تشویق به گیاه خواری می تواند آسیب های جدی به کشاورزی ارگانیک وارد کند

نگران کننده تر از همه اینها این است که به علت تغییرات جهانی اقلیم (Global Climate Change)، انسان ها در حال از دست دادن بخش قابل توجهی از منابع طبیعی موجود هستند. از یک سو زمین های زراعی مناسب روز به روز نایاب تر می شوند و از سوی دیگر، محدوده بهینه دما برای رشد گیاهان زراعی، مدام کوچک تر می شود و از همه مهمتر این است که تنوع ژنتیکی را که ضامن امنیت غذایی بشر است از دست خواهیم داد.

درحالی که متخصصین کشاورزی در پی پژوهش برای یافتن منابع غذایی بیشتر و نیز افزایش بهره وری از کلیه منابع موجود در کشاورزی هستند، عده ای با تبلیغ گیاه خواری به عنوان راه حل غایی نجات کره زمین، سعی در ترغیب مردم به  حذف مصرف گوشت و سایر فراورده های دام و طیور از برنامه غذایی خود می نمایند. راه حلی که ممکن است در نگاه اول درست به نظر برسد، ولی با کمی توجه به لایه های عمیقتر سیستم های کشاورزی، می توان به راحتی خطای پنهان این ایده را دریافت.

افزایش دمای کره زمین خطری جدی است. تا این جای کار حق با مشوقین گیاه خواری است و آنها درست می گویند.  سهم متان و CO2 آزاد شده از پروسه دامپروری صنعتی در گرمایش زمین کم نیست. اما مسأله از آنجایی آغاز می شود که آنها برای مقابله با این معضل، راه حلی ارائه می دهند که بسیاری از جنبه های عملی موضوع را در نظر نگرفته است. آیا حذف پروسه دامپروری و کنار گذاشتن تولید گوشت و فراورده های دامی راه حل نجات زمین از بحران های زیست محیطی آینده است؟ بسیاری از متخصصان کشاورزی اینطور فکر نمی کنند. از دید آن ها راه حل نجات زمین، نه در حذف گوشت به عنوان یکی از عظیم ترین منابع تأمین انرژی غذایی، بلکه در تغییر روشهای تولید –چه در کشاورزی و چه در صنایع وابسته به آن مانند دامپروری- نهفته است.

بسیاری از روشهای مرسوم کشاورزی که درحال حاضر مورد استفاده قرار می گیرند، نه تنها حافظ محیط زیست نیستند، بلکه حتی در اسلوب کشاورزی پایدار هم قرار نمی گیرند. “کشاورزی پایدار” (Sustainable Agriculture) روش های کشت و زرعی است که هدف آن تأمین منابع غذایی مورد نیاز انسان با تمرکز بر حفظ کامل جنبه های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. به گواه کارشناسان، بهترین و پایدارترین متد کشاورزی تا کنون، “کشاورزی ارگانیک” (Organic Farming) بوده که در مقایسه با سایر روشهای جاری کشاورزی، ضمن حفظ محیط زیست تا حدودی توان تأمین منابع غذایی بشر را داراست. یک از پایه های اصول کشاورزی ارگانیک، منع بکارگیری هر نوع کود، آفت کش، قارچ کش، علف کش و سایر انواع سموم شیمیایی با منشأ غیر طبیعی است. کسانی که تجربه ای در زمینه کشت و زرع داشته باشند، به حق با این پرسش مواجه خواهند شد که با این رویکرد، چگونه می توان بازدهی محصولات کشاورزی را (به خصوص در خاک های فقیر از عناصر شیمیایی ضروری) در سطح مطلوبی نگه داشت؟

در کشاورزی ارگانیک با استفاده از روشهای گوناگون مانند سیستم کشت تلفیقی گیاه-دام (Mixed Farming System)، می توان مواد مورد نیاز خاک برای کشت را تأمین کرد. با بهره گیری از چرخه ای ساده و در عین حال حیاتی:

بدین صورت که بخشی از محصول کشاورزی به عنوان تغذیه دام مصرف می شود و فضولات دامی، تأمین کننده عناصر ضروری برای کشت گیاه و نیز سبب بهبود بافت خاک خواهد شد.

بر اساس این سیستم تلفیقی، حضور دام در سیستم مزرعه اجتناب ناپذیر است و در کنار سایر روش های زراعت ارگانیک مانند کشت بدون شخم، زراعت مخلوط، به کارگیری تناوب زراعی و غیره، همگام با سیاستهای حفظ محیط زیست، منابع غذایی مورد نیاز انسان نیز تأمین می شود. از آنجایی که حضور دام در این سیستم به عنوان یکی از مهم ترین منابع تأمین کود، الزامی است، تشویق به گیاه خواری می تواند آسیب های جدی به کشاورزی ارگانیک وارد نموده و انگیزه های اقتصادی کشاورز را تحت شعاع قرار دهد. در واقع برای مزرعه داران؛ نگهداری از دام تنها به علت بهره گیری از کود دامی، علیرغم ضروری بودن، به وضوح توجیه منطقی و اقتصادی ندارد!

از سوی دیگر، هرچند دانه های روغنی و غلات با داشتن اندام های حاوی نشاسته و سایر کربوهیدرات ها عمده ترین منابع تأمین انرژی در تغذیه انسان محسوب می شوند، ولی نباید فراموش کنیم که سبزیجات و سایر منابع گیاهی حاوی سطوح پایین تری از انرژی نسبت به منابع دامی هستند. نتیجه این که: تأمین حداقل انرژی مورد نیاز بدن انسان با گیاه خواری بسیار دشوار به نظر می رسد، به خصوص زمانی که مسأله را در مقیاس جهانی بررسی می کنیم.

هر چند که روش های متداول کشاورزی و دامپروری در کنار مصرف بی رویه سوختهای فسیلی، یکی از علل مهم گرمایش زمین و مصرف بی رویه آب محسوب می گردند، اما راه حل نهایی مشکل در رد سیستم گوشتخواری و پرورش دام نیست. به بیان ساده تر، راه نجات زمین را باید در تغییر سیستم کشاورزی صنعتی به سیستم کشاورزی ارگانیک جست! دلتان برای گاوها و گوسفندان بی گناه می سوزد؟! مزرعه دارِ دامپروری باشید که با روشهای ارگانیک، محیط زیست حیوانات را از گرمایش و نابودی نجات خواهد داد!

منبع:دانستنی ها آنلاین

No tags for this post.