بررسی ساختار سنگ شناسی زنجان و تکاب
منطقه زنجان- تكاب مشتمل بر انواع سنگ های دگرگونی شامل پارا و ارتوگنیس ها، آمفیبولیت ها، انواع شیست ها و میگماتیت ها به همراه دایك ها و عدسی های ماگمایی جوان و كمتر دگرگون شده است. در مطالعه ای در این باره، سنگ های دگرگونی زنجان- تكاب در سه منطقه مورد بررسی قرار گرفته اند که این مناطق به ترتیب شامل این موارد هستند:
1– آلمالو- قاضی كندی- علم كندی
2- قره ناز- قوزلو
3- زكی كندی- باروت آغاسی
به نظر می رسد كه فرایندهای فعالیت ماگمایی كادومین ایران در این منطقه نیز دارای بخش قابل توجهی است ولی نسبت به دیگر بخش های ایران دامنه سنی وسیع تری دارد و نیز كمی جوان تر است.
ارتوگنیس ها و لوكوسم میگماتیت ها در این مناطق دارای غنی شدگی از عناصر كمیاب خاكی سبك نسبت به سنگین هستند و با تهی شدگی در عناصری مانند Nb و Ta مشخص می شوند. ارتوگنیس های منطقه آلمالو- قاضی كندی- علم كندی دارای دامنه سنی 491 تا 516 میلیون سال هستند، ولی هسته های زیركن های دیرین نیز دارند.
متاتونالیت های این منطقه دارای سن 24 تا 26 میلیون سال هستند. لوكوسم میگماتیت ها به همراه پاراگنیس ها و آمفیبولیت های گنیسی در منطقه قره ناز- قوزلو دارای زیركن هایی هستند كه شواهد ذوب بخشی در حدود 25 تا 28 میلیون سال را نشان می دهند. سن مدل نئودیمیم میگماتیت ها مقادیر متغیر 466 تا 1629 را نشان می دهد؛ ولی بیشتر داده ها سن مدل اردوویسین و اواخر نئوپروتروزوییك را نشان می دهند.
تغییرات برای حاشیه زیركن همه نمونه ها مقادیر مثبت و سن مدل آنها برابر 400 تا 700 میلیون سال است. با توجه به داده های موجود به نظر می رسد كه افزون بر سنگ های دگرگونی دیرین در منطقه زنجان- تكاب، سنگ های دگرگون شده (كمی دگرگون شده) جوان تر نیز در این بخش از ایران دیده می شوند.
به نظر می رسد كه فرایندهای فعالیت ماگمایی كادومین ایران در این منطقه نیز دارای بخش قابل توجهی است ولی نسبت به دیگر بخش های ایران دامنه سنی وسیع تری دارد و نیز كمی جوان تر است. تشكیل میگماتیت ها و بالا آمدن گنیس های دگرگون شده از بخش های ژرف تر در این منطقه در ارتباط با یك مجموعه Core complex است كه از فازهای كششی موجود در ایران در نتیجه عقب راندگی (Roll-back) سنگ كره فرورانده نئوتتیس به زیر بلوك ایران ناشی شده است.
منبع: فرزانه بخشی زاد، قاسم قربانی، 1394. ژئوشیمی، ژئوكرونولوژی و محیط تشكیل سنگ های دگرگونی منطقه زنجان- تكاب، فصلنامه علوم زمین، سال بیست و پنجم، شماره 97.
No tags for this post.
