گزارش تصویری و تحلیل فنی گور گنبد
برج تاریخی گور گنبد از لاشه سنگ و ملاط ساروج و گچ ساخته شده است و دارای گنبدی است که در حال حاضر با سیمان سفید روکش شده است . پلان بنا از خارج یازده ضلعی و از داخل هشت ضلعی است و ورودی آن از ضلع شمال غربی است که در چوبی جدیدی بر آن نصب کرده اند . داخل بنا 12 عدد قاب گچی بزرگ که داخل آن طاقنما با طاق جناغی اجرا شده ، دیده می شود .
از نکات منحصر به فرد در ساخت این بنا ،استفاده از پلان یازده ضلعی است که در نوع خود بسیار منحصر به فرد است .
یک نورگیر در زیر گنبد و در راس آن تعبیه شده است که وظیفه تامین روشنائی نور داخل گنبد را بر عهده دارد . داخی بنا پوششی از گچ دارد و در دیوارهای شمالی و جنوبی و شرقی سه پنجره مستطیل شکل مشاهده می شود .
این بنا در سال های 1379 و 1380 توسط میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفته است . کف بنا نیز توسط آجر مرمت شده است و بنا درحال حاضر وضعیت مطلوبی دارد .
از نکات منحصر به فرد در ساخت این بنا ،استفاده از پلان یازده ضلعی است که در نوع خود بسیار منحصر به فرد است . در صفحه 43 کتاب آثار تاریخی فیروزکوه در مورد این بنا توضیحاتی نوشته شده که مربوط به قبل از مرمت بنا است : « گور گنبد برج سنگی است که در فاصله دویست متری جنوب ایستگاه راه آهن فیروزکوه و در کنار ریل راه آهن سراسری از زمان های بسیار دور احداث شده است . تزئینات بنا از بیرون اندود گچی و از داخل در هر ضلع ، قاب مستطیل با قوس جناغی و در حد فاصل قاب ها پیش آمدگی هایی است که همگی با اندود گچ پوشانده شده اما متاسفانه بر اثر گذشت زمان و بی مهری های روزگار و تلاش بی حاصل طالبان گنج ، تخریب شده و یا فرو ریخته است . در بالای اضلاع هشت گانه که مقدمات احداث دایره زیر گنبد تدارک دیده شده ، دو ردیف گچبری های ساده به صورت نوار پهن قرار دارد که بر زیبایی برج افزوده است . در ورودی برج در سمت شمال غرب آن تعبیه شده و بقایای دیوارک هایی در طرفین آن که با مصالح برج یکدستی و یکسانی دارد ، نشانگر وجود پیشخوانی در بنای اولیه برج است . وجود دریچه ای در چهار ضلع و نورگیری در راس گنبد موجب شده که روشنایی داخل فضا به خوبی تامین گردد .
با توجه به مصالح به کار رفته و یافته های اندک سفالین در پیرامون بنا می توان حدس زد که قدمت آن به قرون هشت و نه هجری برسد . »
این بنا به شماره 3502 و در تاریخ 25 / 12 / 1379 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است .
گزارش تصویری و تحلیل فنی : احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.
