بلندمرتبه سازی چقدر در آلودگی هوا موثر است
تهیه سرپناهی برای زندگی از دیرباز و از دوران انسان های اولیه امری معمول و مرسوم بوده است، به گونه ای که انسان ها در ابتدا غار را برای زندگی انتخاب کردند و به مرور که جامعه بزرگتری شکل گرفت از غارها دور و به سمت جلگه و به تدریج ساخت سرپناهی با دست روی آوردند.
با در نظر گرفتن ذائقه متنوع و زیاده خواه انسان ساخت خانه به تدریج افزایش یافت و به مرور دشت ها و کوهها به تسخیر انسان درآمد و با افزایش جمعیت، به فکر استفاده بهینه از زمین افتاد و به بلند مرتبه سازی روی آورد.
در واقع ایده بلند مرتبه سازی ابتدا به منظور بهره برداری از زمین های مرکز شهر و در پی توجه به اقتصاد شهر مطرح شد اما به تدریج و با افزایش جمعیت به حاشیه شهرها کشیده شد، در ابتدا به ذهنی خطور نمی کرد که این روند مشکلاتی را برای انسان ها و محیط زیست ایجاد کند اما گذشت زمان ثابت کرد که انسان توان مقابله با طبیعت را ندارد.
اکنون که شاهد توسعه شهرنشینی هستیم مشکلاتی مانند آلودگی هوا گریبانگیر انسان ها شده است که به اعتقاد کارشناسان جمعیت زیاد، تردد بیش از اندازه خودروها، آلاینده بودن صنایع برخی از دلایل آلودگی هوا است که امروزه موضوع بلند مرتبه سازی نیز به آن اضافه شده است.
برخی از صاحب نظران در حوزه هوا و اقلیم معتقدند بلند مرتبه سازی ها مانع جریان باد از مسیر طبیعی خود می شود و این مساله موجب انباشت آلاینده ها در شهرهای بزرگ مانند تهران می شود، برخی هم معتقدند بلند مرتبه سازی ذاتا موجب آلودگی نمی شود بلکه مکان یابی برای ساخت و ساز ساختمان های بلند مساله مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.
مجید آزادی مدیر گروه پژوهشی و هواشناسی دینامیک و هم دیدی پژوهشکده هواشناسی و علوم جوی دراین باره به ایرنا گفت: بلند مرتبه سازی در بسیاری از کشورهای دنیا انجام می شود اما به گونه ای مهندسی می شود که کمترین تاثیر را بر روی محیط زیست و هوای منطقه داشته باشد.
وی افزود: معمولا درساخت و سازهای ساختمان های بلند طبقه پایین ساختمان را خالی می گذارند تا هوا به راحتی در آن جریان داشته باشد در حالی که در کشور ما بدون توجه به این مساله از کف زمین واحدهای مسکونی ساخته می شود.
وی تاکید کرد: اگر هم قرار است در کشور بلند مرتبه سازی صورت گیرد بهتر است کاملا علمی و بر اساس پژوهش و مطالعه باشد تا موجب حبس هوا نشود.
*** جانمایی نادرست بلند مرتبه سازی در منطقه 22 تهران
آزادی به ساخت و سازهای منطقه 22 اشاره کرد و گفت: ساختمان های بلندی که در این منطقه بنا شده اند جانمایی آنها به هیچ عنوان بر اساس اصول و مطالعات علمی صورت نگرفته است و این مساله موجب بسته شدن مسیر باد از غرب به شرق می شود.
این در حالی است که محمد باقر قالیباف چندی پیش اعلام کرده بود که بلند مرتبه سازی علت آلودگی هوای تهران نیست، وی گفت: سالانه 800 هزار تن آلاینده وارد هوای شهر تهران می شود که منشاء 82 درصد از این آلودگی منابع متحرک بوده و مابقی بواسطه منابع ساکن تولید می شود.
قالیباف با بیان اینکه روزانه حدود 3.5 میلیون خودرو در شهر تهران تردد می کنند گفت: از این تعداد، 300 هزار خودرو کاربراتوری و فرسوده بوده که منشاء 50 درصد آلودگی هوا هستند، علاوه بر آن یک موتورسیکلت کاربراتوری هشت برابر یک خودرو آلودگی تولید می کنند.
وی تاکید کرد: ساخت و ساز در منطقه 22 علت آلودگی هوا نیست، ضمن اینکه حرکت باد همواره از سمت غرب به شرق است و این مساله به یک نقطه محدود نمی شود.
همچنین مصطفی بهزاد فر عضو هیات مدیره انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران به خبرنگار علمی ایرنا گفت: مساله مهمی که در کشور وجود دارد این است که به یک موضوع بخشی و یک بعدی نگاه می شود در حالی که موضوع مهمی مانند آلودگی هوا دارای گستردگی زیادی است و باید چند وجهی به آن نگاه شود.
وی افزود: متوسط ساخت و ساز ساختمان های بلند در تهران از بسیاری شهرهای دیگر کمتر است اما در این روند ناهماهنگی وجود دارد.
استاد دانشگاه علم و صنعت گفت: باد غالب نه تنها در تهران بلکه در تمام شهرهای کشور غربی است،
اگر بلند مرتبه سازی داشته باشیم و باد هم باشد، در این حالت به اصلاح تونل باد ایجاد می شود که از نظر مهندسی نادرست است و مباحث مربوط به خودش را دارد بنابراین در این مبحث مهم مکان یابی برای بلند مرتبه سازی است.
وی با بیان اینکه یکی از عوامل اصلی ناهماهنگی در گزینش مکان ها است، افزود: بیش از نیم قرن است در کشور محدودیت توسعه داریم، همچنان تمامی توسعه در حوزه تهران بین تهران و قزوین صورت می گیرد
در حالی که باید جلوی این مدل توسعه نیم قرن پیش گرفته می شد.
بهزادفر ادامه داد: از آنجا که جهت باد در تهران غرب به شرق است از این رو تمام آلودگی ها از قزوین به سمت تهران و شرق هدایت می شود به طوری که شرق تهران آلوده ترین بخش پایتخت است.
وی تاکید کرد: بنابراین بلند مرتبه سازی آنهم اگر جانمایی صحیح نشود تنها علت آلودگی نیست بلکه باید عواملی مانند نحوه استقرار صنایع، آلودگی ناشی از کیفیت تولیدات به ویژه صنایع وابسته به سوخت های فسیلی و عدم استفاده از فناوری های روز است.
استاد دانشگاه علم و صنعت اظهار کرد: جابجایی در تهران باید به گونه ای باشد که پایتخت سبک شود که فرهنگ استفاده از خودرو هم در این میان نقش بسیار مهمی دارد ، تمام معابر تهران پر شده از خودروهای تک سرنشین و این در حالی است که رانندگی نیز به هیچ عنوان اصولی نیست.
وی گفت: سرانه مالکیت خودروها در سوئد، نروژ و دانمارک بالای یک است در حالی که در کشور ما زیر 7 دهم است ولی آنها آلوده نیستند ولی شهرهای ما آلوده است.
وی افزود: امروزه فناوری کارخانه ها در کشورهای پیشرفته نسل چهارم است در حالی که فناوری صنایع ما همچنان نسل اول است از این رو کاملا فرسوده هستند، این در حالی است که دنیا به سمت فناوری هوشمند پیش می رود اما در کشور ما صحبتی از این موضوع نیست.
