آشنایی با علل اصلی مرگ و میر در جهان

 تعداد مرگ و میر و علل آن به سیاستگذاران و برنامه ریزان کمک می نماید که در چه زمینه ای تمرکز نموده و مداخلات بهداشتی به چه شکلی اعمال گردد. به عنوان مثال در کشورهایی که بیماریهای قلبی و دیابت بطور مشخصی طی چند سال متوالی رو به افزایش است، آموزش عمومی در رابطه با شیوه زندگی در پیشگیری از این بیماریها موثر خواهد بود. بطور مشابه اگر در کشوری، تعداد قابل ملاحظه ای از کودکان به دلیل ابتلا به مالاریا از بین می روند و بودجه ناچیزی در بخش سلامت به این منظور پیش بینی گردیده، به کمک این آمار می توان بودجه مذکور را بازبینی و اعتبارات مناسبی را برای کنترل بیماری تخصیص داد.

اکثر کشورهای صنعتی دارای سیستم ارزیابی علل مرگ و میر جمعیت هستند. در حالی که بسیاری از کشورهای در حال توسعه فاقد این سیستم بوده و تعداد و علل مرگ و میر را بر اساس داده های ناقص برآورد می نمایند. لذا می توان اذعان نمود که پیشرفت در این زمینه و توسعه سیستم های آماری می تواند کمک قابل ملاحظه ای به کنترل بیماریهای قابل پیشگیری و ارتقاء سطح سلامت در جوامع درحال توسعه بنماید.

بالاترین میزان مرگ و میر در سراسر جهان به علت بیماریهای قلبی عروقی اتفاق می افتد. در سال ۲۰۱۲ حدود ۷٫۴ میلیون نفر بواسطه بیماریهای ایسکمیک قلبی و ۶٫۷ میلیون از سکته مغزی یا سایر بیماریهای عروق مغز فوت نموده اند.

استعمال دخانیات از عمده ترین عوامل خطر در بسیاری از بیماریهای با مرگ و میر بالا در جهان همچون بیماریهای قلبی عروقی، بیماری انسداد ریوی مزمن، و سرطان ریه می باشد.

در مجموع استعمال تنباکو مسئول یک دهم کلیه مرگ ها در جهان است. دخانیات اغلب موارد، علت پنهان بسیاری از مرگ ها می باشد.

مرگ و میر در کشورهای غنی و فقیر تفاوت چشمگیری دارد.

در کشورهای با درآمد بالا، حدود ۷۰ درصد مرگ ها در سنین ۷۰ و بالاتر اتفاق می افتد. و عمدتاٌ از بیماریهای مزمن قلبی عروقی، بیماری انسدادی مزمن ریه، سرطان، دیابت یا زوال عقل می میرند. عفونت ریه ، تنها علت عفونی مرگ در این کشورهاست.

در کشورهای با درآمد متوسط، نزدیک به نیمی از افراد به سن ۷۰ سالگی میرسند و بیماریهای مزمن، همچون کشورهای با درآمد بالا علت اصلی مرگ و میر می باشند. هر چند بیماریهای سل، ایدز و تصادفات جاده ای نیز در این کشورها از علل اصلی مرگ و میر محسوب می گردند.

در کشورهای کم درآمد، تنها ۲۰ درصد مردم در سن ۷۰ سالگی و بالاتر می میرند و ۴۰ درصد مرگ و میرها مربوط به کودکان زیر ۱۵ سال است. عفونت ریه، بیماریهای اسهالی، ایدز، سل، مالاریا و بطور کلی بیماری های عفونی از علل اصلی مرگ و میر می باشند. همچنین عوارض بارداری و زایمان نیز از علل اصلی مرگ و میر مادران و نوزادان است. هنوز روزانه نزدیک به ۸۰۰ زن بعلت عوارض حاملگی می میرند. ۹۹ درصد این مرگ ها در کشورهای درحال توسعه اتفاق می افتد.

تنها در سال ۲۰۱۳ حدود ۶٫۳ میلیون مرگ کودک زیر ۵ سال داشته ایم، که تقریبا همه موارد (۹۹ درصد) آن در کشورهای با درآمد متوسط و پایین اتفاق افتاده است. مالاریا همچنان از علل اصلی مرگ و میر زیر ۵ سال در جنوب صحرای آفریقا است. حدود ۴۰ درصد مرگ کودکان زیر ۵ سال در ۲۸ روز اول زندگی اتفاق می افتد. بیش از نیمی از این مرگ ها قابل پیشگیری است.

بیماریهای ایسکمیک قلب، سکته مغزی، عفونت های تنفسی تحتانی، بیماریهای انسدادی مزمن ریه همچنان به عنوان اصلی ترین علل مرگ در طول دهه گذشته باقی مانده اند.

در مقایسه با سال ۲۰۰۰ مرگ و میر ناشی از ایدز از ۱٫۷ به ۱٫۵ میلیون در سال ۲۰۱۲ کاهش داشته است.

همچنین اسهال هم دیگر در بین ۵ علل اول نیست، اما هنوز هم با ۱٫۵ میلیون مرگ و میر، جزو ده علل عمده مرگ و میر در جهان محسوب می گردد. سل نیز دیگر در میان ده علت مرگ و میر نیست ، اما هنوز هم به عنوان تهدیدی جدی در برخی کشورهای توسعه نیافته و با بهداشت پایین محسوب می گردد.

از طرفی مرگ و میر ناشی از بیماریهای مزمن در جهان سیر صعودی داشته است. مواردی همچون سرطان ریه (همراه با نای و برونش) با افزایش تعداد مرگ و میر از ۱٫۲ به ۱٫۶ میلیون، دیابت از ۱ به ۱٫۵ میلیون و تصادفات جاده ای از ۱ به ۱٫۳ میلیون در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۰ جزو مواردی هستند که طی این سال ها در میان ده علت اصلی مرگ و میر افزایش رتبه داشته اند.

فشار خون بالا نیز با ۱٫۱ میلیون مرگ در سال ۲۰۱۲ به ده علل اصلی مرگ و میر افزوده شده است. تصادفات جاده ای در سال ۲۰۱۲ ، روزانه موجب مرگ حدود ۳۵۶۱ نفر ( یعنی حدوداٌ روزی ۸۲۲ مورد بیش از سال ۲۰۰۰ ) گردیده است.

بیماری های مزمن مهمترین عامل مرگ و میر در جهان

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) ، بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی، آمار مرگ و میرها را در جهان افزایش داده اند.

بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، بیماری های قلبی، سکته مغزی، عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، بیماری ریوی انسدادی مزمن، اسهال و ایدز هنوز مهمترین عوامل مرگ و میر در سراسر جهان طی یک دهه گذشته بوده اند. در سال ۲۰۱۱ حدود ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان جان باختند.

بیماری های غیر مسری عامل دو سوم تمامی مرگ و میرها در سراسر جهان در سال ۲۰۱۱ بوده اند که این میزان نسبت به سال ۲۰۰۰ ، ۶۰ درصد افزایش داشته است.

چهار بیماری غیر مسری اصلی بیماری های قلبی – عروقی، سرطان ها، دیابت و بیماری های ریوی مزمن اعلام شده اند.

بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، بیماری های مسری، مادرزادی، بیماری های ژنتیکی و تغذیه ای روی هم رفته عامل یک چهارم از مرگ و میرهای سراسر جهان هستند. حوادث جاده ای نیز ۹ درصد تمام مرگ و میرها را تشکیل می دهند.

بیماری های قلبی و عروقی در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۷ میلیون نفر را از پا درآورد یعنی از هر ۱۰ مرگ سه نفر بر اثر بیماری های قلبی درگذشتند.

هفت میلیون نفر نیز بر اثر بیماری های قلبی و ۶٫۲ میلیون نفر نیز بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست دادند.

بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت و تصادف های جاده ای از سال ۲۰۰۰ تاکنون روند افزایشی داشته اند.

عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، اسهال، تولد پیش از موعد و سل که در سال ۲۰۰۰ شیوع بیشتری داشتند اما روند شیوع آن تا سال ۲۰۱۱ کاهش یافت؛ در حالی که روند بیماری ریوی انسدادی مزمن و ایدز همچنان در طول این دوره مطالعه حفظ شده است.

سرطان های ریه و نای و نایژه عامل ۱٫۵ میلیون مرگ در سال ۲۰۱۱ بوده است که این میزان نسبت به سال ۲۰۰۰ ، ۱٫۲ میلیون نفر افزایش یافته است.

به طور مشابه دیابت ۱٫۴ میلیون نفر را در سال ۲۰۱۱ به کام مرگ کشید که این میزان نیز نسبت به سال ۲۰۰۰، یک میلیون نفر افزایش یافته است.

مرگ و میر در ایران

بیماریهای قلبی-عروقی، سوانح و حوادث و سرطان رتبه های اول تا سوم بار بیماریها را در ایران به خود اختصاص می می هند.

به گزارش پزشکان بدون مرز،در مورد عامل خطر بروز این بیماریها نیز تحقیقات ملی نشان می دهد که فشار خون عامل اول بروز مرگ و میر در کشور است و بعد از آن چاقی در رده دوم عوامل خطر (Risk factor) مرگ و میر ایرانیان است.

No tags for this post.