کاهش اضطراب با شنیدن دعای قرآنی
عمل جراحی، یک فرایند تنش زا است که باعث ایجاد واکنش های فیزیولوژیک و همچنین واکنش های روانی در بیماران گردیده و بسیاری از آن ها را دچار اضطراب قبل از عمل می نماید. طبق آخرین آمارها سالانه 234 میلیون عمل جراحی بزرگ در سراسر دنیا انجام می شود و بیش از 60 تا 80 درصد بیمارانی که نیاز به عمل پیدا می کنند، دچار اضطراب قبل از عمل شده و از آن رنج می برند. این اضطراب از لحظه ورود به بیمارستان به اوج خود رسیده و اگر ناشناخته مانده و طولانی شود، موجب پیامدهای مضری برای بیمار و تاخیر در بهبودی او خواهد شد.
وجود اضطراب قبل از عمل به هر دلیل که باشد، باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش احتمال خونریزی، افزایش میزان متابولیسم بدن، مصرف اکسیژن بیشتر و افزایش درک درد می شود. این عارضه همچنین بر القای بیهوشی و بازگشت آن تاثیر گذاشته و رضایت بعد از عمل بیماران را کاهش می دهد. ولی در صورتی که افراد برای عمل جراحی از نظر روانی آمادگی لازم را پیدا کرده باشند، جراحی ساده تری را تجربه نموده و به دلیل شل تر بودن بدن، احساس درد کمتری داشته و ضمن نیاز کمتر به دارو درمانی ، اقامت کوتاه تری را در بیمارستان تجربه می نمایند.
برای درمان اضطراب، اغلب از روش های دارویی استفاده می شود. ولی این روش علاوه بر زیان های اقتصادی، عوارض مختلفی را نیز برای بیمار به همراه خواهد داشت. به همین دلیل امروزه اهمیت روش های غیر دارویی بیش از پیش احساس می شود. در همین خصوص گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، در پژوهشی جالب توجه، تاثیر شنیدن دعای قرآنی را بر میزان اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی مورد آزمایش قرار داده و به نتایج مفیدی دست یافته اند.
این پژوهش به شیوه کارآزمایی بالینی بر روی 64 نفر از بیماران که برای جراحی عمومی در بخش های جراحی بیمارستان های امام علی (ع) و ثامن الائمه شهرستان بجنورد بستری شده بودن، به انجام رسیده است.
برای انجام تحقیق بیماران به دو گروه 32 نفری «آزمون» و «شاهد» تقسیم شدند و سپس ضمن تست فشارخون، نبض و تنفس، میزان اضطراب آن ها با استفاده از فرم های ویژه مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله بعدی آزمایش، افراد حاضر در گروه آزمون، به مدت 15 دقیقه با استفاده از گوشی و دستگاه پخش کننده، به 60 دعای قرآنی به صورت ترتیل و با صدای استاد پرهیزگار گوش فرا داده و پس از پایان این مداخله درمانی، علایم حیاتی و میزان اضطراب آن ها مورد سنجش و ارزیابی مجدد قرار گرفت. 
نتایج این تحقیق که به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در فصل نامه «طب و تزکیه» منتشر گردیده است نشان می دهد که شنیدن صوت و دعای قرآنی به طور معنی دار و قابل توجهی باعث کاهش میزان اضطراب و متغیرهای فیزیولوژیک در بیماران قبل از عمل جراحی گردیده و تعداد تنفس و میزان فشار خون سیستولیک و دیاستولیک آن ها را به طور مناسبی کاهش می دهد.
این محققین با توجه به نتایج کسب شده در این آزمایش و همچنین نتایج به دست آمده از تحقیقات داخلی و خارجی قبلی در این زمینه، پیشنهاد داده اند که ارائه دهندگان خدمات سلامت، چه در محیط های بیمارستانی و چه در سایر بخش های جامعه، از این روش مداخله ای ساده، کم هزینه و بی خطر استفاده نموده و ضمن بهبود وضعیت بیماران، گام مهمی در جهت کاهش عوارض ناشی از مصرف داروهای مختلف بردارند.
گفتنی است در تحقیق مشابهی که پیش از این توسط پزشکی به نام دکتر نیوبرگ در دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا انجام شده، نشان داده شد که در هنگام نیایش، بخش های خاصی از مغز از جمله بخشی که مسئول تفکر خلاق و تصمیم گیری است فعال شده و قسمت هایی از بخش موسوم به «پاریتال» که ادراکات حسی و بدنی را کنترل می کند، غیر فعال می گردد. این امر موجب می شود که افراد در هنگام دعا و نیایش، حس زمان و مکان را از دست داده و ضمن کاهش فشار خون و تعداد نبض، از افسردگی و اضطراب رهایی یابند.
منبع: طیبی، و.، اسعدی، ر.، طاهرپور، م. و موسوی جاجرمی، س. 1393. تاثير شنیدن دعای قرانی برمیزان اضطراب وعلائم حیاتی قبل از اعمال جراحي انتخابی. طب و تزکیه، دوره 23، شماره 3 و 4، ص‌ص 54-45.
No tags for this post.
