پژوهش در نگاه خیلی از مدیران یک امر تجملی است

جواد هروی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس با انتقاد از عدم تحقق پیش بینی ها درباره سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی، گفت: قرار بر این بود که در پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه، بودجه پژوهشی کشور به 3 درصد تولید ناخالص ملی برسد. 3 درصد پیشکش، حداقل انتظارمان این بود به 2 درصد برسیم. این اعداد که محقق نشد اما امروز صحبت از این است که ظاهرا به 0.5 درصد رسیده ایم. خب این همان مقداری است که در سالیان قبل بوده است. بنابراین من هم صدا با فرمایش مقام معظم رهبری هستم که فرمودند دچار یک ایست یا توقف در پیشرفت علمی شده ایم.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: آنچه از ظرفیت های علمی و بودجه های پژوهشی شاهد هستیم گویای این است که ما با مقوله پژوهش به صورت جدی برخورد نکرده ایم. ما نیامدیم پژوهش را جزو اساس جامعه و نیازهای حیاتی جامعه تلقی کنیم و قرار بدهیم. لذا باید اعلام کرد که در نگاه خیلی از مدیران و برنامه ریزان، پژوهش یک امر تجملی محسوب شده و به عنوان یک محصول لوکس از آن یاد می کنند. در حالی که فرآیند پیشرفت کشورهای توسعه یافته، مخالف این دیدگاه است. آنها پژوهش را به عنوان بذر اصلاح شده می دانند که وقتی در زمین مناسب قرار بگیرد، به بالندگی منجر می شود.

وی تصریح کرد: بالندگی آینده ما در گروی توجه جدی به امر پژوهش است. اگر ما بخواهیم پژوهش را همچنان که امروز به شوخی گرفته ایم، ببینیم مطمئنا بر پیشانی جامعه نوری از پیشرفت نخواهد بود. بنابراین باید به پژوهش به عنوان یک امر جدی و واقعی نگاه کرد.

هروی خاطرنشان کرد: متاسفانه در دو سه سال اخیر با حذف قانون یک درصد پژوهش از اعتبارات و بودجه های دستگاه های اجرایی، خط بطلانی بر پیشرفت های پژوهشی کشیده شد. اگر بخواهیم با همین مقادیر چند دهم درصد یا نیم درصد پیش برویم، نه تنها در حالت توقف باقی نمی مانیم بلکه دچار رجعت و بازگشت به دوره سنتی خواهیم شد. نگاه سنتی بر بسترهای خلاق، چیزی جز پشیمانی برای ما به همراه ندارد.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ادامه داد: تصور من این است که بعد از این همه سال و شعارهایی که داده شده، وقتی بودجه پژوهش در حدود 0.5 درصد باشد بدین معنی است که ما همه چیز را به بازی گرفته ایم.

در دو سه سال اخیر با حذف قانون یک درصد پژوهش از اعتبارات و بودجه های دستگاه های اجرایی، خط بطلانی بر پیشرفت های پژوهشی کشیده شد

هروی در پاسخ به این پرسش که مسوولان دولتی در برابر انتقادهایی که مطرح می شود، بر کمبود منابع و اعتبارات تاکید می کنند. راهکار شما برای جبران کمبود بودجه های پژوهشی چیست؟ گفت: مقصر این قضیه دولت نیست. خیلی از پژوهشگاه های خصوصی هم دچار این معضل هستند. من معتقدم فرهنگسازی جدی در قبال بحث پژوهش انجام نشده است به ویژه در عرصه آموزش عالی. آموزش عالی ما هنوز در نسل اول خود سیر می کند، تازه اگر بپذیریم که در نسل اول رشد کرده باشد. امروز دانشگاه های معتبر دنیا در نسل سوم هستند، یعنی دانشگاه های کارآفرین محور. ما نه تنها به دوره کارآفرین محور توجهی نکردیم که به نگرش پژوهشی هم بی توجه بودیم. لذا با وجود همه توسعه کمّی که در امر آموزش داشتیم، در عرصه پژوهشی عقب ماندیم.

وی در پایان عنوان کرد: دیدگاه من این است که در خیلی از زمینه ها تنها بخش خصوصی می تواند ما را نجات دهد. مثلا در بخش میراث فرهنگی، خیلی ها می گویند دولت باید بیاید فلان کار را بکند در حالی که دولت اصلا توان و بودجه ورود به این عرصه را ندارد. دولت می تواند به عنوان متولی ناظر، بر امور فرهنگی و پژوهشی نظارت کند اما کار اجرایی می بایست بر عهده بخش خصوصی باشد. هرچه دولت این کار را دیرتر آغاز کند، دچار چالش بیشتری خواهیم شد و این مساله عقب ماندگی ما را به دنبال دارد.   

No tags for this post.