تولید دستگاه تشخیص آفت خطرناک سرخرطومی حنایی خرما در شیراز
به گزارش سیناپرس از شیراز، استفاده از علم، فناوری و تکنولوژی در هر عرصه ای باعث رشد و افزایش بهره وری شده است. برای اولین بار در کشور متخصصین جهاددانشگاهی فارس با تلفیق علم و تجربه موفق به ساخت دستگاه تشخیص آفت خطرناک سرخرطومی حنایی خرما شدند.
محمدرضا زاهدی معاون پژوهشی جهاددانشگاهی فارس در گفت‌وگو با خبرنگار سینا پرس در تشریح این دستگاه گفت: پس از تعریف پروژه در سال ۱۳۹۹ مطالعات منابع، آشنایی با نوع زندگی سوسک و امکان سنجی صورت گرفت.
وی افزود: از ابتدای سال ۱۴۰۰ با اتمام مرحله امکان سنجی، مرحله ساخت مدل اولیه دستگاه آغاز شد که دستگاه طراحی شده جهت شناسایی آفت در باغ های نخل روی درختان نصب می‌شود.
به گفته زاهدی با ساخت مدل اولیه دستگاه و اماده شدن نرم افزار به سرعت مورد تست و آزمایش قرار گرفت تاکنون دو بروزرسانی روی نمونه اولیه روی دستگاه انجام شده است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی فارس با بیان اینکه مرکز خدمات تخصصی فناوری سلامت این نهاد از بهمن سال 98 در معاونت پژوهشی این واحد رسماً فعالیت خود را آغاز کرده است، اظهار کرد: این مرکز در زمینه های مرتبط با حوزه مهندسی پزشكی اعم از تعمير تجهيزات پزشكی بیمارستانی و آزمایشگاهی، ارايه مشاوره فنی در حوزه تجهيزات پزشكی و ارائه راهكار برای تجهيز مراكز خدمات بهداشتی و درمانی فعالیت دارد.
این مقام مسئول ادامه داد: این مرکز با انعقاد قراردادها و تفاهم نامه با سازمان ها و ادارات از جمله جهاد کشاورزی و مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی، در خصوص برگزاری کارگاه های آموزشی و نیز تولید محصول فعالیت دارد که به عنوان مثال می توان همکاری با سازمان جهاد کشاورزی استان فارس ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی را نام برد.
زاهدی با اشاره به اینکه به منظور حمایت از فعالان در زمینه مرتبط با فناوری سلامت، چند شرکت نوبنیاد در این مرکز مستقر شده اند، تصریح کرد: غیر از ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی، دو طرح دیگر توسط شرکتهای مستقر در این مرکز به نتیجه رسیده است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی فارس در خصوص تولید انبوده دستگاه شناسایی سوسک سرخرطومی، بیان کرد: با عنایت به اینکه نمونه اولیه دستگاه توسط مرکز ما ساخته شده است، طبق مذاکرات با حفظ نباتات جهادکشاورزی فارس مقررگردید برای استفاده در منطقه جنوب کشور، تولید انبوه آن نیز توسط جهاد دانشگاهی فارس انجام شود.
حمید دبیری، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفتگو با خبرنگار سیناپرس از شیراز، با بیان اینکه حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی گیاه پزشکی و حفظ گیاهان را برعهده دارد، گفت: نظارت، بررسی، انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی، پیگیری طرح ها از جمله مواردی است در راستای افزایش عملکرد محصولات زراعی و باغی انجام می شود.
وی افزود: در زراعات و باغات عوامل خسارات زا مختلفی همانند حشرات، آفات، بیماری ها و علف های هرز وجود دارد که در صورت عدم توجه و مبارزه با این آفات، به صورت میانگین بین ۳۵ تا ۴۰ درصد خسارات به باغدار و سرمایه های ملی وارد می شود.
دبیری با اشاره به جایگاه ویژه استان فارس در تولیدات زراعی و باغی اظهار کرد: استان فارس با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی و تولید بیش از ۱۰ درصد محصولات کشاورزی کشور مقام دوم و در محصولات زراعی مقام اول را دارا است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس تامین مایحتاج مردم از طریق کشاورزی را مورد توجه قرار داد و افزود: اگر بتوانیم عوامل خسارات زا را به خوبی کنترل کنیم، می توانیم به بهبود معیشت کشاورزان و رونق بازار کمک کنیم.
به گفته این مقام مسئول، حفظ نباتات باید با روش های مختلف آفات را شناسایی و کنترل کند؛ در قدیم معمولا کلمه کنترل و مبارزه را به کار می گرفتند اما امروزه مدیریت تلفیقی آفات صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه پیش آگاهی و شبکه مراقبت یکی از اصول اولیه مدیریت آفات کشاورزی است، تصریح کرد: در ۳۶ شهرستان استان فارس این شبکه مشغول به فعالیت است.
دبیری تصریح کرد: باتوجه به رشد روز افزون علم و فناوری های نوین حفظ نباتات هم برای افزایش سرعت در کار ها و بهبود عملکرد، وارد این عرصه شده لذا با توجه گستردگی کشاورزی در سطح استان فارس نیاز استفاده از فناوری دوچندان شده است.
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس با تاکید بر لزوم به کارگیری تکنولوژی در تمامی سطح مدیریت آفت گفت: استفاده از روش های قدیمی برای شناسایی و مبارزه با آفات، جای خودش را به ابزار های نوین می دهد که استفاده از پهپاد ها، دوربین های حرارتی و… نمونه آن می باشد.
وی اضافه کرد: آفت خطرناک «سرخرطومی حنایی خرما» از سال ۱۳۶۹ وارد کشور شد و اوایل در شهر سراوان استان سیستان و بلوچستان قرار داشت که از سال ۱۳۹۶ وارد استان فارس شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه روش های قدیمی برای شناسایی این آفت مورد استفاده قرار می گرفت که باتوجه به وجود ۳۰ هزار هکتار نخلستان در استان فارس امکان ردیابی با دشواری همراه بود، ادامه داد: روزانه یک فرد که آن هم بومی استان سیستان و بلوچستان بود، می توانست یک تا دو هکتار را مورد بررسی قرار دهد لذا با این شرایط استفاده از فناوری های نوین مورد توجه قرار گرفت.
دبیری ادامه داد: با پیگیری های انجام شده، قرارداد ساخت دستگاه اکوستیک ضبط صدای سرخرطومی حنایی خرما جهت شناسایی و ردیابی این آفت برای اولین بار در کشور با جهاد دانشگاهی استان فارس منعقد شد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس آشنایی متخصصین جهاد دانشگاهی با این آفت را قدم اول در ساخت دستگاه عنوان کرد و گفت: طی چند ماه اخیر دستگاه ساخته شده که پس از چندبار تست، نسخه نهایی مورد تایید قرار گرفته است.
بنابه گفته این مقام مسئول، در صورت انجام این کار یکی از مهمترین راه برای کنترل خطرناک ترین آفت خرما در استان فارس و کشور صورت گرفته است و در زمان آلودگی اولیه شناسایی انجام شده و پیشگیری صورت بگیرد.
دبیری در پایان سخنان خود با بیان اینکه ۵ استان در کشور به این آفت آلوده هستند، تاکید کرد: در صورت تولید انبوه این دستگاه شاهد ریشه کن شدن این آفت در سطح کشور خواهیم بود.
بنا بر این گزارش، «سرخرطومی حنایی خرما» یک نوع سوسک با خرطوم بلند و اندازه ۴ سانتی متر طول است. این آفت معمولا پس از جفت گیری بر روی تنه درخت تخم ریزی انجام می دهد که یک کرم ایجاد شده و وارد تنه درخت خرما می شود.
کرم های درون تنه درخت از آوند ها تغذیه می کند و در یک درخت آلوده ۹۰ قطعه کرم و لارو مشاده گردیده است. درختان آلوده در مقابل باد حساس هستند و با یک باد نچندان تند به زمین می افتند لذا در صورت عدم شناسایی دقیق و پیشگیری دچار مشکل در این زمینه خواهیم شد.
گزارش از حمیدرضا ثابت نسب
