توفان و زلزله در شبکه‌های اجتماعی
دوشنبه شب، همزمان با وقوع توفان شدید در تهران، شایعاتی مبنی بر امکان وقوع زلزله در نیمه شب در شبکه‌های پیام‌رسان مطرح شد که ترس و نگرانی شدیدی برای برخی همشهریان تهرانی فراهم کرد. بویژه با توجه به وقوع زمین‌لرزه در روزهای قبل در محدوده شهرستان‌های ورامین و فیروزکوه، ظن عمومی نسبت به صحت این شایعه را تقویت کرد.
با این حال اگر بخواهیم از دیدگاه علمی به پدیده زمین لرزه نگاه کنیم باید این نکته را در نظر بگیریم که تا به امروز هیچ رابطه معنی داری بین وقوع زلزله و رخدادهایی مشابه آن مانند توفان و سیل مشاهده نشده است.
دنیا سال هاست به این نتیجه رسیده که راه مقابله با زلزله از مسیر پیش بینی نمی گذرد و اصولا هیچ دستگاه خاص تا امروز نتوانسته زمان و محل رخداد زلزله را از روزها و ساعت های قبل با دقت قابل قبول پیش بینی کند.
اینجا از پیشگوهایی که به هزار و یک روش شبه علمی و غیرعلمی پیشگویی هایشان را به خورد مخاطبانشان می دهند، صحبت نمی کنیم. ما از دنیای واقعی حرف می زنیم که علم در آن حجیت دارد. همان علمی که بسیاری از امراض امروز ما به مدد آن راهکارهای بهبودش پیدا شده و با تکیه بر یافته های آن سفر از سویی به سوی دیگر کره زمین در چند ساعت ممکن شده است.
علم در چنین دنیایی اکنون نگاه خود را از پیش بینی زلزله تغییر داده و رویکرد فعلی اش تلاش برای مقاوم سازی بناها، آموزش و کسب آمادگی لازم در شهروندان و مسئولان برای مواجهه اصولی با تبعات ناشی از زلزله و همین طور پیشرفت و سامان بخشی مدیریت بحران در زمان وقوع زلزله تغییر داده است.
به طور کلی، علم راهکار مقابله با زلزله را بر آموزش و مدیریت متمرکز کرده است تا پیدا کردن یک میانبر برای پیش بینی آن.
با استفاده از دستگاه های کنونی نظیر شتابنگارها – که اتفاقا چند ماه پیش نمونه بومی سازی شده آن در پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله رونمایی شد ـ امکان صدور هشدارهای زلزله از چند ثانیه تا حداکثر چند ده ثانیه پیش از وقوع زمین لرزه وجود دارد.
در این حالت اگر چنین سامانه های هشدار زمین لرزه ای روی گسل های تهران نصب شده باشد، پس از وقوع زلزله در اعماق زمین، پیش از آن که امواج زمین لرزه به سطح زمین برسد و اثرات آن بروز یابد، سامانه های هشدار می توانند عمل کنند تا چند لحظه پیش از وقوع زلزله بتوانیم چاره ای برای مقابله پیدا کنیم بنابراین این گونه دستگاه های لرزه نگار و شتاب نگار، زلزله را پیش بینی نمی کنند بلکه صرفا به عنوان سامانه های هشدار سریع مورد استفاده قرار می گیرند تا لحظاتی پیش از به بار آمدن خرابی ها جریان گاز قطع شود و تدابیر لازم برای آبرسانی و برق رسانی به مناطقی که تا لحظاتی بعد زمین لرزه را تجربه می کنند در نظر گرفته شود.
بر اساس آنچه پیش تر اعلام شده بود، با وجود زلزله خیز بودن بخش های وسیعی از کشور و بویژه کلان شهر تهران، هنوز تأسیسات حساس ما مجهز به سامانه های هشدار سریع روز دنیا نشده اند و خدا می داند اگر زلزله شدیدی یک روز در این شهر رخ دهد، مدیریت بحران چطور قرار است سونامی لوله های آب و گاز آسیب دیده و خطوط برق فشار قوی تخریب شده را مدیریت کند.
وقتی ابزارهای کافی برای مقابله با بحران را نداریم چاره ای پیش رویمان نیست جز زندگی با شایعات؛ جز سر نهادن بر بالین با بیم و امید!
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
