آیا دنیا به سمت اقتصاد بدون پول نقد حرکت می‌کند؟
مرگ تقریبی چک‌های شخصی، افزایش استفاده از کارت اعتباری و نوآوری‌هایی مانند PayPal، bitcoin، Square و Apple Pay انسان امروزی را بر آن داشته به این موضوع بیاندیشد که جامعه فاقد پول نقد در یک قدمی وی است.
با این حال، داده‌های تحقیقات بانکداری ( Retail Banking Research) که یکی از معتبرترین منابع تحقیقات در زمینه بانکداری به شمار می‌آید، نشان می‌دهد گرچه پرداخت‌های غیرنقدی به سرعت در سراسر دنیا در حال رشد هستند، واحد پول سخت و ملموس کماکان به قوت خود باقی است؛ این روند در تحقیقات انجام‌شده توسط اتحادیه صنعت ای‌تی‌ام بر روی 13 کشور تایید شده است.
نتایج نشان می‌دهد تقاضای جهانی برای پول نقد بین سال‌های 2009 و 2013 حدود 4.5 درصد افزایش یافت؛ با این حال، نوآوری‌های متعددی در سراسر جهان رخ داده است.
در اروپا و در انگلستان برای نخستین بار در سال 2015 یک مورد از هر 10 پرداخت با کارت، بدون تماس انجام شد. با آسان‌ترکردن و سریع‌ترکردن پرداخت‌های کوچک، فرآیند پرداخت بدون تماس یک تهدید عمده برای پول نقد به شمار می‌آید. در این میان، لندن همچنین علی‌رغم در اختیار داشتن منابع کمتر برای سرمایه‌گذاری در مقایسه با ایالات متحده، به سرعت در حال تبدیل‌شدن به پایتخت fintech(فناوریهای مالی) جهان است.
تابستان آینده شهر کپنهاگ میزبان "پول 20/20" که رخداد سالانه مهم دنیا برای فناوری پرداخت در حال ظهور به شمار می‌آید، خواهد بود. این نخستین بار است که این رخداد در خارج از ایالات متحده برگزار می‌شود و این به معنای اهمیت روزافزون اروپا در موضوع نوآوری در پرداخت و فناوری مالی است.
در کشورهایی مانند هلند، کافه‌ها و حتی سوپرمارکت‌هایی وجود دارند که دیگر پول نقد قبول نمی‌کنند و بسیاری از کارشناسان به مرگ تدریجی پول نقد در اسکاندیناوی اشاره می‌کنند اما بعید به نظر می‌رسد که پول نقد به طور کامل از بین برود.
ایالات متحده نیز علی‌رغم داشتن شرکت‌های فناورانه برتر و مراکز تحقیقاتی برتر دنیا، در عملیاتی‌کردن تعدادی از این فناوری‌ها عملکرد خوبی نداشته است. کارت‌های پرداخت chip-and-PIN فقط در ماه اکتبر سال 2015 در این کشور ارائه شدند .
در حالی که ایالات متحده در معرفی chip-and-PIN کند عمل کرده، پیشرفت‌هایی در پرداخت با گوشی هوشمند صورت گرفته‌اند. در این کشور بانک JP Morgan Chase و خرده‌فروش Walmart هر دوی رقبایی برای Apple Pay به شمار می‌آیند و این موضوع نشان می‌دهد چگونه بانک‌ها، خرده‌فروش‌ها و قانون‌گذاران در حال ایجاد نوآوری برای ارائه پرداخت‌های سریع‌تر و خلق جامعه بالقوه فاقد پول نقد هستند.
افزون بر این، موفقیت سیستم پرداخت‌های سیار مانند M-Pesa در سیستم مالی کنیا به خوبی شناخته شده است و بخش اعظم جمعیت این کشور قادرند با استفاده از تلفن‌های همراهشان و علی‌رغم نداشتن حساب بانکی، پول انتقال دهند. همچنین رشد مشابهی در افریقای جنوبی و بوتسوانا در پرداخت با تلفن همراه مشاهده شده اما شرکت ارتباطات از راه دور Safaricom و پشتیبان M-Pesa در تکثیر مدل خود در کشورهای همسایه مانند تانزانیا ناکام مانده است.
در این میان، افریقا و خاورمیانه، دارای پایین‌ترین تعداد بزرگسالان در دنیا هستند که حساب بانکی دارند در حالی که کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا به همراه چین و سایر کشورهای اقیانوس آسیا به بازارهای رشد برای تولیدکنندگان ATM (دستگاه های خودپرداز) تبدیل شده‌اند. این موضوع به معنای استفاده بالا از اسکناس‌های بانکی در زندگی روزمره مردم در این نواحی است.
در چین نیز، برنامه نرم‌افزاری تلفن همراه WeChat که بخشی از غول دیجیتالی Tencent است، از خدمات اولیه‌اش به عنوان برنامه نرم‌افزار ارسال پیام در سال 2011 به شکل سیستمی برای سفارش غذا و انتقال پول رشد کرده است.
سیستمWeChat با دارابودن 650 میلیون کاربر، محبوب‌ترین برنامه نرم‌افزاری به شمار می‌آید و این سامانه برای ارسال هر دوی واحد پول چین و واحدهای پول رمزی مانند bitcoin بین کاربران به کار می‌رود.
فناوری به عنوان ارتقادهنده مشمولیت مالی در اقتصادهای ضعیف صرفا نام یک بازی است زیرا یک سوم جمعیت این کشورها به زحمت به بخش مالی دسترسی دارند و در این جا پول سیار به عنوان یک راهکار بالقوه به شمار می‌آید. شیلی نمونه‌ای قابل توجه در ابتکارات موفق دولت این کشور در چنین مسیری است.
همچنین دولت هند به دنبال جایگزین‌کردن پول با پرداخت‌های تلفن همراه در صدر یک شبکه خصوصی در حال رشد است که از 140 هزار کاربر بانکی بخش دولتی و بخش خصوصی تشکیل شده است.
در این بین استرالیا افق دید روشن‌تری دارد و معرفی کارت‌های پرداخت فاقد تماس در سال 2010 بسیار موفق بوده و استفاده از پول نقد و دستگاههای خودپرداز را کاهش داده است. در واقع مطالعه اخیر توسط بانک مرکزی استرالیا نشان می‌دهد استفاده از اسکناس‌ها و سکه‌های بانکی از 69 درصد در سال 2007 به 47 درصد در سال 2013 افت کرد. این کاهش در تمامی گروه‌های سنی و درآمدی رخ داد با این حال، مردم نواحی روستایی بیش از ساکنین شهرهای بزرگ از پول نقد استفاده می‌کنند.
با این که تعدادی از کشورها از شکل‌های الکترونیکی پرداخت استقبال کرده‌اند، این بدان معنا نیست که کشورهایی که هنوز از اسکناس بانکی و سکه استفاده می‌کنند کمتر کارآمد بوده یا این که عقب‌مانده هستند. تفاوت‌های بین کشورها و بین غنی و فقیر در آن‌ها هنوز تا حدی به آداب و رسوم، فرهنگ و مقررات مرتبط است؛ همچنین فناوری جدید هنوز خود را به کاربران ثابت نکرده است.
هنوز شکل‌های موجود پرداخت مانند پول نقد در بسیاری از کشورها و برای بسیاری از مصرف‌کنندگان در 99 درصد موارد عملکرد خوبی دارند با این حال، مردم عادت‌هایشان را تغییر می‌دهند و شرکت‌های فناوری مالی شاید روزی این روند را مختل کنند.
منبع:weforum
ترجمه: شه تاو ناصری
No tags for this post.
