روزنههای امید برای غلبه بر «تومور هشت پا»
غلبه بر این نوع سرطان تاکنون مقدور نبوده و بیمار بعد از چند ماه جان خود را از دست میدهد. اخیرا محققان روش درمانی برای غلبه بر این بیماری ارائه کردهاند که نتایج آن روی موشهای آزمایشگاهی امیدبخش بوده است. گلیوبلاستوما (Glioblastoma) یا همان سرطان مغز به علت رفتار سلولهای سرطانی که ریشه خود را در محیط پیرامون خود گسترش میدهند با نام "تومور هشت پا (octopus tumors )" معروف است. این سرطان تقریبا غیرقابل درمان و مقاوم است و در طول 15 ماه منجر به مرگ بیمار میشود.
سالانه گلیوبلاستوما (جیبیام-GBM) بالغ بر 15000 نفر را در آمریکا میکشد. یکی از موانع اصلی درمان آن، سد خون مغز است. سد خون مغز شبکهای از رگهای خونی است که به مواد ضروری اجازه ورود به مغز را میدهند ولی راه بقیه مواد را سد میکنند. هنگام درمان بیماری، انتقال مواد دارویی از میان این سد بسیار ضروری است. متخصصان نانوذرات در آزمایشگاه ملی لارنس برکلی (Lawrence Berkeley National Laboratory) برای حل این مشکل راهی پیشنهاد دادهاند.
تینگ خو، محقق بخش علوم مواد آزمایشگاه برکلی، نوع جدیدی از نانوذرات را از پپتیدهای آمفیفیلیک (amphiphilic peptides) و پلیمرهای خود آراییده ساخته است که تریاچام (3HM) نام دارد. این نانوذرات تمام الزامات مورد نیاز از لحاظ اندازه و پایداری برای حمل موثر مواد درمانی به تومورهای جیبیام را دارند. آمفیفیلیکها مواد شیمیایی هستند که هر دو نوع ویژگی آب دوست و چربی دوست را دارند.
در همکاری اخیر بین خو و کاترین فرارا در دانشگاه دیویس کالیفرنیا (the University of California Davis) و جان فورسیات و کریستوف بانکوئیچ از دانشگاه سانفرانسیسکو کالیفرنیا (UC San Francisco)، نانوذرات تریاچام بر روی تومورهای جیبیام موشها آزمایش شدند. با استفاده از اشکال رادیواکتیو مس (مس-64) در ترکیب با توموگرافی انتشار پوزیترون(positron emission tomography -PET) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (امآرآی-MRI)، نشان داده شد که تریاچام میتواند از سد خونی مغز عبور کند.
خو اظهار داشت:« نانوذرات تریاچام ویژگیهای بسیار خوبی برای درمان سرطان مغز از نظر مدت درمان، نفوذ عمیق در تومور و انباشتگی اندک در عضوهایی که هدف نیستند مانند کبد و طحال دارند. این واقعیت که تریاچام قادر است از سد خونی مغز جیبیام موش عبور کند و در بافت تومور انباشته شود، امکان درمان جیبیام را توسط تزریق دارو به جای اقدامات تهاجمی نشان میدهد درحالی که هنوز موارد بسیاری برای کشف درباره عملکرد تریاچام وجود دارد، ولی تاکنون تمام نتایج مثبت بوده است.»
معمولا داروهای جیبیام در طول سد خونی مغز از لیپوزوم مخصوصی عبور میکنند که اندازه آن حدود 110 نانومتر است. اندازه تریاچام ساخته شده تنها 20 نانومتر است. در آزمایشهای انجام شده توسط خو و همکارانش، اندازه کوچک و ساختار سلسلهای منحصر به فرد تریاچام در مقایسه با لیپوزومهای 110 نامومتری، دسترسی بیشتری به تومورهای جیبیام موش را برای این ذرات فراهم کرده است.
خو، که فناوری تریاچام را نیز به ثبت رسانده، افزود: «من فکر میکنم مواد هیبریدی تریاچام میتواند فرصتهای درمانی جدیدی برای جیبیام ایجاد کند اما من انتظار ندارم که این امر به سرعت اتفاق بیفتد.»
No tags for this post.