بررسی علمی ساختار سنگهای شمال غربی ایران

سنگ های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت های حاشیه خردقاره ایران مركزی هستند. بررسی های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن كرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین  سانتونین شامل گدازه های بازالتی بالشی همراه با چرت های رادیولردار است ولی در كنیاسین كامپانین پسین از گدازه های بازالتی بالشی در بخش های زیری، میانی و انواع توف ها در بخش های بالایی تشكیل شده است.

سرشت دوگانه ماگمایی (توله ایتی و كالك آلكالن) گدازه ها و جایگاه آنها در کردارهای زمین ساخت ماگمایی و همچنین تهی شدگی آشكار عنصر Th در گدازه های تورونین پسین سانتونین همگی نشانگر شكل گیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت كمان است.

روانه های صفحه ای، برش های هیالوكلاستیك و سنگ آهك های پلاژیك به صورت بین لایه ای فضای میان گدازه ها و توف ها را پر كرده اند. گسترش گدازه های بالشی در مقایسه با روانه های صفحه ای بیشتر است و بیشترآنها فیریك هستند.

غنی شدگی عناصر LILE و تهی شدگی برخی عناصر(HFSE (Ta، Nb ناشی از تمایل گدازه های بالشی ناحیه فرومد به محیط های فرورانش (كمان های جزیره ای) و غنی شدگی متفاوت در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشان دهنده وجود گوشته ای ناهمگن در تشكیل بازالت های بالشی است. با این وجود سرشت دوگانه ماگمایی (توله ایتی و كالك آلكالن) گدازه ها و جایگاه آنها در کردارهای زمین ساخت ماگمایی و همچنین تهی شدگی آشكار عنصر Th در گدازه های تورونین پسین سانتونین همگی نشانگر شكل گیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت كمان است.

شایان ذکر است که نتایج کامل این تحقیقات به عنوان یک مقاله علمی به نگارش درآمده و در فصلنامه علوم زمین منتشر شده است.

منبع: رضا كهنسال، منصور قربانی، سید محمد پورمعافی، مرتضی خلعت بری جعفری، جعفر عمرانی، صدیقه ذوالفقاری، سارا سلیمانی،  1394. زمین شناسی و ژئوشیمی توالی خروجی افیولیتی در ناحیه فرومد، شمال غربی ایران، فصلنامه علوم زمین ، سال بیست و پنجم، شماره 97.

لینک منبع

No tags for this post.