یافته های دانشمندان چقدر قابل اعتماد است؟

دسترسی به آخرین مطالعات و دستاوردهای علمی معمولا از طریق انتشار مقالات علمی در ژورنال های تخصصی ممکن است.

البته در بسیاری از موارد باید برای مطالعه متن کامل مقالات هزینه ای پرداخت کرد ولی در مقابل؛ موارد بسیاری هم هست که ما به صورت رایگان از طریق رسانه ها از دستاوردهای علم پژوهشگران اطلاع حاصل می کنیم. شاید این پرسش پیش بیاید که چرا مثلا نهادی مانند سازمان فضایی ناسا؛ نتایج علمی و دستاوردهایی که برای آن میلیونها و میلیاردها دلار هزینه کرده در دسترس عموم قرار دهد؟

گزارش کمیسیون اروپا در سال ۲۰۱۰ نشان می داد که ۵۸ درصد از مردم بر این عقیده اند که  در مسایل مناقشه برانگیز نمی توان به دانشمندان اعتماد کرد؛ به دلیل آنکه هزینه پژوهش های علمی را صنعت و دولت ها می پردازند. ۲۱ درصد اظهار داشته اند این بیان نه درست است و نه غلط و ۱۶ درصد با این موضوع که نمی توان به دانشمندان اعتماد کرد را رد کرده اند.

در گزارش دیگری از افراد پرسیده شد؛ نظرشان در باره این گزاره چیست که: دانشمند تعمدا عموم مردم را در جریان توسعه علم و پژوهش های علمی نمی گذارند.  ۵۹ درصد از افراد این عبارت را تایید کردند و تنها ۱۷ درصد با آن مخالف بودند.

گزارش دیگر که منبع آن کمیسیون اروپا بود بیانگر آن است که دیدگاه عمومی به علم و فناوری تا به چه حد منفی است. افراد در برابر این پرسش که علم و فناوری تا به چه حد قادر است هر مساله ای را حل کند قضاوت قابل تاملی داشتند. تنها ۱۱ درصد اظهار داشتند که این گزاره صحیح است و در مقابل ۷۴ درصد از افراد معتقد بودند که علم و فناوری قادر به حل هر مساله ای نیست.

علم در قرن نوزدهم و بیستم به خصوص پس از صورتبندی قوانین فیزیک در ۳ شاخه عمده مکانیک؛ الکترودینامیک و ترمودینامیک توانسته بود نام پر طنینی پیدا کند و مردم برای سالها از دیدن تحولات سریع علم و فناوری حیرت می کردند. از فتح ماه گرفته تا درمان بیماری ها و کشف واکسن ها و ساختن ماشین ها و روبات ها؛ همه و همه از علم یک نام پرطمطراق ساخته بودند که قادر به حل بخش بزرگی از درماندگی ها و مشکلات بشریت است. اما این توسعه روز افزون در عصر اینترنت گویا به گونه دیگری قضاوت می شود و در بسیاری از جوامع؛ پژوهش ها و یافته های علمی در کلیت خود ؛ پژوهش های سوگیرانه و جهت دار تلقی می شوند. در بسیاری از اظهار نظرهای روزمره ممکن است در گوشه و کنار بشنویم که سفر به ماه یک نمایش تلویزیونی بوده یا مثلا ویروس های ابولا یا  اچ آی وی را خود دانشمندان و دولت هایی که بودجه آنها را تامین می کنند ایجاد کرده اند. حتی ممکن است بشنویم که ناسا موفق به ارتباط با بیگانگان فضایی شده اما این خبر را بنا به دلایلی از رسانه ها مخفی نگاه می دارد.

چنین دیدگاه های منفی به علم و پژوهش های علمی معمولا در شبکه های اجتماعی بسیار دیده می شود و این وظیفه جامعه شناسان است که دریابند این دیدگاه منفی نسبت به پژوهش علمی و کار دانشمندان از کجا نشات می گیرد و چرا اعتماد عمومی به علم تا بدین پایه کاهش پیدا کرده است؛ در حالیکه عملا همین افراد بدبین به علم ؛ خود در حال استفاده از دستاوردهای علم و فناوری هستند.

منبع:علمنا

No tags for this post.