گزارش تصویری از بزرگترین مجموعه معبد جهان

مجموعه معبد آنگکور وات در نیمه اول قرن دوازدهم میلادی توسط سوریاوارمان امپراطور خمر از سنگ و به مدت سی سال ساخته شد و به ویشنو خدای هندوها تقدیم گردید. این معبد تا تاریخ 1432 میلادی در اختیار راهبان و پیروان هندو بود و از آن تاریخ که پایتخت خمرها به پنوم پن منتقل شد این معبد به یک معبد بودایی تبدیل شده وتوسط راهبان و پیروان بودایی محافظت و نگهداری می شود.

بر طبق نگرش و ایدئولوژی مردم کامبوج، آنگکور وات یک ماکت و کپی مینیاتوری از جهان در قالب سنگ است و یک مدل زمینی از جهان هستی را نشان می دهد.

عناصر تشکیل دهنده معماری این مجموعه شامل چندین برج بلند، راهروهای ستوندارو سرپوشیده و مزین به نقوش حجاری، اتاق ها، حیاطها و ایوانها که در سه طبقه مربع و مستطیل شکل  و کلا سنگی هستند و بوسیله پلکانهایی به هم مربوط می شوند. کل این مجموعه بوسیله دیوار و خندقی به پهنای 200 متر و طول پنج و نیم کیلومتر محصور است. 

امروزه مجموعه بناهای آنگکور وات  و معبد مشهور آن در شش کیلومتری شمال شهر سیم راپ و در بین جنگلهای سرسبز و منطقه ای خوش آب و هوا واقع شده اند . این معبد از جهت عناصر معماری همچون ترکیب، تناسب و ساخت پیکره های آن بدون نقص بوده که این عوامل مجموعه آنگکوروات را  به یکی از برترین یادمان های تاریخ تبدیل کرده است. یکی دیگر از ویژگی های این بنا که عظمت آن را چند برابر می کند، سالم ماندن و کم رنگ نشدن نقوش آن از زمان ساخت تا امروز است.

برای ورود به این مجموعه باید از خندق آب گذشت که برای این منظور مسیری را روی آن در ضلع غربی فراهم کرده اند. ورودی با تعدادی پله شروع می شود که مسیر حرکت را به سوی یک صفه هدایت می کند. شیرهای سنگی عظیمی در طرفین این مسیر بنا را نگهبانی می کنند. در انتهای این گذرگاه دروازه اصلی مجموعه  را با سه برج  می بینیم. دو طرف راست و چپ برج ورودی دارای راهروی طولانی به موازی خندق با ستونهای سنگی مربع شکل و سقف شیب دارمنحنی از جنس سنگ است که این یکی از ویژگی های منحصر به فرد نمای باشکوه آنگکور وات و نیز مثالی برای معماری کلاسیک خمر است. پیکره ویشنو در داخل برج ورودی از سنگ حجاری شده است.

بعد از این ورودی وارد حیاط مجموعه می شوید که دارای یک فضای باز بزرگ و دو ساختمان در طرفین مسیر اصلی است که به ساختمان کتابخانه مشهور هستند. در داخل این این حیاط دو حوض بزرگ آب هم دیده می شود. بعد از عبور از این مسیر که بصورت مستقیم و در جهت برج ورودی است، قسمت مرکزی ساختمانها و معبد آنگکور وات وجود دارد.

ساختمانهای مرکزی بر روی سه سطح و طبقه با ابعاد مختلف قرار گرفته اند که هر یک بر روی سطح زیر آن ساخته شده است. این نوع ساخت که معماری پله ای نام دارد ویژگی بارز ساخت معابد هندو و بودایی در هند و کشورهای جنوب شرقی آسیا است که مطابق باور و اعتقاد این مردمان نماد مراحل مختلف زندگی بشر؛ عالم نیستی، زندگی دنیا و عالم اموات یا بهشت است.

بر طبق نگرش و ایدئولوژی مردم کامبوج، آنگکور وات یک ماکت و کپی مینیاتوری از جهان در قالب سنگ است و یک مدل زمینی از جهان هستی را نشان می دهد. برج واقع در مرکز این مجموعه نمادی از کوه افسانه ای مرو Meru   (کوه مقدس در بین ادیان هندو، بودایی و جاین ) که  در وسط جهان قرار دارد و آن چهار برج دیگر به مثابه قله های این کوه هستند. دیوارهای بیرونی آنگکور وات نمادی از کوهستانهای دیگر در اطراف جهان و خندق اطراف این مجموعه به مثابه اقیانوس ها هستند.

برای رفتن به طبقه دوم این مجموعه باید دالانها و ایوانهای قسمت اول را پشت سر گذاشته و از طریق تعدادی پله وارد طبقه دوم شد. این قسمت مانند طبقه اول دارای ایوانهای متعدد و دالانهای تو در تو و مزین به نقوش برجسته و حجاریهای زیبا است . بازدید کننده بعد از دیدن ایوانها و تزئینات طبقه اول، در این قسمت هم خستگی و هم شوق دیدن معبد اصلی و طبقه آخر که در بلندترین قسمت مجموعه آنگکور وات قرار دارند مجال وقفه در طبقه دوم را پیدا نمی کند و مسیر را به سوی مستقیم ادامه می دهد.

طبقه سوم 40 متر بلندتر از طبقه دوم است و راه دسترسی به آن از طریق تعداد زیادی پله با شیب تند است.  در این قسمت چهار برج در گوشه ها و یک برج مرکزی در وسط این بخش و نیز معبد اصلی قرار دارد. برجها به صورت طبقه ای که در انتها به شکل شکوفه گل نیلوفر آبی ساخته شده اند و ارتفاع آنها مساوی با ارتفاع کلیسای نوتر دام پاریس هستند. معبد محل نگهداری تصاویر و پیکره های خدایان بودایی است. در حالت عادی فقط راهبان اجازه ورود به معبد را داشته و بقیه مردم عادی از طبقات پایین استفاده می کنند. روی دیوار معبد تصاویر کثیری از مردم خمر در حال گذراندن امور زندگی از قبیل خانه داری، خرید، تولد ، مشاغل صنعتی و کشاورزی و … حجاری شده است. 

این مجموعه به قدری در فرهنگ مردم کامبوج اهمیت دارد که نقش آن را به عنوان سمبل ملی خود برگزیده و روی پرچم این کشور استفاده کرده اند.

گردآوری گزارش و ترجمه: احسان محمدحسینی 

No tags for this post.