامون می ریزند.
وسعت دریاچه هامون در زمان پرآبی پنج هزار و 660 کیلومترمربع است که از این مقدار سه هزار و 820 کیلومترمربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای این سیستم به وجود آورد.
