دولت ها اراده جدی برای رفع مشکلات محیط زیست ندارند

دکتر هادی کیادلیری، مشاور کنوانسیون تنوع زیستی کشور در گفتگو با سیناپرس گفت: دولت ها در خصوص محیط زیست اراده جدی ندارند زیرا مسیر توسعه مان را اشتباه طی می کنیم. اکنون مسیر توسعه کشورمان را برمبنای کشاورزی گذاشته ایم. شاید از نظر دولت ها انجام این کار توجیه داشته باشد زیرا در دوران تحریم به سر می بریم و باید برای تامین امنیت غذایی مواد غذایی تولید کنیم اما این راهکار تنها در کوتاه مدت جواب می دهد زیرا در آینده نزدیک به علت تخریب محیط زیست دچار گرسنگی می شویم.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاد علوم تحقیقات اظهارداشت: در حال حاضر به هر قیمتی برای تولید و اشتغال زایی مبنای کشور را بر اساس توسعه کشاورزی گذاشته ایم. بخش کشاورزی نمی تواند این بار را به تنهایی به دوش بکشد در نتیجه از منابع طبیعی هزینه می کند، یعنی تمام زمین های مرتعی را در اختیار کشاورزی گذاشته است؛ طی 15 سال اخیر حدود 3 میلیون و 600 هکتار از جنگل و مراتع ما کم شده و برای تولید به سطح اراضی دیم و باغ ها افزوده شده است.

رئیس پیشین انجمن جنگلبانی افزود: ما از 80 درصد منابع آب استفاده کرده ایم، زیرا می خواهیم تولید کنیم. اکنون اگر شما لایحه های منابع طبیعی یا طرح هایی به اسم رفع موانع تولید را بخوانید، اکثر موانع تولید محیط زیستی و منابع طبیعی هستند و دولت ها نیز با وضع قوانین درصدد رفع برطرف کردن این موانع برمی آیند؛ قوانینی که برخی از آنها فاجعه بار است.

وی ادامه داد: اکنون این مسیر نادرست را می رویم و کسی نیز جلودار آن نیست، مگر اینکه اراده جدی بر این باشد که نخست، مسیر توسعه را درست کنیم. دوم، بحث تحریم ها باید برطرف شود. به این راحتی امکان پذیر نیست که نسخه ای را بپیچیم، شاید هر کس دیگر هم نتواند این کار را انجام دهد زیرا برخی از عوامل محدود کننده منجر به بی اثری تمام پتانسیل های این مساله می شوند.

وی در پاسخ به این سوال که چقدر استفاده از فناوری های جدید و برقراری ارتباط سازنده میان صنعت و دانشگاه برای رفع این چالش و توسعه کشور می تواند مفید باشد به سیناپرس گفت: ما به این مساله توسعه نمی گوییم بلکه توسعه بی قاعده نام می دهیم. توسعه باعث مصرف گرایی و تخریب محیط زیست می شود بنابراین چون تخریبگر است توسعه نیست بلکه رشد اقتصادی و رشد صنایع به حساب می آید. رشد با توسعه صنایع متفاوت است. رشد اقتصادی با توسعه اقتصادی تفاوت دارد، فقط جنبه کمی را نمی بیند بلکه به جنبه کیفی نیز می پردازد. رشد صنایع اگر بیشتر از رشد اکولوژی باشد، اصلا رشد توسعه ای محسوب نمی شود. بر فرض شما اگر یک تراکتور داشته باشید و روی سطح شیب دار بگذارید تا شخم بزند، اصلا باعث افتخار نیست. از این دید و زاویه می گویند که اکولوژی ترمزی بر تکنولوژی مخرب(نه مفید) است.

وی یادآورشد: اکنون بحث ارجحیت مطرح است. ارجحیت با کیست با انسان یا طبیعت؟ قطعا انسان خردمند است و باید خودش را با محیط زیست هماهنگ کند نه اینکه محیط زیست را با خودش هماهنگ سازد. این مساله اصلا امکان پذیر نیست بنابراین ما باید اکولوژی را بر نیازها و ارجحیت خودمان ترجیح دهیم و با محیط زیست هماهنگ شویم. سازگاری بین توسعه و مساله توسعه با محیط زیست را توسعه پایدار می گویند.

جهان در آستانه ورود به انقلاب چهارم

کیادلیری عنوان کرد: اکنون در دنیا چند انقلاب اتفاق افتاده است. یک انقلاب 12 هزار سال پیش رخ داد که انقلاب کشاورزی نام دارد. حدود 360 سال پیش نیز انقلاب صنعتی اتفاق افتاد. انقلاب سوم نیز حدود 50 الی 60 سال پیش رخ داد که انقلاب اطلاعاتی نام دارد. این انقلاب دنیا را متحول کرد. اکنون دانشمندان پیش بینی می کنند باید انقلاب چهارم نیز رخ دهد که انقلاب پایداری نام دارد. حتی با وجود داشتن این اطلاعات داده ها اگر این انقلاب تا سال 2030 میلادی(1410شمسی) اتفاق نیفتد ما نابود می شویم.

وی در پاسخ به این سوال که باید برای رفع این مساله در ایران چه اقدامی انجام دهیم؟ به سیناپرس گفت: تاکنون روش های ما درست نبوده و نباید دیگر آن مسیرهای اشتباه را طی کنیم. در حال حاضر ما برای رفع این مشکل نیاز به مدیریت داریم باید اکوسیستم ها را سالم سازی و ترمیم کنیم زیرا تخریب شده اند اما من چنین چشم اندازی را نمی بینم بنابراین تصور می کنم طی ده سال فرصت باقی مانده اگر تخریب نکنیم، سازندگی پیشکش مان باشد یعنی باید به اکوسیستم هایمان فرصت بدهیم. اکنون ما برای اکوسیستم های شمال کار نکرده ایم اما یکی از کشورهای عربی برای ساخت یک فضای سبز 12 میلیارد دلار هزینه صرف کرده است. ما برای حفظ جنگل های شمال برای طرح تنفس به اندازه یک فوتبالیست هم هزینه نداریم.

وی تاکید کرد: قوانینی که اکنون در مجلس وضع می شود در راستای واگذاری و رفع موانع محیط زیست و منابع طبیعی برای تولید اشتغال بدون هیچ پیش بینی و آینده نگری است؛ این قوانین باید اصلاح شود. در این ده سال باید دولت سازی کنیم یعنی تمام سازمان ها و ارگان های دولتی را هماهنگ کنیم. قانون های متناقض را شناسایی و در یک راستا طرحی را اجرا کنیم. ما باید مانند چینی ها یک تمدن اکوسیستم ساز یا اکولوژیکی ایجاد کنیم. اگر این موارد را در نظر بگیریم، می توانیم اظهار کنیم که راه به جایی خواهیم برد.

گفتگو: فرزانه صدقی