امنیت بشر در گرو سازگاری با تغییر اقلیم است
به گزارش سیناپرس؛ دانشمندان معتقدند اگر تا سه سال آینده اقدامات اساسی برای کاهش اثرات گرمایش جهانی به کار گرفته نشود این نسل بشر شاهد نابودی کامل خانه آبی و خاکی خود می شود. همواره اعتراض به آثار مخرب تغییر اقلیم از سوی کشورهای در حال توسعه که خسارات زیادی دیده اند، شنیده می شود. کشورهایی که اقلیم و زیست بوم شکننده ای دارند و تغییر اقلیم تبدیل به نگرانی های اصلی آنها شده است چراکه آثار نامطلوب آن در عناصر و الگوهای جوی نمود بارزی دارد و این کشورها آسیب جدی تری نسبت به دیگر کشورها می بینند.
در واقع این کشورها پیامدهای اثرات آن را به طور ملموس تری تجربه می کنند. گفتنی است؛ بیشترین اثرات این بحران اقلیمی در مناطق آسیب پذیری همچون خاورمیانه و جوامع در حال توسعه و کم درآمد خود را نشان می دهد که دلیل آن به کمبود منابع مالی، عدم توسعه فناوری و امکانات مناسب رفاهی برای انطباق و سازگاری لازم با شرایط، بر می گردد. نتیجه این جبر وارده، آسیب پذیرتر شدن کشورها و افزایش نابرابری ها، تشدید تنش ها و درگیری ها، تهدید منابع آب و خاک، امنیت غذایی،سلامت و نیز گسترش فقر، افزایش مهاجرت های اقلیمی درون و برون مرزی و گسترش بیماری های واگیردار و عفونی خطرناک در این کشورها است؛ بنابراین باید گفت سریع ترین اقدام را باید با نخستین هشدارها به کار گرفت.
دکتر الهام پیشداد، اقلیم شناس و پژوهشگر حوزه تغییر اقلیم در مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه در گفتگو با خبرنگار سیناپرس گفت: از آنجایی که شعار امسال روز جهانی هواشناسی «اولین هشدار اولین قدم» بود، انتخاب این شعار تاکید کننده اهمیت و جایگاه حیاتی وجود اطلاعات آب و هواشناسی و اقلیمی مناسب برای کاهش خطر بلایا است. زیرا در بسیاری از نقاط جهان با تشدید گرمایش جوی، بر میزان مخاطرات اقلیمی افزوده شده است.
گفتنی است، در صورت ادامه این روند جوامع انسانی بیش از پیش در معرض مخاطرات گوناگون مرتبط با این بحران قرار می گیرند. بنابراین با توجه به شرایط نا مطلوب موجود، به منظور حفظ بقا و منافع افراد مختلف جامعه ارائه پیش بینی های جوی مبتنی بر تأثیرات که آگاهی بخشی درستی در مورد هشدار به موقع اتفاقات آب و هوایی همچون رخداد سیل، طوفان، موج های گرمایی و سرمایی، کمبود بارش و خشکسالی و غیره می دهد، امری ضروری است.
آغوش باز انرژی های تجدید پذیر
وی گفت: در خصوص بحث کاهش انتشار به منظور کنترل گرمایش جهانی راه حل مطرح شده گذار انرژی فعلی از سوخت‌های فسیلی به سوی تولید و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر است. بنابراین با توجه به تاکید شعار امسال سازمان هواشناسی جهانی مبنی بر هشدار زود هنگام، اهمیت تهیه و ارائه اطلاعات مناسب از جمله پیش‌بینی دقیق پارامترهای جوی به منظور آگاهی از تهدیدات اقلیمی آتی و افزایش توان لازم برای اقدامات مقابله ای به موقع، برای کاهش خطرات و خسارات مختلف تحمیلی، یک گام ضروری است.
به گفته پیشداد، برای ایجاد یک اتحاد جمعی و همکاری مناسب به منظور کنترل گرمایش جوی، مهمترین اقدام ارائه اطلاعات هواشناسی و پیش نگری های اقلیمی مناسب همچون چشم انداز بارش ها و توان بادی منطقه در مقیاس فصلی و نیز پدیده های حدی اقلیمی، برای افزایش آگاهی رسانی است تا سطح خطراتی کاهش یابد که آب و هوا و اقلیم می تواند بر مدیریت مطلوب انرژی های پاک همسو با مقابله با گرمایش جهانی داشته باشد. بر این اساس شرکت های انرژی نظیر نیروگاه‌های تولید انرژی های تجدید پذیر می توانند تصمیمات عملیاتی و استراتژیک کارآمدتری را در مورد بهره برداری از منابع بادی و برق آبی خود به سمت آینده ای با انرژی پاک و سبز اتخاذ کنند.
ابزاری به نام اهرم دیپلماسی
وی درباره نقش تعدیل کننده سیاست بین الملل در آثار زیان بار آن گفت: با توجه به تاثیرات و پیامدهای گسترده تغییر اقلیم به عنوان یک دغدغه مشترک جامعه جهانی، لازم است از تمام ابزارهای ممکن برای مقابله و نیز سازگاری با آن در کنار دشواری پیش بینی و پیشگیری از مخاطرات احتمالی استفاده کرد.
وی افزود: استفاده از اهرم دیپلماسی بین المللی نیز از جمله این ابزارها است. به طوری که این بحران، سیاست بین الملل را بر آن داشته تا به صورت جدی در راستای پیگیری یک رویکرد بر بستر همکاری واحد در مقیاس جهانی و پذیرش مسئولیتی مشترک اما متفاوت در جهان باشد. این رویکرد مبنای اقدام مشترک تمامی کشور ها است که همسو شدن و همفکری کلیه بازیگران صحنه بین الملل، برای حفاظت از پایداری اقلیم، دستیابی به توسعۀ پایدار و حفظ منافع جمعی جامعه بین الملل را به دنبال دارد. بر این اساس تفاوت در مسئولیت کشورها در باب مقابله با تغییر اقلیم به تناسب ظرفیت های اقتصادی، سطح توسعه یافتگی و میزان فعالیت های صنعتی زیانبار آنها تعیین می شود و مسئولیت هایی را در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی بر عهده آنها می گذارد.
به گفته این پژوهشگر مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، اقدام سیاست بین الملل، با هدف ایجاد هماهنگی بین کشورها علاوه بر متحد و متعهد کردن جهان، به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و نیز وضع تمهیدات و ملاحظات حقوقی بر یافتن راه حل های جهانی برای حل بحران گرمایش اقلیمی و حفاظت از محیط زیست، طراحی شده است تا دولت های توسعه یافته را ملزم به شناسایی مسئولیت های برخاسته از توسعۀپایدار، تامین و ارائه کمک های مالی و نیز انتقال فناوری و دانش روز به کشورهای آسیب پذیر و در حال توسعه کم درآمد کند.
پیشداد گفت: هدف از این رویکرد این است تا کشورها انگیزه لازم برای همکاری و ارتقاء تلاش های جمعی خود در راستای مقابله با این معضل و نیز افزایش توان تاب آوری و سازگاری با پیامدهای آن در کنار ادامه راه توسعه اقتصادی خود داشته باشند. بنابراین، به دلیل اینکه مقابله با بحران های جهان شمولی نظیر تغییر اقلیم، خارج از توان و ظرفیت یک یا چند کشور است و کشورها نیز از ظرفیت و امکانات مساوی و شرایط همسانی برای چگونگی مقابله و سازگاری با اثرات و مخاطرات این بحران را ندارند، لذا بکارگیری سیاست بین المللی مناسب برای ایجاد همکاری بین کشورهای مختلف در سطح وسیع و تعیین قوانین و مقررات و اجرای استراتژی های موثر به منظور ملزم سازی کشورها در مسیر تحقق هدفی مشترک با حفظ منافع ملی آنها راه کار موثری است.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت آگاهی عمومی گفت: لازمه انجام درست هر فرآیندی کسب دانش و داشتن سواد اطلاعاتی است. با اشاره به این جمله مهم، در جهان امروز بسیاری از مخاطرات طبیعی و انسانی به طور مستقیم و غیر مستقیم با تغییر اقلیم مرتبط است و این بحران نیز ابعاد مختلف امنیتی جوامع بشری از جمله امنیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشت و سلامت و غیره را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین مولفه هایی چون آموزش اقلیمی و آگاهی سازی سطوح مختلف اقشار جامعه به تناسب نیاز، شرایط زندگی و ضروریات معاش و شغلی آنها یکی از راهکارهای مهم مقابله با بحران اقلیم و تغییرات آن است و هیچ اقدام اقلیمی نیز بدون آموزش اقلیمی میسر نیست.
وی افزود: لازم است با توجه به تاثیرپذیری و تاثیرگذاری متقابل تغییر اقلیم و فعالیت های گوناگون جامعه انسانی، به منظور آگاهی بخشی و آموزش آحاد مردم، چیستی و چرایی مفهوم تغییر اقلیم، تهدیدات، اثرات و پیامدهای گوناگون آن بر جنبه های مختلف زندگی و نیز بر اقشار گوناگون، لازم است به زبانی قابل درک و دریافت برای عموم تبدیل و به طرق مختلف اطلاع رسانی و آموزش داده شود. زیرا عموم مردم بدون درک درست و گسترده تر از آنچه که پیش روی آنها است و آنچه که به عنوان تهدید و خطری جدی برای ابعاد مختلف زندگی آنها مطرح است، نمی توانند خود را برای رویارویی متناسب با آسیب ها و خسارات مالی و جانی احتمالی مربوطه آماده کنند و به سطحی از مشارکت عمومی برای همراهی و کمک به تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان کشور جهت اجرای اقدامات فوری و قطعی برای کاهش انتشارات و سازگاری با شرایط تغییر اقلیم برسند.
گفتگو: مهتاب دمیرچی
